ÖZ TÜRKÇƏ SÖZCÜKLƏR Dillə eləcədə sözcüklərlə bağlı danışıb yazmaq , bilgi ötəsi sorumluluq istər. Bu sorumlulğa titiz düşüncə yürütməklə souynmaq olar . Bilik yerinə olasılıqlara sarılaraq düşüncə yürütməklə, qaş düzəldiyimiz yerdə göz çıxardarıq . Ona görədə bir ulusun ana varlığı olan dilə sayqılı davranıb, biliklərimizlə önərilərimizi özəl düşüncələrdən uzaq içdənliklə sunmalıyıq . Bu yoldə Azərbyacanda əskidən “ terminolji komitəsi ” Türkiyədə isə “ Türk dil kurumu ” yetərli olmasada çalışmışlardır . Bu suçlamamın nədəni bu iki ölkəyə dil vergisi vermədən soxulan minlərlə yabancı sözcüklərin olmasıdır. Bunların soxulmasında dildən sorumsuz görünən alverçi , muğənni , işçi, siyasətçilərin yanında , dildən sorumlu olmaları gərəkən yazıçıların , qoşuqçuların, fəlsəfəçilərin , qəzetəçilərin , dilçilərində yabancı söz vurğunluğundan dolayı payları vardır . Bu vurğunçuluq qarşısında savaşmadan uduzmuş durumda olaraq yabancı sözcüklərə özgəçilik ( kapitülasyon) payı veririk . Yuxarıda adlarını çəkdiyim dildən sorumsuzlara bu yöndə bir söz deyilərsə, çiyinlərin silkələməkdan başqa nəsnə deyəcəkləri olmaz . Ancaq dildən sorumlu olanların bu yöndə suçlamalar qarşısında yersiz , anlamsız yorum yozumdan başqa nə deyəcəklərini bilmirəm . Bunların bir çoxları “ Sözün doğrusuyla ” anlamlı dilçilikdən uzaq yalnız “ məndə ” varam demək üçün toplumu çaşbaş salmaqdan başqaq nəsnə edəməzlər . Ömər Faiq Nömanzadə hardasa 100 il bundan öncə demiş “ iyrənmiş ərəb , fars sözlərini yan yana düzüb, ədəbiyat demək , ədəbiyatı bilməmək deməkdir ” . Bu anlamda alışılmış , ölməz ( klasik ) denilən bir çox nazimi qoşuqçu alaraq çiyinlərimizə yüklmişlər , daşıtdırırlar . Salman mümtaz M . Ə. Sabirə Türk qoşuqçularından hansını bəyəndiyini sormuş. Sabir N. Kamalla , R . Əkrəmin adlarını demişdir . S . Mümtaz isə , T . Fikrəti sorduqda “ O ərəb şairidir ” yanıtlamışdır . Doğrusu bu gün əruz dışında yazılan Y. Əmrədə, Q. Burhanətdindən , Tufarqanlı.Abbasdan öz türkcə bir dizi oxurkən , yüz illər ötsədə dilmanca eləcədə yorum yozuma gərəkmi var !? Bu əngin göy kimi açıq Türkcədir, ərəb saçı kimi qarışıq əruz deyildir . Ona görədə Kaşğarlı Mahmut çəkinmədən Bağdada öz Türkcəsilə axın etmış , şımarıq ərəb xəlifəsinə “ Türk atı ərəb atından yürək olduğu kimi , Türk dilinində ərəb dilindən yürək olduğunu bildirmiş ” . Bu biliklə ürək işini Y. H. Hacəb QUTADQU BİLİKlə süsləmış , Türkcəyə dırnaq ucu yan baxanları Ə ,Ə , Nəvayi eyləmlərlə( Fiillərlə) məhkəməlik ( Muhakimətülluğətenlə ) etmişdir . Fuad Köpürlünün “ Dədə qorqudu tərəzinin bir tayına , qalan klasik Türk ədəbiyatını o bir tayına qoysan, dədə qorqud ağır basar ” deməsi doğrunu yansıdır. Bu gerçəkliyi dartışmaq , Türk dilinin özəlliklərini bilməyənlərə söz payı verə bilər . Onun ötəsi çənə yormaq üçün yorum yozum ola bilər . Dədə qorquda olan deyim biçimlərini biriləri ilkin yazım örnəkləri kimi görürlər , ancaq onlar gerçək Türk tümcələrini yansıdar. O tümcələr ilkinliyi kimi də gözəlliyilə özəlliklərini qoruyub saxlamışlardır . Bizm bu gün çeviri dillə danışdığımız aydındır. Tümcə vurğularımız ərəb, latin , ingilis dillərindən çevirmələrdir . Buna görədə Türkcənin sözcükləri tümcəyə uuym saxlamır. Bu nədənlə dilimizə yabancı sözcüklərin girməsi erkən mənimsənir . A .M .Vongaben “ Əski Türkcənin grameri” yapıtında deyir : “ İndiyə kimi Türkoloqlarla dilçilər, gerçək Türkcənin diltörəsini anlıyamamışlardır ”. Dədə qorqudu oxurkən dodaqların arasında qalan o gözəl Türkcənin dadına doymamağın nədənidə bu ola gərək . İndiyə kimi Türkcəni topluma sevdirməmişik desəm , suçum boyun qırmaz . Bildiyimiz kimi bir çox xaqanlarımızda Türkcədən hürkmüş , özgəyə tapınmış , “ özgə çıraqlarına yağ olmuşlardır ”. Bunların saysız örnəkləri geçmişliyimizdə ( tariximizdə ) vardır. Mən bunun ana nədənlərini belə özətlirəm : 1- Egemənlik öncüllüyü : Türk xaqanları egemənlik dönəmlərində öncüllüyü siyasi , əsgəri yönətimə vermiş , öz dilinə qarşı sorumluluq duymamış , bunun tərsı başqa dillərə qayğı göstərmişlərdir . Qəznəli Mahmutdan , Qacar, osmanlı saraylarına kimi bir çox örnəkləri vardır . “ özü Türk oğlu Türk , Amma deyir Türkü cəhalətdir ” ( M . Şəbüstərli ) 2 – Ülkü düşgünlüyü : Xaqanlarımız bütün geçmişlərini egemənlikləri üçün yadırğayıb , unutqanlığa vardıqları kimi , qoşuqçularımızla bilginlərimizdə yansılama eləcədə sayruluğuna tutulmuşlardır . Ona görədə özgə ölçütlərlə “ Bu düşvar asan olmamışdır ”. Toplumla bilginlər eləcədə qoşuqçuların aralarında anlaşılmazlıq duvarı hörülmüşdür. İslam inancının aşıladığı ərəbcə egemənliyidə Türkcənı dar alana sıxışdıraraq yeni sözcüklərin törənməsini qısıtlamışdır . 3- Dil bilgisizliyi : Üstə yorumladığım iki ana nədənin aşıladığı sonucu ,Türkcə doğru düzgün incələnməmiş , onun gəlışmə yolları göstərilməmişdir . Bu nədənlə Türkcəyə qarşı bir ön yarğı söz konusu olmuş , bilimdən dışlanmışdır . Bu son nədənlə bağlı bir az genış yazmağı düşünürəm . Umarım yorumlarımda gerçəkləri deyə biləm . Türkcənin gözəl özəlliklərini bilmədən , dil bilgisindən uzaq əskidən ərəb , fars indisə avropa dillərinə vurqunluq duyulub , Türkcə sözcüklər kölgədə qalmış , unudulmuşdur . Bunun yorumunda dilçilər sürgünə göndərdikləri Türkcələri “ arxeyqləşmış ” deyə dışlar , yabancı sözcüklərə “ vətəndaşlıq ” vermədə sakınca duymamışlardır . Bu işində bir nəçə nədəni vardır . Biriləri bilikli olaraq Türcəyə qarşı qaşınmalarından ( alerji) dolayı bu işi görərlər. Onlara nədən bu işi gördüklərini sorarsan dillərini ayaxlarından uzun göstərərək “ Türkçə bilim dili deyil ”, “ yetərsizdir ” kimi anlamsız nədənlərlə öz bayağılıqlarını göstərərlər . Bu kəsimlə dillə bağlı söz verib, almaq yersızdır. Biriləridə yabancı sözcüklərdən pozla bilik süsü olaraq yararlanırlar . Bunlarında ağızlarına “ nə böyük söyləyirsən ” deməklə anı dağlarına yolamaq olar . Ancaq biriləri isə bunu dilçilik adına görürlərdir . Bunlar qaranlıq düşüncələrə qapılıb, dediklərində dirənər , gerçəyi bilsələr belə üzlərinə gəlməzlər . Bunlarla doğrudan savaşmaq gərəkir . Bunlar sözdə bu ulusun dostusalar, işdə qənimidilər . Bu nədənlə onların bellərinə yüklənmiş ad sana baxmadan öz dillərilə danəşmaq gərəkir. Türkçəni indiyə kimi qoruyan dilin özü olmuşdur . Dilin səs uyuşumula ( ahəng qanunu) əklərin çoxluğu bu qorunmanın təməli olmuşdur . Səs uyuşumu dilin pozulmamasını , eklər isə yeni sözlərin yaranmasınıa olanaq sağlamışlardır . Türk dili matimatik kimi düzənli bir dil olmağıyla yanaşı , döğa musiqisi dilidir . Bu dildə doğada olan bütün səslərdən fiil düzəltmək olar . Örnək üçün “Ş ” şaqqıldadı , “ T ” Taqıldadı , “ z ” zıqqıldada, ... Bir sözlə Türkçəylə doğanın bütün varlığını çizmək olar . Gələcəkçi ( fütürist ) N. Hikmətin qoşqusunun en gözəl yönlərini bu doğa səsləri duydurur . Bu səslərdən yaranan sözlər Türkçəyə özəldir . Belə bir özliklərlə varlı olan dili dilnçiliyə götürmək bilim adına olduğu kimi insanlıq adınada yaraşmayır . Bu dilənçi dilçilik Türkçəni yoxluğa götürən bir yoldur . Buna onay verənlər bu dilin qənimləridilər . Biriləri bunu dil alış verişi olaraq görürlərdir . Ancaq burada yanılırlar. Türkçənin Yapı özəllikləri geçmişdə basqısı altında tutulan ərəb, fars inidisə Avropa dillərindən ayrıdır . Bu dillərdən gələn sözlər Türkçənin özəlliyi olan səs uyuşumuna uymaz , dildə qarışıqlıq yaratdığı kimi deymdədə çətinlik çıxardar . Bu konunun başqa bir olumsuz yönünü eski TDK başqanlarından Prof. Dr. H. Zülfikar belə dəyərləndirir : “ Yabancı kökənli termin Türkçəsini / Türkçədə bu kəlməyə qarşılıq bulunmaz , bu kavram Türkçə olaraq ifadə edilməz . Bulunan qarşılıq əsas anlamı verməz / gibi çeşitli səbəblər irəli sürərək kullanmamak bir bakıma düşüncənin olgunlaşmasına ,bilginin yayılmasına əngəl olmak deməkdir . Türətilən kəlmələrin zamanla anlam gennişləməsinə uğradığı bir gerçəktir . ” “ Konu öğrenim çağında bulunan öğrənciler açısından çok daha önəmlidir . Konsantrasyonla , rezistans terimləri dilimizdə yoğunlaşma ilə dirənç sözlərilə karşılanıyor . Öğrəncilər bu Türkçə kəlmələrin tanımlarını öğrənmədən öncə köklərdəki anlamlardan eklerdeki görəvlərdən bəlli bir çağrışıma ulaşarak bu sözləri kavraya bilməkdədirlər . Halbuki batı dillərindən geçən karşılıklarını özəl olaraq öğrənmək zorundadırlar . Bu tür kelimelerin telafuzlarıla yazımlarıda öğrəncıyə ek bir yük gətirir ”. ( Terim sorunları, terım yapma yollar . s . 25- Prof . Dr. H. Zülfikar) Məncə yabancı sayruluğuna tutulanlara , gərəkən yanıt yetərincə bu tümcələrdə verilmişdir . Nədənsə biriləri Türkçəyə qaşınmalarından dolayı yenədə başqa olumsuzluqlar irəli sürürlərdir . Bunlar bilincdən uzaq içlərində olan pıslıyı araya qoymaqdadırlar . Türkçənin dil özəlikləri egemən olan dillərdən ayrı olduğu üçün , onlardan borc almada öz varlığını itirər yavaş - yavaş başqalaşmağa doğru gedər . Min ildən artıqdır Türkçəyə ərəbcəilə farscadan çoxlu sözlər gəlmişdir . Bu sözlər bu dilin özəliyini daşımadıqları üçün qısır qalmış , ölülərilə də bu dilə yük olmuşdur. Bu gün belə Azrbaycan Türkcəsinə baxsaq bu iki yabancı dilin sınlaqı ( məzarlığı ) durumunda olduğu görünür. Bir çox sözlər anlamlarını belə dəyişmiş , köksüz duruma gəlmişlərdir . Sözlərin yaranmasında mitilogiyanın etgən olduğunu düşünsək , bu yanlış işlə bilimlə insanlığa nə kimi pislik etdiyimiz aydın görünər . Biz dilənçi dilçiliklə yalnız öz geçmişimizi baltalamır başqa uluslarında uyğarlığını pozuruq ( Təhrif edirik ) . Bu gün ölü ( arxeiq) söz deyə arı Türkcə sözləri tapıb üzə çıxartmaq , geçmişliyimızə ışq tutmaq , Türk uyğarlığının yeni araştırmalarına götürər bizi. Örnək üçün ərəbcəsini işlətdiyimiz “ həkim ” sözü “ yerinə Divani luğatı Türkdə olan “ sağucu ” sözü bütün yönlərilə ağır bastığı kimi bir bilim uyğarlığınında göstərgəsidir . Həkim sözünü bütün bitikləri toplayaraq Türkcələşdirib , bir Türkə anlatmağın çətinliyni bilməmiz gərəkir . Ancaq yazıb , oxuması olmayan bir Türkə “sağatmaq ” fiilindən “sağucu ” adının düzəltilməsini açıqlayıb , anlatmaq çətin olmaya gərk . Biz yüzlərlə yaşaya biləcək sözlərimizi öldürməklə öz geçmişimizi baltalar, qırımlara ( duşmanlara ) “ Ətraki bi idrak ”, “ köçəri , bayağı Türk ” kimi qara yaxma söz payı veririk . Örnək üçün , 1 000 ilə yaxın yaşı olan bir bitiktə ( Divani luğati Türkdə ) ütü (ütük) sözünün olmasi dərin Türk uyğarlığının aydın göstərgəsidir . Yüzlərlə belə sözü sürgünə göndərərək özümüzü gülünc duruma gətirib , dədələrimizin üzünə kölgə salmışıq . Bu yabancı sözlər yalnız Türkcəni dilsiz etməmiş , dilin yumuşaqlığında əlindən almışdır . Bu sözlər ipəyə yamanan bez kimi əprik , yaraşıqsız olduqlarından səs uyuşumuna da uymadıqlarından dili də topolamaya götürmüşdür . Azərbaycanın əski dilçilərindən olan Fərhatzadə !926.cı ildə yazdığı ( nə üçün ərb əlifbası Türk dilinə yaramaz ) yapıtində belə bir sonuca varır . Ərəb əlifbası bir dağıdıcı qoşundan çox Türk dilini dağıtmışdır . O , yapıtında bu konunu çox dərindən incələmiş , bilkli olaraq bu sonuca varmışdır . İnanc yoluyla soxulan ərəb , fars sözcüklərinin dağıdıcılığı da o əlfabedən az olmamışdır . Məncə Türkcənin söz törədən əklərini başqa dillərin fiilərilə tartının gözlərində ölçərsək, eklərimiz ağır basar . Doğanın bir səsindən minlərlə fiil , fiillərdən çeşitli ad, sifət düzəldə biləcək bir dilin yaramaz dilənçiliyə gərəyimi var !? Yazıb oxuması olamyan dədələrimiz gərəyində altun kimi gözəl sözcükləri düzəldib , bizə ərməğan etmişlərdir. Biz bunu başara bilmiriksə suçu dildə deyil , öz biliyimizdə , bacarımızda bilməliyik . Bu gün dilin qorunub saxlanması eləcədə gəlişməsi yazqan əlinə alıb , dildən yararlananların borcudur. Bu nədənlə yabanı sözcükləri gömrükdən girmədən öncə yaxalayıb , adını dəyişdirərək Türk ölkələrinə giriş verilməlidir . Bu yolda dilçilərlə yanaşı yazıçının , qoşuqçunun , gəzetəçinin də ulusal görəvlərindən biri bu olmalıdır . Bir ölkəyə girən kiçik bir maldan vergi alındığı kimi , söz vergisinində alınması gərəkir . Yoxsa dil yabancı dillərin atıqlığına çevrilə bilər . Bu iş görülərkən Sayın Prof. Dr .H . zülfkarında bir uyarsını göz önündə tutmamız gərəkir . “ Terim türətmək mekanik olaraq bir köklə bir əki birləştirmək demək deyildir . Bu bəsit işi hər kəs yapa bilir . Terim yaparkən dilin incəliklərini bilmək , kəlmənin səs , ahənk , yapı yönlərini hesaba qatmaq , qarşılayacağı kavramı hər yönüylə iyi dəğərləndirmək gərəkir . Ötə yandan türətiləcək kəlmənin bir istetik yanının da bulunması gərəkdiyini unutmamaq gərəkir ”. ( Terim sorunları , terim yapma yollar . S. 40 ) Bu konu sözcük düzəltmə yolunda çox önəmlidir . Türkiyədə “camaşır makinesi ” , Azərbaycanda isə “ paltaryuyan maşın” deyə işlənir . Türkiyədə düzəldilən sözün türkcəylə yaxından uzaqdan ilgisi yoxdur . Farsca bir adla ( came ), fiilə (Şır , şostən) latincə ad ( makin ) artılaraq düzəldilmışdir . Nədənsə Türkiyədə Türk qardaşlarımız dedikləri başqa Tür ağızlarından yaranmağa ərinmışlərdir . Bu gün Azərbaycanda toplumun mənimsədiyi çox gözəl Türkcə sözlər vardır , bunların yerınə Türkiyədə indi də yabancı sözlər işlənir . Örnək üçün bütün türk dilinin özəlliyini , gözəlliyini daşıyan “ çimərlik ” sözü , “plaj ” yerinə işlənir . Yazıb oxuması olmayan qoyuna çimənlikdən danışsan anlayacağı kimi , yazıb oxuma öyrənməyən çoçuğa da çimərlikdən danışsan “ o nə ” deməyəcəyi aydındır . Ancaq nədənsə üzü batıya mıxlı Türkiyədə bu yöndə sözdə qardaşlıq varsadə , iştə görünmür . Söz düzətməkdə sözün gözəlliyinin , yumuşaqlığının toplumun mənimsəməsi açısındanda önəmlidir . Bu gün Türkiyədə devlətin dilə azda olsa qayğsından dolayı öz Türkcə minlərlə yeni sözü topluma mənimsətdirilmişdir . Bu sözlərin içində yüzlərlə səs uyumuna yumayan sözlərdə vardır, ancaq toplum bunları gərksinim olaraq mənimsəmişdir . Türk dilinin kurallarına uyaraq yeni sözlər yapılmalı , geçmışdə olduğu kimi səs uyumuna uymayan sözlərin düzəltməsi aza endirilməlidir . Mən Azərbaycanlı qoşuqçu R. Rızanın “ Tərcümeye hal yerinə ” , önərdiyi “ illərliyi ” sözünü Türkiyədə mənimsətilən “ öz geçmiş ” sözündən daha gözəl eləcədə doğru bilirəm . Burada qoşuqçunu incə ruhu sözü bayağılıqdan uzaq mum kimi yumuşatmışdır . Una görədə söz yaradılarkən qoşuqçılarında düşüncələrini alarsaq qazancımız çox olar . Türkçənin söz düzətmək olanağı dartılışacaq deyildir . Bu gün acunun ən uzun sözü olaraq bilinən “ Çekoslavakiyalaşdıramadıqlarımızdanmısınız ?” Bir muzik deyilsə nədir !? Neçə kəz söz hallanıb , anlam dəyişib , Türkçə əklərin uyumundə pozuqluq yoxdur. Bax budur dil teknolijisi . Burada F. H. Dağlarcanın bir sözünü anımsayıram . “ Mən Türkçəmi yüzdə doxsana çıxartmışam .” 50 ildən artıq bu sözü deyən ulusun yeni quşaqları nədən övünərək deməsin “ mən yüzdə yüz Türkçəylə yazıram ”. Bu yüzdə 90 o böyük qoşuqçunun səzünü əzik deyil çox dadlı , çoxda gözəl göstərmişdir . Burada Şəhryarın bir dizəsini demədən geçəmirəm. “ Türkün dili tək sevgili istəkli dil olmaz özgə dil qatsan bu əsil dil əsil olmaz ” . Burada deyinəcəyim başqa bir konu isə, ərəbcədən aldığımız “ və ”ilə farsçadan aldığımız “ke , ki ” bağlaclarıdır . Tümcə tikimində iri sap yerinə işlənən bu bağlaclara gerçək Türkçədə yer yoxdur . Bunlar Türkçənin sözdizimini ( sentaksını) pozmuş , dilin axıcılığını önləmişdir . Dədə korkutda mirzənin suçundan bu bağlaclar azda olsa vardır . Bunlar olmayan yerdə dədə qorqud bal kimi dadlı , çay suyu kimi axıcıdır . Bunlarsız tümcələrimiz daha gözəl daya axıcı olur, deyə düşünürəm . Bunlar diltörəmizi en etgiliyən eləcədə pozan etgənlərdir . Bunların yerinə dilimizdə “la , lə , ila, ilə ”, “ kən , “ kimi doğma bağlaclarımız vardör . Ərəblər kimi “ Leyli və məcnun ” deyildisə , Türk kimidə “ Əslilə ( ilə ) kərəm ” daha çox deyilib mənimsəndi . Bu iki yabacı bağlacda bir bayağılıq , qondarmalıq sezilməkdədir . Günümüzdə ortaq Türkçənin necə olması danışılır . Məncə ortaq Türkçə arı yazılan Türkçə olmalıdır . Bu arı Türkçə çağla çeşıtlı ağızlarıda birləşdirər . Bu yolda Bütün Türk ağızlarında olan arı Türkçələrə öncəlik verilməlidir . Hüsen Kazım Qədrinin dərləyib , topladığı “ Türk lüğəti ” sözlüyü bu yola klavuzluq edə biləcək bir qaynaqdır . Umarıq bir gün bu çox dəyərli qaynaq yenidən bastırıla . Burada önərilən ÖzTürkçə sözcüklərin ana qaynağı Türk dil kurumunun “ Bilgi ” bölümünün sunduqlarıyla yanaşı Ali Püsküllüoğlunun “ Öz Türkçə klavuzu ” , Dədə qurqud , eləcədə kemal Demirayın “ Təməl Türkçə sözlük ” lər olmuşdur . Burada bir çox səs uyuşumuna uymayan önərilər vardır . Bunların gələcəkdə aza endirilməsi ümidilə . Yeni önərilən sözcüklərin əklənməsilə iki aydan bir yenidən sunulacaqdır. Ersan Erel A Aberasyon .Fra : Sapınç Abone. Fra : Sürdürüm Absoulute frequency. Ing : Kəsin sıxılq Adres –fra : Yöngə Afoni.fra : səs itimi Agnostik : fra : Bilinemezci Agrafi . yunan : Yazma yitimi Ağıl .ərəb : us Ajanda. Fra : Andaç Akronim. Ing : Qısma ad Aksesuar. Fra : Donatımçı, bəzəkçi Aksiyon . fra : Bəlit Aktuel .fra : Güncəl Alakart ( a la carte ) fra : Seçimli yemək Alerji. Yunan : Qaşınma Alg . latin : Su yosunu Alternatif . fra : seçenek Albinas . Fra : Ağşın Amblem ( ambleme ). Fra : Bəlirtkə Ampirik ( empirique ). Fra : Dənəyə dayalı n Anarşi .yunan : Dərəbəylik , qarışıqlıq Anartri. Fra : Dil tutuqluğu Anatomi .yunan : Gövdəbilim Animasiyon . fra : Canlandırma Angajman ( engagement ).fra : Bağlantı Agnosi : fra: Tansızlık Agrandisman.fra : Büyültmə Angajman . Fra : Bağlantı Anket. Fra : Sormaca Anomali . fra : Sapaqlıq Anons.fra : Duyuru Ansambl ( ensemble ) . fra : Topluluq Ansikloprdi . fra :Bilgilik Anten . Fra : Duyarqa Anti . yunan : Qarşı Antipati ( antipathie ) . fra : Sevimsizlik , soyuqluq Antipatik .fra : sevimsiz , soyux Antitez . yunan : Qarşısav Antre .fra : Giriş , Başlanqıc yeməyi Aranjman . fra : Düzənləmə Aranjör. Fra : Düzənləməçi Arbitraj. Fra : Ara qazanc Arboretum . latincə. : Ağac parkı Arketip( archetype) . fra : İlkörnək Aroma. İtaliyanca : Xoş qoxu (gözəl qoxulu) Aromatik: Xoş qoxulu ( gözəl qoxulu) Artikülasyon (articulation). Fra : Boğumlanma ( dilçilikdə ) Asimilasyon . fra : özümləmə Asparagas .ing : Şişirmə xəbər , Şişitmə sav Astronom . fra : Göybilimci Aupair. Fra : Baxıcı Aut . ing : Dışarı Avangart ( avant-garde ) . fra : Öncü B Bakirə. ərəb : Ərdən Balans . fra : Dəngə Barikat . fra : Önləc Bariyer ( barriere ). Fra . Əngəl Barkod (barcode). Ing : Çizgi imi Bearish . ing : Düşən ( alverdə ) Bestseller . ing : Çoxsatan Bedminton . ing : Tüklütop Bədbin . fars : Qaramsar Bədir. ərəbcə : Dolunay Bəlağət .ərəb : Sözbilimi Bəyannamə . ərəb : Bildirgə Bəyanat . Ərəb : Dəməç Biblografija .ərəb : Qaynaqça Biyografi. Yunan : İllərlik , yaşam öyküsü Biyolog . yunan : yaşam bilimci Blactop. Ing : Küçə basketbolu ( Küçə səbəttopu ) Blokaj ( blocage) fra : Tutmaq , durdurmaq Boarding gart . ing : Uçuş kartı Bolometre .fra : Işınımölçər Botanik . fra : Bitgi bilimi Bounspas . İng : Səktirmə pas ( səbəttopda ) Brand extention . ing : Marka türləməsi ( im türləməsi ) Branş.fra : Dal , qol Brifing . ing : Özətçə Buldozer. Ing : Yoldüzər Bullish . ing : Yüksələn (alverdə ) Burjuva .fra : Kənsoylu C Cani .Ərəb : Qıyıcı Carry trade. Ing. Araqazanc alveri Casting , ing : Oyuncu seçimi , yoxlama çəkimi Casus . Ereb : Ağızlıqçı Cərəsəqil . ərəb : Qaldiricı Charter. Ing : Dolmuş uçaq Check-list .ing : Dənətim çizəlgəsi Check-out.ing : Çıxış işləmi Cihaz. ərəb : Ayqıt Cinayət. ərəb : Qıyım Clearing . ing : Takas Clip kart. İng : varlık kartı Ç Çare . fars :Umar D Datif. Fra : Yönəlmə durumu Dealline. Ing : Sunan Debi.fra : Axım Defakto . latincə : Edimli Defans. Fra : Savunma Defroster. Ing : Buz çözər Deprasiyon.fra :çöküntü Detay. Fra : ayrıntı Demogoji.fra . Duyğu sömürüsü Demokrasi.yunan : Elerki Demokratik. Yunan : Elergil Deolasman.fra : Dişsaha Destinasyon. Fra : Varacaq , varışyeri Detant. Fra : Yumuşama Deterjan. Fra : Arıtıcı Determinizm . fra : Bəlirlənimçilik Determinist .fra : Bəlirlənimçi Developer. Ing: Yüyənəc Dezenformasyon. Ing :Yanıltma Dəlil . ərəb : Bəlgit Dərman.fars : Toxdac Diaspora . fra : Qopuntu Difraksiyon .fra :Kırınım Diktatör . Latin : Buyurqa Dinamo. Fra :Sürükləyici , Gücləndirici Direksiyon. (rol , fərman ) fra : Yönəltəç Direktif . : Yönərgə Direktor . fra : Yönətmən Disiplin . Fra :Düzəncə Disponibilite . fra : Hazır pul Diyalekt. Fra: Ləhcə ,ağız Diyalektik materyalizm .fra : Eytişimsəl özdəkçilik Dogma. yunan : İnaq Dogmatik .fra : İnaqsal ( inaqçı ) Doktrin. Fra : Öğrəti Dominant . fra :Baskın Done, data .fra : Veri Donor . fra : verici Dripling . ing : top sürme Duayen .fra : ağsaqqal Dünya .ərəb : Acun Düşman. Fars : Qırım E Edisyon. Fra : Baskı, çap Editör. Fra : Yayımçı Egoist .fra : Məncil Egosantirik .fra : Məniçinçilik ( Mənüçünçülük) Egzistansiyalist. Fra : Varoluşçu Ehsas . ərəb : Duyum Ehtimal .ərəb :Olasılık Eklektik ( eclectique ).fra : Seçməçi , karmacı Ekliptik. Fra : Tutulum Ekran. Fra : Görüntülük Eksantrik (excentrique ). fra: Dış mərkəzli Eksperimantalizm . fra : Dəneysəlçilik Eksper. Fra : Uzman Ekspersyonizm.fra : Dışavurumçuluq Eksperyans. Fra : Dənəyim Ekspozisyon (exposition ). Fra : Eərgiləmə , sərgi Elmi.ərəb : bilimsəl Embriyo. Fra : Oğulcuq Emperyalizm. Fra : Yayılımçılıq ,Sömürgəçilik Empresyonist. fra : İzlənimci Emprivizasyon . fra : Doğmaca ( filbədahəe) Endirek . ing: Çiftvuruş , ikilivuruş ( ayaxtopunda ) Endeks .ing : Dizin , göstərgə Enerji. latin : Erkə Ensklopediya. Ing: Biliklik Enfeksiyon. Fra : Bulaşma Enflasyon .Latin : pulçoxluğu , Para şişginliyi Enformasyon ( information ).fra : Danışma , tanıtma , savlaşma ,bilgiləndirmə Ent ( hand ). Ing : Əl. Əllə oynama Entegrasyon . fra : Bütünləşmə , uyqunlaşmaq Entelektualizm .fra : Anlıqçılıq Epidemi.fra :Salqın sayruluq Epigrafi.fra : Yazıtbilimi Epilog .yunan : Sondeyiş Episantır . Fra : Deprem ortası Eskiz .fra : Taslaq Estetik. Yunan : gözəllik Ethnos. Yunan : Ulus , budun Etimoloji.yunan : Kökənbilim Etnik . yunan :Azınlıq, budunsal Etnografya . yunan : Budunbetim Etnolog .yunan: Budun bilimci Etnoloji. Yunan :Budun bilimci Ə Ədalət .ərəb : Türə Əbədi. ərəb : Bəng , ölümsüz Ədəbi.ərəb :Yazınsal, yazımlı Ədəbiyat.ərəb : Yazim Əfsanə.fars: Söyləncə Əlamət.ərəb: Bəlirti Əməl.ərəb :Edim Əşirət.ərəb : Oymaq Əvəz . ərəb : Ödün F Fabrika . latin : İşlik Facia.ərəb : Ağlatı Factoring .ing : Alacaklandırma Fail.ərəb: Etkən Faiz . ərəb : Ürəm Faks . fra : Bəlgəgeçər ( bəlgeç ) Fakslamaq : Bəlgəçləmək Faktör.fra :Etkən, etmən Fakül.fra :Xal, bənək Fantezi. Fra :Düşləm Farziye . ərəb: Varsayım Fatalizm . fra : Yazqıcı Feminism ( feminisme ) . fra : Qadinçılıq Fenomen ( phenomene ). Fra – yunan : Görüngü ( felsefede ) Fenomenizm . Görüngülük (olaycılıq ) Festival .fra : Şənlik Fetşizm ( bütpərəstlik ). Fra :Tapıncaqçılıq Fədakar.ərəb, fars : Özverili Fəzilət. ərəb : Ərdəm Figürasyon ( figuration ) . fra : Biçimləmə Fiil . ərəb : Edim Fikstür. Ing : Qarşılaşma təqvimi Filibustering. Ing : Önləmə, əngəlləmə Filtre. Latin : Süzgəç, Süzək Final. four . ing : son dört Finalizm.fra: Ərəkçilik Fitş ing : Ödəşmə Fitness. Ing: Sağlam yaşam Folklor. Ing :Toplumyazım Fonem. Yunan : Səs Fonetik.Yunan : səsbiligisi Fonoloji . fra : Səsbilim Forex. Ing : Döviz , yabancı para Forklift.ing : Çatal qaldıraç Form .Latin : Biçim Formalist. Fra : Biçimçi Formasyon .fra :Biçimlənmə Forvet ( forward ) ing: İləriuc ( axıncı) Forward. Ing : Çatdırmaq , irəli Fosil .fra : Daşıl Fraksiyon . fra : Bölüntü Free-lance . ing : Bağımsız , başına buyuruq Free - shop . Ing : Gömrüksüzmağaza Fren. Latin : Durduraç Full- time. Ing :Tam gün, bütün gün Fütürizm.fra :Gələcəkçilik Füzyon. Fra : Birləşmə , qaynaşma G Gag. Ing: Gülüt Garaj. Fra : Taşıtlıq Genetik . Fra : Soyaçekim , qalıtbilim Geoloji. fra : Yerbilim Geriatri . fra : Yaşlılıq bilimi Global . fra : Kürtüəsəl, Toptan, dünya çapında Graben. Almanca : Çöküntü çuxuru Grado. Italiyanca : Düzey, seviye , (derece) Gramer . yunan : Dilbilgisi H Haf .ing : Oyun qurucu Hakim.ərəb : Egemən Hakimiyət. Ərəb : Egemənlik Hale. ə rəb : Ayla Halüsinasyon . Fra : Sanrı Happy- hour .ing : Endirim saatları Hat-trik. Ing: üçləmə Heca. ərəb : Səsləm Heykəl .ərəb : Yontu Heykəltəraş . ərəb , fars : Yontuçu Həcv . ərəb : Yergi Hədəf. ərəb :Ərək Həkim. ərəb : Sağuçı Həmdərt. Fars. Bündəş Həmfikir .fars, ərəb :Düşündaş Həmpa . fars : Omuzdaş ,yoldaş Həmsədə .fars, ərəb : Səsdaş Hedging .ing : Qoruma Hədəf. ərəb: Ərək Həkkak .ərəb : Oymaçı Hərarət.ərəb : İsi Hərəkət. ərəb : Devinim Hərəkətli. ərəb : Devingən Həssas .ərəb :Duyarlı Hikayə. ərəb : Öykü Hikmət .ərəb : Bilgəlik Hilal . ərəb : Ayça Hit . ing : Gözdə Hiyerarşi .yunan : Sıraqulluq , Ardqulluq Hizb . ərəb : Bölük Hobi. Ing : Düşkü, uğraşı Huquq . ərəb : Tüzə Huquqçu : Tüzəci Humanist .fra : İnsancıl Hücum. ərəb : Axın İ İddea. ərəb : Sav İddeanamə.ərəb, fars :Savca İdealist .Ülküçü İdeal .fra : Ülkü İdentifiability. Ing : Özdəşləştiriləbilirlik İdxalat. ərəb: Dışalım , Gətiri İdiopati.far : kapan duygu İfadə .ərəb : Anlatım İflas . ərəb : Batqı İhmal .ərəb: Savsaklamak , Usallıq İhmalkar.ərəb, fars : osal İhtimal. ərəb: Olasılık İqtibas. ərəb : Alıntı, aktarma İxracat .ərəb : Dışsatım , Götürü İxtar. ərəb : uyarı İlahiyat ( teoloji ).ərəb : Tanrıbilim İlham . ərəb : Əsin İllüzyon . fra : Göz bağı , yanılmaca İmplant. Ing :Doku əkimi İndeks .fra : dizin İndividüalist .fra : Bireyçi İnformasyon. Fra : Danışma İnhisar. ərəb : Təkəl İnkar .ərəb : yadsıma İnkişaf .ərəb :Gəlışmə İnnovator drug. Ing : Öncü ilac İnsider . ing : İç ortaq İnovatif .ing : Yeniləşimci İpnoz ( hipnoz ) . yunan : Uyutum Ipotek ( rehin ) . Yunan : Tutu İradə .ərəb : istək , istənc İrrasyonal. Fra : Usdışı Irs .ərəb : Qalıq İrsi .ərəb : Qalıtım İrtica .ərəb : gerçilik İskele . italiya : Yanaşlıq İstatistik.fra : Sayıbilim İstihsal . ərəb : ürətim , yetirim İstisna .ərəb : Ayrıq İşarət . ərəb : im İzolasyon ( isolation ).fra : Yalıtım İzolatör .fra : Yalıtqan İzole etmək : Soyutlamaq , yalnız buraxmaq J Jakobenzim ( jacobenizm ). Fra : Təpədənenməçilik Janjan.fra : Yanar dönər Jeneratör. Fra : Ürətici Jenerik ( generique ) , fra : Tanıtmalıq , Tanıtma yazısı Janr ( genre ).fra : Tür, çeşit, biçim Jeolog . yunan :Yerbilimçi Jooloji . yunan : yerbilim Jupiter( Müşterı ). Ərəndiz Jüri . ing : Seçici K Kainat.ərəb : Evrən Kalibrasyon . fra : Ölçümləmə Kalite ( keyfiyət ). fra , ərəb : Nitəlik Kalori.latin : Isına Kampüs ( campus) . fra : Yerləşkə Kamuflaj .fra : Alalama Kantitatif ( quantitatif). Fra : Necəlik ( kəmiyət ) Kaos ( khaos ) yunanca : Qarışıqlıq Kapasite . latin : Sığa , tutum Kapital . fra : Anamal Kapitalist. Fra : Anamalçı Kapitülasyon . italia.fara : Özgəçilik Karakter .yunan : Özyapı Karbonado . ispanca : Kara elmas Karizma ( charisma ). Yunanca : Etkiləyicilik Karvan. Fars : Arğış Kaşif .ərəb : Bulqucu Katarak .yunan : Ağsu Kehanet . ərəb : Bilicilik Keyfiyət- ərəb : Nitəlik Kəmiyət .ərəb : Nicəlik Kəşf . Ərəb : Bulqu , buluş Kəşfçi . ərəb : Bulqucu Kifayət.ərəb :Yetərlik Kitab. ərəb : Bitik Kitabə .ərəb : Yazıt Kitabxana . ərəb, fars : Bitiklik Klasik .Latin , fra : Alışılmış Klasör . fra : Qovluq , siralaç Koalisyon. Ing : İşbirliyi Kolaj. ( collage ) : Kəsyap Kolonyalist .fra : Sömürgəçi Kokpit. Ing : Pilot köşkü , uçaqçı köşkü Koleksiyon .fra : Dərləm Kolektivizm : fra : Ortaqçılıq Kombine .fra : Birləşik, toplu Komedi. Fra : Güldürü komünikasyon.fra : İlətişim Kontak .fra : Sürtüşmə Kondisyon ( condition ). Fra : Erk ( güc) Konfigürasyon .fra : Yapılandırma Konfeksiyon .fra : Geyimevi Konjonktür ( conjoncture ).fra : Əlverişli , topludurum Konkre . fra : Somut Kornometre. Yunan : Süreölçer Konserv. Fra : Dinləti Konstellasyon. Ing : Takımulduz Konsolidasyon .fra : Pekişdirmə , gücləndirmə Kontrat . italiya. Sözləşmə Konvertibl ( convertiblr ) . fra : Çevrilgən Koridor. Fra : Geçenek, geçid Korelasyon ( correlation ) . fra : Bağlılaşım Kozmoloji. Yunan : Evrənbilim Kozmopolit . Yunan : Evrəndəş Kozmos (kosmos ) .yunan : Acun , evren Kredibilite . Fra : Güvənilirlik Kriminoloji . fra : Suçbilim Kripto .fra - yunanca : Sakli yazı , gizli yazı Kriptoloji. Fra : Gizli yazılar Kriter. Yunan : ölçüt Kriz .yunan : Bunalım Kronik. Yunan : süregən Kronoloji . yunan : Zamanbilimi Kuvöz. Fra : Yaşanaq Kültür. Fra.latin : Əkin Kültürel. Fra : Əkinsəl Küratör . ing : kollayıcı Q Qaidə . ərəb : Kural Qəbilə . ərəb : Boy , Oymaq Qələm . ərəb : Yazqan Qənaət . ərəb : Kanı Qurbangah.ərəb,fars : Sunaq X Xəbər . ərəb : sava Xəbərçi . Savaçı Xəstəxana . fars : Sayruevi Xəyal. ərəb : İmgə Xəyalpərəst . Ərəb, fars : Düşçü Xilqət .ərəb : Yaradılış Xoşbin .fars : iyimsər L Lap-top . ing : Dizüstü Legal.fra : Yasal Liberal .fra : Ərkinci Liberasyon (liberation ) . fra : Özgürlük , ərkinlik Liberalizm .fra : Ərkincilik Libero . İng : son adam Light . ing : yumuşaq , yağsız Link. Ing : İlişim Lirizm . fra , yunanca : Duyğulu , çoşqulu Liste. İtaliyanca : Dizəlgə Loder . ing :Yükləyici Logo . ing : Ayırmac Lojistik .fra : Donanim Lot .fra : Tutam , pay M Maaş .ərəb: Aylıq Maç.ing : Qarşılaşma , yarışma Madde. ərəb: özdək Maddi. ərəb :Özdəkçi, özdəksəl Mahiyət.ərəb :Özlük Manzara .ərəb : Görünüm, görünüş Markaj ( marquaqe). Fra :Tutma , kölgələmə Marketing . ing : Bazarlama Materyal.latin: Gərəç Materyalist .fra : özdəkçi Matka.ərəb : Dəlgi Mazoşist. Fra: Özəzər Medya( media) ing : İlətişim aracları, ilətişim ortamı Mekanizma. Yunan: Düzənək Melodi. Yunan : Əzgi Metafizik. Yunanca: Fizikötəsi Metamorfoz ( metamorphose ) . fra : Başqalaşma , dəyişmə Metamorfizm . fra : Başqalaşım, dəyişim Metot. fra : Yöntəm Metodik.fra : Yöntəmli Metodoloji.fra: Yöntəmbilim Metropol.fra : Anakənd Məbəd. ərəb: Tapınaq Mədəni. ərəb : Uygar Mədəniyət. ərəb : Uygarlıq Məfhum. ərəb: Qavram Məful . ərəb: Edilgən Məğlubiyət. : Yenilgi Məhsul.ərəb : yetir, ürün Məktub . ərəb : Yazqı Məqbuz.ərəb : Alındı Məxrəc. ərəb : Çıkak Mələk . ərəb : Bikə Məlumat. Ərəb: Bilgi Təmas . ərəb : Toxunma Təmiz . ərəb : Arı Mənəvi. ərəb : Tinsəl Mənzumə.ərəb: Dizgə Mərasim. ərəb: Törən Mərkəz. ərəb : Özək Mərsiyə. ərəb : Ağıt Məsajş . fra : İləti Məsnət. ərəb : Dayanaq Məsul. ərəb : sorumlu Məsuliyət . ərəb : Sorumluluq Məşvərət. ərəb : Gənəşmə ( kənkəş) Mətbə.ərəb : Basımevi Mətbuat. ərəb : Basın Məzar. : ərəb: Sın Məzarlıq . Sınlaq Məzlum .ərəb: Əzilən Məzmun. ərəb : Anlam Məznun. ərəb: Sanık Middle power.İng : ortaboy ərklət (devlət) Miqyas.ərəb : Ölçək ( Ölçüm ) Milenyum ( milenium) . ing : Minil Miras. ərəb :Qalıt Misra. ərəb :Dizə Mistisizm . latin : Gizəmlilik Misyon.fra : Görəv, özgörəv Mit. Yunan : Söyləncə Mizrab. ərəb : Çalgıç Modern . fra : Çağçıl , Modernizm.fra :Çağdaşlıq Monarşist .yunan : Birerki Monopol. Fra : Təkəl ( inhisar ) Monotizm.fra : Tək tanrıçılıq Monoton. Yunan : Durğun, Təkdüzə Montaj. Fra: Qurqu Morfem.yunan : Biçimbilim Morfoloji.yunan : Yapıbilgisi Motel .ing : Ylçuevi Motif.fra : Örgə Motto. Italyanca : İlkə söz Möcüzə . ərəb: Tansıq Muamele. ərəb : İşləm Muəssisə. ərəb : Qurum Muhafezekar. ərəb.fars : Tutucu Muhasib.ərəb:Sayman Muhteva . ərəb : Içərik Muhtəməl.ərəb : Olası Muqavimət. ərəb : Dirənc Muxtariyət.ərəb : Özrəklik Musəhhih. ərəb : Düzəldən, Düzəltmən Muzik.yunan: Çalıq Mücərrət. ərəb :Soyut Mükafat . ərəb : Ödül Mükəlləf. ərəb : Yükümlü Müqəddəs . ərəb : Qutsal Mülkiyət. ərəb : İyəlik Mümkün. ərəb : Olanaq Mürəttib. ərəb: Dizgiçi Mürtəce .ərəb : Gerici Müsrif. ərəb : Sovurqan Müstəbid. ərəb : Basqıcı Müstəmlikə .ərəb : Sömürgə Müstəsna .ərəb : Kuraldışı Müşahidə. ərəb : Gözləm Müşəxəs. ərəb : Somut Müşavirə. ərəb : Gənəşmək, danışım Müşfiq. ərəb : Sevəcən Müştəri. ərəb : Alıcı Mütdət. ərəb : sürə Mütəcanis (həmcins ). ərəb : Türdəş Mütəcaviz. ərəb : Saldırqan Mütəfəkir. ərəb : Düşünür Mütəxəssis.ərəb : Uzman Mütəkamil. ərəb : Olqun , gəlişgin Mütəmail. ərəb : Əyilimli Mütənasib. ərəb :Oranlı Mütəradif . Ərəb : Anlamdaş Mütəşəbis . ərəb : Girişgən Mütəşəkkil . ərəb : Oluşmuş Mütəvali. ərəb : Ardıcıl Mütəvazi . ərəb : Göstərişsiz Müttefiq . ərəb : Bağlaşıq N Naturalist . fra : Doğacı Naturizm . Fra : Doğaçılıq Navigatör ( navigateur ) . fra : Yönləyici ( gəmiçilikdə) New age . ing : Çağcil muzik New wave .ing : Yeni dalğa Nəccar . ərəb( dülgər ). Doğramaçı Nəcib . ərəb : Soylu Nəfəs .ərəb : Soluk Nəsil. ərəb : Quşaq Nəzəri .ərəb :Kuramsal Nəzəriyə. ərəb :Kuram Nəzirə . Ərəb : Bənzər , bənzək Nida. ərəb : ünləm Nisbət.ərəb : Oran Nizam .ərəb :düzən Nizamnamə. ərəb, fars : Tüzük Nod ( node ). Ing : Düğüm , yumuru Nostolji .fra : Yurtsama Nüan .fra : Çalar Nütq .ərəb : Söyləv O Obje. Fra : Nəsnə Objektif. Fra :Nəsnəl Obsesyon.fra : Takıntı Ofansif. Ing : Atağayönəlik , Axınçı Okazyon. (occasion ) fra: firsat, olanaq Oliqarşi.yunan :Takımerki Ombudsman . ing : Kamu dənətiçisi ( yoxlayıçısı Optimist.fra : İyimsər Ordövr ( hors- doeuvre). Fra : Yeməkaltı , ön yemək Orijinal.fra : Özgün Ornitoloji . fra : Quşbilimi Orografya . Yunan . Daş bilimi Oryantalist ( şərqşünas).fra :Doğubilimci Oryantiring . ing : Yönbul Otobiografi.yunan : İllərlik, özgeçmiş Otomasyon (automation).fra : Kəndiişlərlik Otomatik ( automatique).fra : Kəndiişlər Otonom. Yunan : Özrək Otonomi. Yunan : Özrəklik Otorite .latin : Yetki , güvən Otoriter. Latin. Fra : Yetgili Outlet center . ing : Fabrikadan stış mərkəzi ( iş satış özəyi) P Palyatif . fir : Geçici , anlıq Pandul.fra : Sarqı, sarqaç Panel . ing : Birdəlik ( Toplugörüşmə) Panteizm.yunan: Doğatanrıçılıq , Bütüntanrıçılıq Pantomim.yunan: Sözsüz oyun Paradoks .yunan : Qarşıtlam Paralel. Yunan : Koşut Parametre. Yunan : Dəğişdirgən , Ölçüt Parkur .fra : Qaçış yolu , qaçışlıq Parite . fra : Dəyərdəşlik Pasif (Məful) Fra :Edilgən Patoloji. Yunan : sayrılıqbilim Pedagog.yunan: Eğitimci Pedagoji.yunan: Eğitimbilim Pederşahlıq . fars : Ataerkil Peeling . ing : Soyum, derisoyma . Tibdə gözəlləşdirmədə işlənilir Pergar. Fars : Yayçizər Periyodik .fra : Dönəmli Periferi. Fra : Qırax, çevrə Periyot ( periode) .fra : Dönəm, sürə, bölmə Performans( performance ). Fra : Sonuc, başarım Perspektif. Fra : Görüngə Pesimist.fra : Qaramsar Petrol . latin : Daşyağı Peyqəmbər. Fars : Elçi, Yalvaç pipe line . ing : Boru xatdi Pisimist . fra : Qaramsar Pitoresk ( Pitoresque) .Fransızca : Gözalıcı, görünümlü Plaj. Fra : Çimərlik Plan. Fra : Tasar Planetaryum. Fra : Göyevi Plasman.fra :Yatırım Platform . fra : Alan Palyatif. Fra : Keçici Play-bak.ing : Söyləmsəmə Play-maker. Ing : Oyunqurucu Plaza . latin : İş mərkzi Plonjon ( plongeon ). Fra : Dalış Polifonik . fra : Çox səslilik Popüler.fra : Ünlü Portere.fra: Dizək Portör. Fra : Daşıyıcı post it . ing : pusulacık Potansiyel . fra : Gizligüc Polymerization . fra : Çoğuzlaşma Pozisyon .fra : Durum , konum Pozitif ( müsbət).fra :Olumlu Pozitivizm .fra :Olquculuq Plürealist .fra : Çoxulçu Pratik. Fra :Uygulama Prensip . fra : İlkə Pres ( presse ). Fra : Basqı Prespektif .fra : Görüngə Prestij .fra : Sayqınlıq Prezantasyon . fra : Sunuş, göstərmə , tanışdırma Prezante etmək : Tanıtmaq , sunmaq Prefabrik . fra : Qurma Prime- time . ing : Altun saatlar , Dəyərli anlar Primtif .latin : İlkəl Problem.yunan : Sorun Progmatik. Yunan : Yararçı Progmatizm.yunan. fra : Yararçılıq Program . yunan: İzləncə Proje .latin : Tasarı Projektör . fra : Işıldaq Prolog .yunan : Öndeyiş Proses. Fra : Sürəç protez. Fra : Taxma Provakasyon . fra : Qışqırtma Provakatör. fra :Qışqırtıçı R Radikal.fra : Köktənçi Radikalizm. Fra : Köktənçilik Radyasyon .Latin : Işını Radyoaktif .fra : ışınetkin Radyoloji .latin : Işınbilim Rahat- ərəb : Ərin Raket. Fra. ərəb : Vuraç Rambursman. Fra : Geri ödəmə Randman. Fra : Verim Rapor. fra : Yazanaq Rapartör.fra. Sözcü Rəsətxana.ərəb,fars: Gözləmevi Rasyonalist. Fra : Usçu Rasyonalizm.fra : Usçuluq Rasyo ( ratio ) . ing : Oran ( nisbət) Rasiyonalizm . fra : Usçuluk Reaksyon. Fra : Təpki Reel. Fra : Gerçək Reform.fra : Düzəltim Refrandom . latın : Toplumsəsverməsi , Xalqoylaması Refüj . fra : Ortaqaldırım Rejim.fra : Düzən Rejisör. Fra : Yönətmən Reklam.fra : Tanıtma Rekor.ing: Üstünlük Remix . ing : Bindirmə , yüksətmə , çoxatma Resesif .fra : Çəkinik Retrospektif . fra : Geriyədönük , dündən bugünə Revizyon. Fra : İnələmə , yoxlama Rezervasyon. Fra : Ayrıtma Rezonans. Fra : Yankılayış , seslenim Rəhbərlik. Fars: Kılavuzluq , öndərlik Rəmz.ərəb : Simgə Rəng. Fars : Boya Ritim. Yunanca : Dizmə Rivayət.ərəb : Söylənti Romantik. Fra : Duyğulu Romantizm.fra: Duyğuçuluq Royalty . ing : Yazıpayı ( təlif haqqı ) Rönesans.fra : Yenidəndoğuş Rüşvət.Ərəb : Yeyinti Rüşvətçilik.: Yeyintiçilik Rüya.ərəb : Düş S Sabit. ərəb : Durağan Sabotaj . fra : Baltalama Sadə. Fars : Yalın, göstərişsiz Saxtekar. Fars : Düzənci Salnamə.fars : İlləc Sansür .Yunan : Sıxıdənətim , sıxıçılıq Santimantal. Fra : Duyqulu Satir. Yunan : Yergi Satirik .yunan : Yergici Self- servis . ing : Seçal Seans .fra : Göstərim Semantik. Yunan : Anlambilim , Anlamçılıq Semiyoloji . fra : Göstərgəbilim Sempatik.yunan : sevimli , canayaxın Sempatizan ,yunan : Duyğudaş , yandaş Sempozyum . Yunan :Bilgiləndirmələr Senkronizasyon ( synchronisation ) . fra : Eşləmə ( sinama, televizyon) Senkronizə etmək . fir : Eşləmək Sentaks. Yunan : Sözdizimi Sentez . yun an : Bireşim Server . ing: Sunucu ( bilgisayar alanında işlənir) Serum .fra : Qansuyu Səhlənkar .ərəb,fars : Osal Sərmayə . fars : Anamal Sərmayədar . fars : Anamalçı Səhnə. ərəb : Oyunluq Səlahiyət. ərəb : Yetgi Səviyə. ərəb : Düzey Səviyəli : Düzeyli Səyyah. ərəb : Gəzgin Səyyal. ərəb : Axıcı , Axışqan Səyyarə . ərəb : Gəzəgən Short selling. İng : Yoxdan satış Sir . Ərəb : Giz Side effect . ing : yan etki Sidewalk sale . ing : Qaldırım satışı , mağaza önü satışı Simetri .Fra : Bakışım Simultane . fra : anında Sinonim .fra : anlamdaş Sismolog . fra : Dəprəmbilimçi Sistem. Yunan : Dizgə Sistematik . Dizgəsəl , dizgəli Site . fra : Bölgə Skandal . fra : Utanca Slip. Ing : Satış bəlgəsi Snack bar. Ing : Atışdırmalıq Spesiyal ( special ) .fra : Özəl Sofizm. Yunan :Bigiçilik , Ynıltmaca Solidarist. Fra : Dayanışmaçı Sosyal .fra : Toplumsal Sosyalist .fra : Toplumçu sosyalizm .fra : Toplumçuluq Sosyoloq .Latin : Toplumbilimçi Sosyoloji .latin :Toplumbilim Söhbət. ərəb : Söyləşi Spiker. Ing : Danışan Standart . ing : Təkbiçim Stil.fra : Biçim Stratus . latin : Katman bulut Strüktüralist. Fra : Yapısalçı Strüktüralizm. Fra : Yapısalçılıq Subra. Fra : Qoltuqluq Surnaturalizm .fra : Doğaüstüçülük Surrealizm . Fra : Gerçəküstüçü Sübjektif.fra.Öznəl Süje.fra : Öznə, konu Sürpriz . fra : Şaşırtı Ş Şarj. fra : Doldurma , yükləmə Şema . yunan : Çizəm Şəfəqət . ərəb : sevəcən Şəffaf .ərəb : Saydam Şəhvət. ərəb : Kösnü Şərəf. ərəb : Onur Şifrə. Italyan, ərəb : Gizləc Şiir.ərəb : Qoşuq Şilt. Ing : Ərgilik Şikayət. ərəb : Yakınma Şikayətçi :Yakınıcı Şov ( show).ing : Göstəri Şovmən ( showman). Ing : Göstərici Şovrum (showroom) . ing : sərgi evi Şua .ərəb : Işın Şuur . ərəb : Us, Bilinç Şuuraltı : Bilinçaltı Şüphə. ərəb : Kuşku T Taarüz . ərəb : Axın , Saldırı Tablo. Fra: Çizilək Tampon (mane).fra :Önlək Transfer. Fra : Daşıma, axtarma, Alma Tarix . ərəb : Geçmişlik Teenage . İng : ərgənlik çağı Teenager . ing : Ərgən , yeniyetmə Teknik. Yunan : Uyqulayım Telekomünikasyon . fra : İlətişim Teleks . fra : Uzyazım Telepati . yunan : Uzaduyum Tema. Yunan : İzlək Teokrasi . yunan : İnerki ( inancerki ) Teori. Fra : Kuram Terapi . fra : Sağlatım , Sağatma Termik. Fra : Isıl Termosfor . fra : İsiyuvar Təchizat. ərəb : Donatı Təcrübə . ərəb : Dənəyim Təcrübi : Dəneysəl Tədqiq.ərəb: İrdələmək Təqdim . ərəb : Sunma Təqdis. ərəb : Kutsama Təqvim. ərəb : Günbilgisi Təəsub .ərəb :Bağnazlıq Təhqiq . ərəb : Soruşturma Təhlil.ərəb : Çözümləmə Təhmil .ərəb : Yükləmə Təkamul . ərəb : Evrim Təxəyyül . ərəb : İmgələmə Təxsis . ərəb : Özgüləmək Təlim.ərəb : Öğrətim Təlimat. ərəb : Yönərgə Təminat . ərəb : Güvəvcə Təmsil.ərəb: Özümləmə Təmsilçi : Özümləyici Tənzim. ərəb : Sıralama Tərbiyə . ərəb : Eğitim Tərəqi .ərə : İrəliləmə , Gəlişmə Tərəzi. Fars : Tartı , Tartaç , çəkəc Tərif . ərəb : Tanım Tərif etmək: Tanımlamaq Tərkib . ərəb : Biləşim Tərtibat . ərəb : Düzənək Təsir . ərəb : Etgi Təsisat . ərəb : Döşəmlər Təsvir . ərəb :Betim Təsviri : Betimsəl Təşkilat . ərəb : Örgüt Tətbir. ərəb :Önləm Təzminat . ərəb : Ödəncə Təzyiq . ərəb : Basınc Timing . ing: Zamanlama Tiraj .fra :Baskı , Baskısayı Tirbuşon. fra : Burqu Tire.fra : Çizgi Think- tank. Ing : Beyin takımı Totalitarizm . fra : Bütünçülük Totem . Qızıl derilerin dilinden : Onqon Totemizm . Qizlder- fra : Ongunçuluq Topless .ing : Üstsüz Trafik . İtaliya.fra : Gedişgəliş Tragedya (trajedi ) .Yunan-fra : Ağlatı Traksiyon.fra: Çəkim Transformasiyon . fra : Dönüşüm Transporter. Ing : Yükçeker Tribleks .fra : Üç qatlı Trombosit: fra : Qan pulcuğu Türbülans ( turbulance ). Fra : Burgac ( buruq ) , hava burgacı U Underwriting . İng : Üstlənim, üstələnmə ( zəmanət) Unsur . ərəb : Öğe urodel . Yunanca : kuyruklular Uslub. ərəb : Anlatı, biçim Ü Ürtiker.fra : kurdeşen V Vaqəə. ərəb : Olgu Vasektomi .fra:Qısırlaşdırma Verasət. ərəb : Qalıtım Versiyon .fra : Üz , nüsxə, sürüm , uyarlama Vəkil. ərəb :Savunman Vicdan. ərəb : Duyanc Vites (dəndə, skorost). Fra : Dəyiştəc Viyadük.fra :Körpü yol Vizör. Fra : Bakaç (baxaç) Voltaj . fra : Gərilim W Worout . ing : Alıştırma Web . ing : Ağ ( tor ) Web sayfası : Ağ yarpağı Websitəsi : Ağ bölgəsi Webmaster . Ing : Ağyönəticisi Z Zehn .ərəb : Anlıq Zəfər . ərəb : Yengi Zəlzələ. ərəb : Dəprəm Zərf. ərəb : Bəlirtəc ( dilçilikdə ) Zəmir. ərəb : Adıl Zid .ərəb : Qarşı Ziyafət. ərəb. Şölən Zoolog . Fra :Heyvanbilimci Zooloji . yunan : Hevanbilimi qaynaq:azad tribun