İranda hakim koalisiya daxilində sürətli parçalanma gedir - Trend News-un icmalçısı

2008-06-11 21:02

İranda hakim koalisiya daxilində sürətli parçalanma gedir - Trend News-un icmalçısı Azərbaycan, Bakı, 10 iyun / «Trend News» , müxbir D.Xatınoğlu/ İran Parlamenti tərəfindən yaradılan Ədliyyə Nazirliyinin fəaliyyətini araşdırma qrupunun üzvü Abbas Palizd

Gunaz.tv

Azərbaycan, Bakı, 10 iyun / «Trend News» , müxbir D.Xatınoğlu/ İran Parlamenti tərəfindən yaradılan Ədliyyə Nazirliyinin fəaliyyətini araşdırma qrupunun üzvü Abbas Palizdarın keçən həftə ölkənin yüksək vəzifəli 44 məmurunu korrupsiyada ittiham etməsi böyük rezonans doğurub. İranın Ədliyyə Nazirliyi və parlamenti Palizdarın rəsmi vəzifə tutduğunu təsdiq etməsə də, o, iyunun 9-da Çexiyada yayılan «Farda» radiosuna verdiyi müsahibədə, özünü Parlamentin «Ədliyyə Nazirliyini Araşdırma qrupunun» rəhbəri kimi təqdim edib. Keçən həftə İranın müstəqil İnternet saytları Palizdarın İranın Həmədan Universitetində may ayında etdiyi çıxışını yayıb. O, çıxışında İranın sabiq prezidenti Əli Əkbər Rəfsəncanini, Ali Dini Şurasının sabiq üzvü Ayətullah İmami Kaşani və başqa yüksək vəzifəli şəxsləri korrupsiyada ittiham edib. Onun bu fikirləri iki cəhətdən maraqlıdır: Palizdara hökümət tərəfindən heç bir təzyiq göstərilməyib. Həmçinin, ittiham olunanların hamısı, iqtidarda olan «Usulgəra» koaliasiyasının «ənənəvi mühafizəkar» qanadının üzvləridirlər. Həmin ittihamları prezident Mahmud Əhmədinejad da may ayında Qum şəhərində çıxışı zamanı, konkret heç bir şəxsin adını çəkmədən, səsləndirmişdi: «Ölkədə bəzi gizli mafiya əlləri hökümətin iqtisadiyyatda islahatlar aparmasına mane olur» - deyə, Əhmədinejad bildirmiş və həmin mafiyanı ifşa edəcəyini vəd etmişdi. İranda son aylarda hakimiyyət və ona yaxın qüvvələr tərəfindən «mafiya problemi»nin qaldırılması və dolayısı ilə, mühafizəkar ənənəvi ruhanilərin ittiham edilməsi onu göstərir ki, hakim koaliasiyada parçalanma prosesi gedir. Əhmədinejad «Usulgəra» koaliasiyasının ənənəvi mühafizəkarlar deyil, radikal «İnqilab keşikçiləri korpusu»nu («Sepah») təmsil edir. Bu iki qanad arasındakı rəqabət Əli Laricaninin keçən ay spiker seçilməsindən daha da artıb. «Spiker seçkisi deputatların səlahiyyətinə aiddir və biz də parlament nümayəndələrinin seçiminə hörmətlə yanaşırıq» - deyə, Əhmədinejad spiker seçkisindən sonra etdiyi çıxışında bildirmişdi. Belə qeyri - səmimi bəyanat Əhmədinejadın Laricaninin spiker seçilməsindən narazı qaldığını açıq şəkildə göstərir; Laricani ənənəvi mühafizəkarların namizədi kimi Parlamentə seçilib. Praqmatik şəxsiyyət kimi tanınan Laricani ötən ilin oktyabrında Əhmədinejadın göstərişi ilə Ali Milli Təhlükəsizlik Şurasının Baş katibi vəzifəsindən uzaqlaşdırılmışdı. Laricani spiker seçildiyi gündən İranın xarici siyasətində rol oynayacağını dolayı yollarla bəyan edib. O, MAQATE-nin Baş katibi Məhəmməd Əl-Bəradeini «ikiüzlü siyasət» yürütməkdə ittiham edib. Laricani iyunun 5-də verdiyi açıqlamasında isə bildirib ki, «Əl-Bəradei «Min-bir gecə diplomatiyası» işlədərək, BMT Təhlükəsizlik Şurasında İranın nüvə dosyesının açıq qalmasına çalışır». Qərb ölkələrinin İran prezidenti ilə müzakirələri dalana dirəndiyi üçün, bundan sonra danışıqların parlament vasitəsilə davam etdiriləcəyini gözləmək olar. Buna səbəb kimi, Avropa Birliyinin Xarici Siyasət üzrə Ali kommissarı Xavyer Solananın Laricanini yeni vəzifəyə seçilməsini telefonla təbrik etməsini göstərmək olar. Solana yaxın gələcəkdə İran hakimiyyəti ilə müzakirələr aparmaq üçün bu ölkəyə səfər edəcək. Laricani İranda gələn il keçiriləcək prezident seçkilərində Əhmədinejadın güclü rəqibinə çevrilir və ənənəvi mühafizəkarların hakimiyyətə gəlməsi ehtimalını gücləndirir. Əhmədinejadın əsas problemi ölkə daxilində hökm sürən iqtisadi gərginlik, inflyasiyanın artaraq, 20%-ə çatması, xarici siyasətdəki uğursuzluqlardır. Bu faktlar onun əvvəlki imicini bərpa etməsinə çox mane olur. «Usulgəra» fəallarının əksəriyyəti növbəti prezident seçkilərində başqa bir namizəd irəli sürməyi düşünürlər. Əhmədinejad isə, özünə bəraət qazandırmaq üçün ölkənin iqtisadi problemlərinə görə, əvvəlki hakimiyyətlərin rəsmiləri olan indiki ənənəvi mühafizəkarları günahlandırır. Bütün bunlar onu deməyə əsas verir ki, 2009-cu ildə keçiriləcək prezident seçkilərinədək İranda bu iki cinah arasında daha kəskin və gərgin rəqabət olacaq . trend