GUNAZ.TV
GÜNEY AZƏRBAYCANIN AZADLIQ SƏSİ
Portuqaliya bəşəriyyətə zidd tarixinə görə kompensasiya ödəmək istəyir
Bayden növbəti dəfə “erməni soyqırımı” ifadəsindən istifadə edib
Türkiyə XİN 1915-ci il hadisələri ilə bağlı birtərəfli bəyanatları rədd edib
Buşehrdə onlarla sosial media fəalı həbs edilib
"Biz də Azərbaycanın komandasıyıq" Süngün Futbol Klubu
HƏMAS mülki sığınacaqlardan raket atır
Prezident İlham Əliyev: Biz ənənəvi tərəfdaşlarımızla, qardaş ölkələrlə münasibətləri inkişaf etdiririk
Kamala Harris: ABŞ İsraili İran qarşısında dəstəkləyəcək
Xankəndidə tələ partlayıcı qurğular aşkarlanıb
Qırğızıstan Ağdamda məktəb binası inşa edəcək
Sayın Qala şəhərinin girişində azərbaycanca qarşılama sözləri ləğv edilib
Cümə namazlarında iştirak edən yoxdur- Xaməneinin ofisinin nümayəndəsi
Fəht Təşkilatı HƏMAS-ı öldürmə və oğurluqda ittiham edib
Prezident İlham Əliyev tanınmış güneyli alim Şapur Ənsariyə medal verdi
ABŞ iranlı hakerlər barədə məlumat verənlərə mükafat təyin edib
Qırğızıstan Prezidenti Azərbaycana dövlət səfərinə gəlib
Vaşinqton 3 şəxs və 2 cəmiyyətə sanksiya tətbiq edib
İsrail İranın S-300 raketlərini məhv edib!
Şimali Koreyanın rəsmilərindən ibarət heyət İrana səfər edib
Argentina iran daxili işlər naziri Əhməd Vəhidinin həbsini tələb etdi
Estoniya İranın müvəqqəti işlər vəkilini XİN-ə çağırıb
ABŞ İrana yeni sanksiyalar tətbiq edib
İsrail Silahlı Qüvvələri “Hizbullah” Hava Qüvvələrinə bağlı iki terrorçunu məhv etdi
Urmuda hicaba görə qarşıdurma olub
Prezident İlham Əliyev: Biz dörd kənd məsələsini heç vaxt yaddan çıxarmamışıq
Azərbaycanla Ermənistan arasında ilk sərhəd dirəyi quraşdırılıb
Şərqi Azərbaycanda məktəblərin 30 faizi qəzalı vəziyyətdədir
“İdmançılara dəyər verilmir” - iranlı qapıçı
Rəsmi Bakı Qazaxıstanda Azərbaycan və Ermənistan XİN başçılarının görüşünə razılıq verib
Qrossi yenidən İranla bağlı xəbərdarlıq etdi
Azərbaycan sərhədçiləri İrandan narkotik keçirilməsinin qarşısını alıb
Şoyqu: Ukrayna müharibə başlayandan yarım milyon hərbçisini itirib
Türkiyə Prezidenti Ermənistana xəbərdarlıq edib: Fürsət qapıları həmişə açıq qalmır
Tehranda sosial media fəalları həbs edildi
Azərbaycan türkcəsindəki mətnləri "Onlayn" tərcümə edən proqram təqdim olunub
Ərəb olduğuna görə işlə təmin olunmur
İranda məcburi hicab qaydaları növbəti dəfə sərtləşdirilir
"Bayden İrana qarşı yeni neft sanksiyalarını icra etməyəcək"- Blumberq
Belçika: SEPAH terror təşkilatı elan edilsin
Güney Azərbaycanın şəhərlərində etiraz aksiyası keçirilib
Britaniya Ukraynaya tarixinin ən böyük maliyyə yardımını edəcək
Güneyli aktivistin mühakimə prosesi keçirilib
Avropa Birliyi ölkələri İranla bağlı razılaşdı
GünAz TV: Dünyanın hər bir yerində çirkli pulların yuyulması dövlətlərin iqtisadiyyatına böyük həcmdə zərərlər vurur. Narkotik vasitələrin qanunsuz dövriyyəsi, əmtəə qaçaqmalçılığı, silah alveri və terrorizm çirkli pulların yuyulması əməliyyatlarının genişlənməsi və iqtisadiyyata daxil olması üçün ən əlverişli yollardırlar.
Çirkli pulların yuyulması termini qeyri-qanuni ticarət və bundan əldə olunan gəlirləri müxtəlif yollarla qanuniləşdirilərək, cinayət məsuliyyətindən yayınmağa deyilir.
Çirkli pulların yuyulması qeyri-qanuni iş hesab edilir və dünya ölkələrinin iqtisadiyyatına ciddi zərər vurur. Buna görə də bu qeyri-qanuni fəaliyyətlə mübarizə dünya ictimaiyyətinin diqqət mərkəzində saxladığı məsələlərdən biridir. Bu günə qədər bu istiqamətdə müxtəlif beynəlxalq qurumlar, eləcə də ölkələr tərəfindən zəruri qanunlar qəbul edilib.
Çirkli pulların yuyulması əksər vaxtlarda qruplaşmalar tərəfindən həyata keçirilən mürəkkəb, davamlı və uzun müddətli prosesdir. Bəzən bu prosesin miqyası o qədər böyük olur ki, bir ölkənin coğrafiyasından kənara çıxır, transmilli şəkil alır və cinayət yolu ilə əldə edilən pullar daha sonra qanuniləşdirilərək, müxtəlif ölkələrin iqtisadiyyatına daxil olur.
Çirkli pullar ümumilikdə 3 hissəyə bölünür:
1) Qara pul: Əmtəə və narkotik vasitələrin qaçaqmalçılığı, eləcə də qanunsuz olaraq əldə edilmiş pullardan hasil olan gəlir
2) Qanlı pul: Bəşəriyyətə qarşı cinayət və digər bu kimi ağır cinayətlər yolu ilə əldə edilmiş gəlir
3) Boz pul: Dövlətin əlaqəli orqanlarından yayınaraq, gizli yollarla əldə edilmiş gəlir
Rəsmi statistikalara əsasən, İran iqtisadiyyatında təqribən 81 trilyon tümən çirkli pul dövriyyəsi mövcuddur. Bu böyük həmcdə vəsait İran iqtisadiyyatına qeyri-şəffaf dövlət orqanlarının, hərbi və dini qurumların mütəşəkkil qeyri-qanuni fəaliyyətləri, eləcə də ölkə tüğyan edən mütəşəkkil rüşvətxorluq vasitəsi ilə daxil olub. İran daxili işlər nazirinin sözlərinə görə, bu çirkli pullar prezident seçkiləri zamanı siyasi arenaya da daxil olub və rüşvətxorluqla mübarizəni çətin, daha doğrusu qeyri-mümkün edib.
İranda çirkli pulların siyasi arena, eləcə də seçkilərdə sərf edilməsi yeni məlumat deyil. Belə ki, 2005-ci ildə Mahmud Əhmədinejadın qələbəsi ilə sona çatan prezident seçkilərindən sonra namizədlərdən biri olan Mehdi Kərrubi bildirmişdi ki, “biz gizli pul mənbəyinə, qaçaqmalçılıq yolu ilə əldə edilən sərvətə, eləcə də şəkər biznesinə sahib olmadığımızdan, uduzduq”. Kərrubi bundan öncə, İran 6-cı çağırış parlamentinin spikeri olan zaman bəziləri tərəfindən gömrük nəzarəti olmayan yerlərdən ölkəyə qaçaq yolla məhsul gətirildiyini bildirmişdi. Onun müşaviri bu qaçaqmaqlçılığın “xüsusi dövlət orqanı”nı tərəfindən həyata keçirildiyini demişdi.
Həmin dövr İran Milli Məclisinin Tehrandan seçilmiş millət vəkili Möhsün Armin öz istefa ərizəsində həmin “xüsusi dövlət orqanı”nın “Sepah” olduğunu və bu hərbi qurumun qaçaqmalçılıq yolu ilə ölkəyə gətirdiyi malların illik 12 milyard dollardan artıq olduğunu qeyd etmişdi.
“Sepah” tərəfindən həyata keçirilən məhsul qaçaqmalçılığından əldə edilən gəlirlərin məbləği sonrakı illərdə daha da yüksəlib. 2016-cı ildə İranın Əmtəə və Valyuta Qaçaqmalçılığı ilə Mübarizə üzrə Qərargahının rəhbəri bildirmişdi ki, bu rəqəm 25 milyard dollara, yəni İranın qanuni yolla edilən rəsmi idxalat həcminin yarısına çatıb. Qeyri-rəsmi məlumatlara görə isə, bu rəqəm göstərilənlərdən dəfələrlə çoxdur.
Təkcə məhsul qaçaqmalçılığından deyil, eləcə də narkotik maddələrin qanunsuz dövriyyəsindən əldə edilən çirkli pullar da İranın siyasi arenasına daxil olub. İran daxili işlər naziri Əbdülrza Rəhmani Fəzlinin sözlərinə əsasən, İran daxilində narkotik vasitələrin illik dövriyyəsinin həcmi 10 milyard tüməndən artıqdır. O, həmçinin bu pulların namizədlərin seçki qərargahına yardım adı ilə ölkə siyasətinə və seçki sisteminə daxil edildiyini deyib.
Rəhmani Fəzlinin bu sözləri ilə Mahmud Əhmədinejadın prezidentlik dövründə vitse-prezident postunu tutmuş Məhəmmədrza Rəhimiyə qarşı möhkəmə hökmü çıxarılmasının eyni zamanda baş tutması onun narkotik vasitələrin qaçaqmalçılığı ilə məşğul olduğu və bu yolla əldə etdiyi pullardan Əhmədinejadın seçki kampaniyasına xərclədiyi barədə mövcud olan ehtimalları gücləndirir.
İran 7-ci çağırış Milli Məclisinin deputatı olmuş İlyas Nadiran bildirib ki, sığorta cinayəti üzrə həbs edilmiş və Məhəmmədrza Rəhiminin cinayət şəriki hesab edilən Cabir Əbdali əvvəllər də narkotik vasitələrin qaçaqmalçılığı və satışına görə həbs edilib, eləcə də o, bu yolla əldə etdiyi vəsaitlərdən müxtəlif dövrlərdə 170 millət vəkilinə pul verib.
2018-cı ildə Tehran Hüquq Mühafizə Orqanlarının komandanı da bu məlumatları təsdiqləyərək bildirmişdi ki, “təəssüf ki, keçmişdə də ölkədə bəzi hallarda istər seçkilərdən əvvəl, istərsə də sonra bəzi şəxslərə çirkli pullar verilirdi və sonra onlar da bu cinayətə bulaşırdılar. Lakin bəzi ölkələrdən fərqli olaraq, bizim ölkədə bu pullar təyinedici rola sahib deyil”.
İran Mərkəzi Bankının sədri Vəliyullah Seyf isə 2018-ci il yanvarın 21-də bildirmişdi ki, rəhbərlik etdiyi qurum “çirkli pulların siyasi arenaya daxil olmasının qarşısını almaq üçün ciddi tədbirlər həyata keçirir”. O, bu açıqlamanı bəzi rəsmilərin həmin dövrdə çirkli pulların siyasi arena və seçki kampaniyalarında xərcləndiyi barədə xəbərdarlıqlarından sonra etmişdi.
Bundan öncə İran Milli Məclisinin deputatları da çirkli pulların qeyd edilən sahələrə daxil olduğu barədə fikirlər səsləndirirdilər. Vəliyullah Seyfin açıqlamasından bir neçə həftə öncə iranlı millət vəkili Qulamrza Tacgərdun “xəbər online” agentliyi ilə müsahibəsində bildirmişdi: “Çirkli pulların prezident və Milli Məclisə keçirilən seçkilərdə sərf edilməsi ilə bağlı faktlara qarşı addımlar atılmalıdır. Pul prezidentlərin seçilməsində həlledici rola sahib olub.”
İranın Xarici İşlər naziri M.C.Zərif də 2018-ci il 11 noyabrda “xəbər online” saytı ilə Maliyyə Tədbirləri üzrə İşçi Qrupu- FATF ilə bağlı qanun layihələrinin hazırlanması barəsində video müsahibəsi zamanı bildirmişdi ki, İranda çox böyük pul yuma əməliyyatları həyata keçirilir: “İranda çirkli pulların yuyulması təkzib olunmaz faktdır və bir çoxları bu yolla mənfəət əldə edir. Bu pul yuma əməliyyatlarını haralarasa bağlamaq istəmirəm. Amma trilyonlarla (tümən-red) çirkli pulu yuyanların öz təbliğatlarını aparmaq və ictimai fikir formalaşdırmaq üçün on milyardlar, yüz milyardlar xərcləməyə gücü çatır. Bir ticari əməliyyatda 30 trilyon (tümən-red) gəlir əldə edən şəxslər elə ictimai fikir formalaşdırıblar ki, biz onunla mübarizə apara bilmirik.”
Zərifin bu fikirləri ölkənin mühafizəkar millət vəkilləri, eləcə də digər rəsmilərinin etirazlarına səbəb olmuşdu. Onlar buna görə xarici işlər nazirinin qanun qarşısında cavab verməsini tələb edirdilər. Zərif isə məsələ ilə bağlı açıqlamasında sözü öz ünvanına dediyini və buna görə çirkli pulların yuyulması ilə məşğul olanların onun sözündən narahat olmasının daha doğru olduğunu bildirmişdi.
Bütün bu faktlara baxmayaraq, İranın sabiq ədliyyə naziri və məhkəmə sisteminin sədrinin müavini Mustafa Purməhəmmədi çirkli pulların yuyulması ilə məşğul olanları cəzalandırmaq əvəzinə, bu məsələyə görə media orqanlarını günahlandırmış və onları faktları gizlətməyə çağırmışdı. O, jurnalistləri məsələni qabartmaqda ittiham etmiş və onlara bu mövzu ətrafında müzakirələri dayandırmağı tövsiyə etmişdi.
“Qeyri-qanuni yollarla əldə edilmiş pulların siyasi arena və seçkilərdə sərf edilməsi qanuni deyil. Biz bu məsələni nəzarətdə və diqqətdə saxlayırıq. Çirkli pul məsələsi media, ictimai rəy və çıxışlarda səsləndirilməməli və qabardılmamalıdır”- deyə sabiq ədliyyə nazirinin açıqlamasında bildirilirdi.
Ə.A
HƏMAS mülki sığınacaqlardan raket atır
Qırğızıstan Ağdamda məktəb binası inşa edəcək
Prezident İlham Əliyev tanınmış güneyli alim Şapur Ənsariyə medal verdi
İsrail İranın S-300 raketlərini məhv edib!
Azərbaycanla Ermənistan arasında ilk sərhəd dirəyi quraşdırılıb
Türkiyə Prezidenti Ermənistana xəbərdarlıq edib: Fürsət qapıları həmişə açıq qalmır
Azərbaycan türkcəsindəki mətnləri "Onlayn" tərcümə edən proqram təqdim olunub
İranda məcburi hicab qaydaları növbəti dəfə sərtləşdirilir
ABŞ Dövlət Departamenti İranda insan haqları ilə bağlı illik hesabatını yaydı
Krım türklərinin Tərcüman adlı televiziyası fəaliyyətə başlayıb
Təbrizdə Urmu gölü ilə bağlı posterlər yayıldı
"Bosniyada müsəlmanlara qarşı törədilənlər soyqırımı olmayıb" İranın səfiri
2 il ərzində ölkənin yoxsul təbəqəsinin sayı 8 milyon nəfər artıb
"Dünyada sabitliyə ən böyük hədə İrandır"- İsaq Herzoq
Prezident İlham Əliyev Rusiyaya işgüzar səfərə gedib
İran rejimi xeyrinə casusluqda şübhəli bilinən şəxs həbs edildi
Qəzvində sosial media fəalları həbs edilib
Paşinyan: Ermənistan və Azərbaycan ilk dəfə problemi masa arxasında həll edib
G7 İranı hədələdi: Rusiyaya silah vermə...
Azərbaycanın növbəti uğuru- Qazaxın 4 kəndi Azərbaycana qaytarılır
Milli fəallar istintaq idarəsinə çağırılıb
ABŞ İranın hərəkətləri əleyhinə qarşı "birgə strategiya" planı hazırlayır
İran səfiri yenə qırmızı xətdən danışdı
Sistan və Bəlucistanda zəlzələ olub
Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan çıxması prosesi başlayıb
Kemeron: İsrailin İranın hücumuna cavab vermək qərarı verdiyi aydındır
Dövlət Xidməti: Ermənilərin Xudavəng monastırında törətdikləri vandalizmlə bağlı lazımi addımlar atılacaq
Kreml: Rusiya sülhməramlı kontingentinin Qarabağdan çıxarılmasına başlanılıb
Hikmət Hacıyev: Rusiya sülhməramlılarının Azərbaycandan vaxtından əvvəl çıxarılması barədə hər iki ölkənin ali rəhbərliyi qərar qəbul edib
İran bölgə ölkələrini təhdid etməyi davam etdirir - Cəzalandırılacaqlar
İrana qarşı yeni sanksiyalara görə AB-nin sammiti çağırılacaq - AB liderləri bəyanat yaydı
Dörd azərbaycanlı fəalın dindirmə iclası keçirilib
Ağdamda yerləşən Türkiyə-Rusiya Birgə Monitorinq Mərkəzinin fəaliyyəti dayandırılacaq
İsrailin hücumu mesaj idi: Biz daha pisini də edə bilərdik
İsrail niyə İsfahanı hədəf aldı?
İran yenədə "Şirin quyruğu"ndan danışdı
Azərbaycanın növbəti uğuru- Qazaxın 4 kəndi Azərbaycana qaytarılır
İsrail İrana hava zərbələri endirib