GUNAZ.TV
GÜNEY AZƏRBAYCANIN AZADLIQ SƏSİ
Şimali Koreyanın rəsmilərindən ibarət heyət İrana səfər edib
Argentina iran daxili işlər naziri Əhməd Vəhidinin həbsini tələb etdi
Estoniya İranın müvəqqəti işlər vəkilini XİN-ə çağırıb
ABŞ İrana yeni sanksiyalar tətbiq edib
İsrail Silahlı Qüvvələri “Hizbullah” Hava Qüvvələrinə bağlı iki terrorçunu məhv etdi
Urmuda hicaba görə qarşıdurma olub
Prezident İlham Əliyev: Biz dörd kənd məsələsini heç vaxt yaddan çıxarmamışıq
Azərbaycanla Ermənistan arasında ilk sərhəd dirəyi quraşdırılıb
Şərqi Azərbaycanda məktəblərin 30 faizi qəzalı vəziyyətdədir
“İdmançılara dəyər verilmir” - iranlı qapıçı
Rəsmi Bakı Qazaxıstanda Azərbaycan və Ermənistan XİN başçılarının görüşünə razılıq verib
Qrossi yenidən İranla bağlı xəbərdarlıq etdi
Azərbaycan sərhədçiləri İrandan narkotik keçirilməsinin qarşısını alıb
Şoyqu: Ukrayna müharibə başlayandan yarım milyon hərbçisini itirib
Türkiyə Prezidenti Ermənistana xəbərdarlıq edib: Fürsət qapıları həmişə açıq qalmır
Tehranda sosial media fəalları həbs edildi
Azərbaycan türkcəsindəki mətnləri "Onlayn" tərcümə edən proqram təqdim olunub
Ərəb olduğuna görə işlə təmin olunmur
İranda məcburi hicab qaydaları növbəti dəfə sərtləşdirilir
"Bayden İrana qarşı yeni neft sanksiyalarını icra etməyəcək"- Blumberq
Belçika: SEPAH terror təşkilatı elan edilsin
Güney Azərbaycanın şəhərlərində etiraz aksiyası keçirilib
Britaniya Ukraynaya tarixinin ən böyük maliyyə yardımını edəcək
Güneyli aktivistin mühakimə prosesi keçirilib
Avropa Birliyi ölkələri İranla bağlı razılaşdı
ABŞ Dövlət Departamenti İranda insan haqları ilə bağlı illik hesabatını yaydı
İran hərbi xərclərini artırdı
KİV: Almaniya Ukraynaya zirehli maşınların göndərilməsini dayandırıb
Krım türklərinin Tərcüman adlı televiziyası fəaliyyətə başlayıb
Təbrizdə Urmu gölü ilə bağlı posterlər yayıldı
"Bosniyada müsəlmanlara qarşı törədilənlər soyqırımı olmayıb" İranın səfiri
Boyer Əhməd də 69 gənc intihar edib
Kuleba Aİ XİN rəhbərlərinə: Debat deyil, hərəkət etmək vaxtıdır
Ermənistanda Azərbaycanla sərhədlərin delimitasiyasına qarşı çıxan 7 nəfər saxlanılıb
Peskov: Rusiya və Azərbaycan münasibətləri inkişaf etdirmək istəyinə malikdir
Ermənistanda Azərbaycanla sərhədlərin delimitasiyası üzrə daha bir işçi qrupu yaradılıb
2 il ərzində ölkənin yoxsul təbəqəsinin sayı 8 milyon nəfər artıb
KTMT baş katibi Rusiya sülhməramlı kontingentinin Qarabağdan çıxarılmasını şərh edib
Xamenei etiraf etdi: Uğursuz olduq!
"Dünyada sabitliyə ən böyük hədə İrandır"- İsaq Herzoq
Tehranın Əmir Kəbir universitetində tələbələr tətil aksiyası keçirir
Ermənistanda delimitasiya ilə bağlı komissiya yanında Tavuş sakinlərindən ibarət işçi qrup yaradılıb
Prezident İlham Əliyev Rusiyaya işgüzar səfərə gedib
GünAz TV: Avqustun 12-də Qazaxıstanın Aktau şəhərində Xəzəryanı dövlətlərin dövlət başçılarının V Zirvə toplantısında sənədlərin imzalanması mərasimi olub.
Mərasimdə Xəzərin hüquqi statusu ilə bağlı konvensiya imzalanıb.
Azərbaycan, Rusiya, Qazaxıstan, İran və Türkmənistanın dövlət başçılarının imzaladıqları sənəd onillərdən bəri həllini gözləyən çox ciddi geosiyasi problemi həll etməklə yanaşı, dəniz hövzəsindən istifadənin yeni qaydalarını müəyyənləşdirib.
Sənədə görə, beş sahilyanı ölkənin hər birinin Xəzərdəki sahil sularının sahəsi 15 dəniz milidir. Həmin ərazinin kənar hüdudları dövlət sərhədi sayılır. Ərazi sularına bitişik olan 10 millik zona balıqçılıq zonası elan olunub. 5 sahilyanı ölkənin hər birinin bu zonada balıq tutmaq hüququ var. Nərə və nərəkimi balıqların ovu istisnadır.
Xəzərin su sahəsinin əsas hissəsi sahilyanı ölkələrin ümumi istifadəsində qalacaq. Məsələn, onlar 500 metrlik təhlükəsizlik zonasına malik süni adalar yarada bilərlər. Sahilyanı ölkələr böyük layihələrin reallaşması zamanı ekoloji amilləri nəzərə almalıdır, çünki Xəzərin ekologiyasiyana ziyan dəydiyi təqdirdə məsuliyyət daşıyacaqlar.
Anlaşmanın əsas müddəalarından biri 5 Xəzəryanı dövlətə öz ərazisində sahilyanı sayılmayan ölkələrin silahlı obyektlərin yerləşdirilməsinin yasaqlanmasıdır.
Xəzərin resursları və dibi sahilyanı ölkələr arasında ikitərəfli anlaşmalar əsasında bölüşdürüləcək. Akvatoriyadan istifadə müətmadi olaraq XİN başçılarının müavinləri səviyyəsində müzakirə olunacaq. Yaxın yarım il ərzində ilk belə görüş keçiriləcək.
Digər əsas məqam Xəzərin nə dəniz, nə də göz sayılmasıdır. Xəzərin əlahiddə, xüsusi hüquqi statusu olacaq.
Xəzərin sahəsi 370 min kvadrat kilometrdir. Ən dərin yeri 1075 metr olan Xəzərdə neft ekvivalenti ilə 15 milyard tondan artıq neft və qaz ehtiyatları var. Həmin ehtiyatların 6,5 milyard tonu kəşf olunub və təsdiqlənib. ABŞ-ın "Energy Information Administration"un (EIA) hesabatına görə, Xəzərdəki neft-qaz ehtiyatlarının ümumi dəyəri 8 trilyon dollardır.
Son 20 il ərzində Xəzərin dəniz prinsipi əsasında sektoral bölgüsünə əsla razı olmayan yeganə bölğə İran idi. Belə bölgü çərçivəsində ona Xəzərin 10 faizi düşürdü.
Xəzərin göl sayılacağı təqdirdə isə İran 20 faizlik pay ala bilərdi.
Sahilyanı 5 ölkənin hər biri indiyədək şelfindəki neft-qaz yataqlarını rahatlıqla istismar edib. Xəzərin istənilən prinsip əsasında bölgüsündə bu yataqların mənsubluğu şübhə doğurmur. Lakin şelfin sərhədyanı sahələrindəki perspektiv neft-qaz blokları ciddi mübahisələrə səbəb olub.
Mübahisə edən tərəflərin arqumenti vardı: "Xəzərin statusu müəyyənləşmədiyindən bütün mübahisəli məsələləri 5 sahilyanı dövlət həll etməlidir".
Bundan sonra belə olmayacaq: qonşular arasındakı mübahisələr ikitərəfli qaydada çözüləcək.
İranın indi "yumşalması"nın səbəbi ABŞ-ın Tehrana qarşı sanksiyalarla embarqoları ağırlaşdırılması, nəticədə də ölkədə ciddi daxili böhranın yaranmasıdır. Eyni zamanda Suriyadakı savaş İranla Rusiyanı yaxınlaşdırıb.
İndi onlar Aktau konvensiyasında "bölgədə üçüncü ölkələrin hərbi qüvvələri yerləşdirilə bilməz" şərtini qanuniləşdirərək "arxa cəbhə"dən rahat olublar.
Xəzərin statusunun indiyədək müəyyənləşməməsi Türkmənistandan Azərbaycana çəkiləcək qaz boru kəmərinin (Transxəzər kəməri) reallaşmasının da qarşısını alırdı. Həmin kəmər Azərbaycanla Türkmənistana hər il Avropa Birliyinə 100 milyard kubmetr təbii qaz nəql etməyə imkan verəcək. Bu isə Avropa Birliyinin təbii qaza olan illik tələbatının təqribən 25 faizidir. Orxan Hun
Milli.Az
N.S
Azərbaycanla Ermənistan arasında ilk sərhəd dirəyi quraşdırılıb
Türkiyə Prezidenti Ermənistana xəbərdarlıq edib: Fürsət qapıları həmişə açıq qalmır
Azərbaycan türkcəsindəki mətnləri "Onlayn" tərcümə edən proqram təqdim olunub
İranda məcburi hicab qaydaları növbəti dəfə sərtləşdirilir
ABŞ Dövlət Departamenti İranda insan haqları ilə bağlı illik hesabatını yaydı
Krım türklərinin Tərcüman adlı televiziyası fəaliyyətə başlayıb
Təbrizdə Urmu gölü ilə bağlı posterlər yayıldı
"Bosniyada müsəlmanlara qarşı törədilənlər soyqırımı olmayıb" İranın səfiri
2 il ərzində ölkənin yoxsul təbəqəsinin sayı 8 milyon nəfər artıb
"Dünyada sabitliyə ən böyük hədə İrandır"- İsaq Herzoq
Prezident İlham Əliyev Rusiyaya işgüzar səfərə gedib
İran rejimi xeyrinə casusluqda şübhəli bilinən şəxs həbs edildi
Qəzvində sosial media fəalları həbs edilib
Paşinyan: Ermənistan və Azərbaycan ilk dəfə problemi masa arxasında həll edib
G7 İranı hədələdi: Rusiyaya silah vermə...
Azərbaycanın növbəti uğuru- Qazaxın 4 kəndi Azərbaycana qaytarılır
İran yenədə "Şirin quyruğu"ndan danışdı
İsrailin hücumu mesaj idi: Biz daha pisini də edə bilərdik
İsrail Suriyanın şimalını bombalayıb
İsrail niyə İsfahanı hədəf aldı?
Milli fəallar istintaq idarəsinə çağırılıb
ABŞ İranın hərəkətləri əleyhinə qarşı "birgə strategiya" planı hazırlayır
İran səfiri yenə qırmızı xətdən danışdı
Sistan və Bəlucistanda zəlzələ olub
Rusiya sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan çıxması prosesi başlayıb
Kemeron: İsrailin İranın hücumuna cavab vermək qərarı verdiyi aydındır
Dövlət Xidməti: Ermənilərin Xudavəng monastırında törətdikləri vandalizmlə bağlı lazımi addımlar atılacaq
Kreml: Rusiya sülhməramlı kontingentinin Qarabağdan çıxarılmasına başlanılıb
Hikmət Hacıyev: Rusiya sülhməramlılarının Azərbaycandan vaxtından əvvəl çıxarılması barədə hər iki ölkənin ali rəhbərliyi qərar qəbul edib
İran bölgə ölkələrini təhdid etməyi davam etdirir - Cəzalandırılacaqlar
İrana qarşı yeni sanksiyalara görə AB-nin sammiti çağırılacaq - AB liderləri bəyanat yaydı
Ağdamda yerləşən Türkiyə-Rusiya Birgə Monitorinq Mərkəzinin fəaliyyəti dayandırılacaq
İsrailin hücumu mesaj idi: Biz daha pisini də edə bilərdik
Dörd azərbaycanlı fəalın dindirmə iclası keçirilib
İsrail niyə İsfahanı hədəf aldı?
İran yenədə "Şirin quyruğu"ndan danışdı
İsrail İrana hava zərbələri endirib
İsrail Suriyanın şimalını bombalayıb