GUNAZ.TV
صدای آزادی آذربایجان جنوبی
احد سیف خواه با تودیع قرار وثیقه از زندان تبریز آزاد شد
تلاش حکومت برای جلوگیری از فعالیت استارلینک در ایران
عربستان برای اولین بار در مسابقه دختر شایسته جهان شرکت میکند
ورود چند کشتی جنگی روسیه به دریای سرخ
اسرائیل پایگاه حزبالله در دمشق را بمباران کرد
شهرداری ارومیه در آستانه رسیدن به فینال لیگ برتر والیبال
محمد کوچ: رژیم ایران درصدد از بین بردن جایگاه، نقش و نفوذ ترکها در سیاستهای این کشور است
افزایش واردات بنزین روسیه از بلاروس در پی حملات پهپادی اوکراین به پالایشگاهها
ترکیه: اقدامات گروه تروریستی پ.ک.ک با هدف تشویش ترکهای اروپا افزایش یافته است
گزارش سالانه موارد نقض حقوق بشر در آذربایجان؛ صدور دستکم ۸۱ سال زندان و بازداشت، احضار و سرکوب صدها فعال مدنی در سال ۱۴۰۲
تشدید حملات پهپادی متقابل روسیه و اوکراین
روسیه برای دریافت پول نفتهای فروخته شدهاش دچار مشکل است
وزارت دفاع ترکیه ادعای "همکاری با اسرائیل" را تکذیب کرد
خیابانهای تبریز با نوشتههایی به خط اورخون و دامغاهای ترکی مزین شد
در حاشیه اعلان روز تولد زرتشت در تقویم فرهنگی جمهوری اسلامی ایران - دکتر توحید ملک زاده
بازرسان روسیه در تاجیکستان از بستگان متهمان حمله مسکو بازجویی کردند
استانبول میزبان 2.5 میلیون گردشگر طی دو ماه اول سال 2024
رحیم آغبایراق در گفتگو با خبرگزاری آنادولو: تَمغاها میراث تاریخی تُرکهای ایران هستند
دستگیری 147 نفر به ظن همکاری با داعش در ترکیه
هواداران والیبال اورمیه در تهران ؛ «اورمیه تورکون دی تورکون قالاجاق»
تحریمهای آمریکا در مبارزه با تروریسم علیه ایران
هلاکت یک فرمانده ارشد ایران در سوریه
سومین پرواز آزمایشی پهپاد آنکا-3 ترکیه با موفقیت انجام شد
عضو شورای شهر تبریز: مستبدان ایرانشهری میگویند حتی در خانه نیز نباید ترکی حرف بزنید
استقبال باشکوه از آخرین فیلم ترکی «قولچاق» در تبریز
جوزپ بورل بار دیگر از ارسال احتمالی موشکهای ایران به روسیه ابراز نگرانی کرد
دیدار یوروش مهرعلی بیگلی و لطیف حسنی با حامد یگانه پور
نقش فعال سگهای موادیاب در مبارزه با قاچاق مواد مخدر در خط مرزی ترکیه و ایران
جلوه های سمبولیسم اندیشه ترکان در آثار آذربایجانی - دکتر توحید ملک زاده
ممانعت از آزادی جعفر ابراهیمی علی رغم پایان دوران محکومیت
انتقال احد سیفخواه به زندان مرکزی تبریز
افزایش «۳۵ درصدی» تعرفههای پزشکی
آذربایجان: فردی که قصد انجام اقدامات تروریستی را داشت، دستگیر شد
اسرائیل یک مجتمع نظامی حزبالله در لبنان را بمباران کرد
محموله قاچاق اسلحه ایران به تروریست ها توسط اسرائیل ضبط شد
آلمان برای حل مشکل کمبود راننده تراموا دانشجویان را جذب میکند
نقش فعال سگهای موادیاب ترکیه در مبارزه با قاچاق مواد مخدر در مرز ایران
آمادهباش در فرودگاه مسکو؛ جستجوی بمب در سنپترزبورگ
حمله اوکراین به سواحل کریمه
ترکیه در زیرساخت فیبرنوری در رتبه دوم اروپا قرار گرفت
پزیدنت علیاف و پوتین تلفنی گفتوگو کردند
اتحاد فاشیسم فارسی و کُردی بر علیه ترکها در تلویزیون ایراناینترنشنال
اعتراض پروفسور «براندا شفر» به ارسال پیام تبریک نوروزی به زبان فارسی توسط کامالا هریس
گیلان در مقایسه با سایر استانها از گوناگوی و تنوع فرهنگی و زبانی بیشتری برخوردار است. تُرکان پس از گیلکها، دومین اتنیک جمعیتی این استان را تشکیل میدهند [1]. بیشترین جمعیت تُرکان در نیمه شمالی این استان متمرکز هستند. سه شهر رشت، انزلی و آستارا به ترتیب پرجمعیتترین شهر تُرک نشین گیلان فعلی است [2]. طبق آمار رسمی، بیش از 10 درصد از جمعیت رشت را تُرکان آذربایجانی تشکیل میدهند [3]. در تحقیقات اخیر این رقم را تا 25 درصد نیز تخمین زده میشود [4].
آمار دقیقی از کل جمعیت تُرکان بومی استان گیلان در دست نیست. با این حال جمعیت تُرکان بومی گیلان بدون در نظر گرفتن مهاجرین حدود 30 درصد تخمین زده میشود. کاظم دلخوش؛ نماینده صومعهسرا اخیرا اعلام کرده که "حداقل" 30 درصد از جمعیت بومی استان گیلان را " تُرکان آذربایجانی" تشکیل میدهند [5].
طبق آخرین سرشماری ایران در سال 1395، کل جمعیت استان گیلان 2.530.696 نفر است [3]. با در نظر گرفتن این حداقل 30 درصد، جمعیت بومی تُرکان آذربایجانی در گیلان 759.209 نفر خواهد بود. به این رقم میتوان تعداد کارگران فصلی و مهاجرین موقت استان اردبیل را نیز افزود.
در تقسیم بندیهای اجتماعی-اقتصادی ایران، از گیلان به عنوان یک استان توریستی نام برده میشود. الگوی جابجایی جمعیت ایران نیز نشان میدهد که این استان نه «مهاجر پذیر» است و نه «مهاجر فرست»[6]. اما شیب الگوی جابجایی جمعیتی گیلان متمایل به منفی (مهاجر فرست) است. در سال 1395 استان گیلان 3.5 درصد از جمعیت کل ایران را در خود جای داده است. این رقم در سال 1390 برابر با 4.1 درصد بود، لذا نسبت به سال 1390 به میزان 0.6 درصد کاهش داشته است [3].
به جزء قزوین و البرز، تمامی استانهای آذربایجان جنوبی گرفتار معضل کاهش شدید جمعیت هستند، به عبارتی دیگر آذربایجانی جنوبی مهاجر فرست است. لاکن، تهران، یزد، اصفهان، سمنان و قم به ترتیب در اولویت مقصد مهاجرتی تُرکان آذربایجانی قرار دارند [6]. اغلب مهاجرت تُرکان به استان گیلان نیز از شهروندان شهرهای خلخال، گرمی، اردبیل، پارس آباد، زنجان و هشترود است[4].
به سخن دیگر، آمارهای رسمی نشان میدهند که تُرکان آذربایجان بیشتر به نواحی مرکزی جغرافیای ایران مهاجرت میکنند و گیلان در پذیرش مهاجرین تُرک آذربایجانی جایگاه قابل توجهی ندارد. لذا، آمار ارائه شده از سوی نماینده صومعهسرا را میتوان به عنوان "حداقل" جمعیت بومی تُرکان آذربایجانی ساکن در گیلان (759.209 نفر) قابل لمس دانست. این آمار با در نظر گرفتن حداقل جمعیت صورت میگیرد. یقینا در حال نرمال جمعیت بومی تُرکان گیلان به مراتب بیشتر از رقم مذکور خواهد بود.
فارغ از اینکه تا بعد از انزلی جزو اراضی تاریخی آذربایجان جنوبی محسوب میشود، اگر جمعیت 759.209 نفری ترکان بومی گیلان را از جهت مقیاس تراکم در نظر بگیریم، نیمی از مساحت گیلان کنونی متعلق به تُرکان آذربایجانی است. درواقع با جمع کردن جمعیت 7 شهرستان آستارا، هشتپر، رضوانشهر، ماسال، صومعه سرا، فومن و انزلی، به عدد (جمعیت) 770.816 میرسیم [3]. این یعنی اگر حداقل 30 درصد از جمعیت استان گیلان آذربایجانی باشند از نظر تراکم جمعیت تا رشت جزو محل اسکان تُرکان آذربایجانی خواهد بود.
نکته قابل تامل در این است که هر هفت شهر نام برده شده در دوران حکومت ملی آذربایجان، جزو اراضی تحت کنترل دولت وقت آذربایجان بود. چراکه تمامی این شهرها جزو اراضی تاریخی تُرکان آذربایجانی به شمار میرود.
ذکر این نکته ضروری است که 54 درصد از جمعیت گیلان روستا نشین هستند [3]. همچنین، بیشتر روستاهای گیلان در نیمه شمالی این استان واقع شده و هر چه از رشت به سمت آستارا حرکت میکنیم اتنیک جمعیتی کمتر دستخوش تغییر قرار گرفته است. به سخن دیگر، بیشترین تغییر در بافت اتنیکی گیلان مربوط به نیمه جنوبی گیلان و مابین رشت و لاهیجان است. امروزه نیز اکثر مراکز توریستی گیلان در نیمه جنوبی استان قرار گرفته که این موضوع نیز به نوبه خود یک سیاست نژادپرستانه علیه تُرکان است.
سیاست آسمیلاسیون و فارسیزه کردن ملت آذربایجان که بعد از سقوط امپراتوری تُرک قاجار آغاز شد، تا حدودی بر بافت جمعیتی آذربایجان جنوبی تاثیر گذاشته است. در هر هفت شهرستان آستارا، هشتپر، رضوانشهر، ماسال، صومعه سرا، فومن و انزلی، علیرغم جابجایی اتنیک در طول 94 سال گذشته، تُرکان در اکثریت قاطع هستند.
برای معرفی هویت تاریخی گیلان نگاهی مختصر به تاریخ جغرافیای آذربایجان کافیست. اسناد تاریخی چند دهه گذشته هر یک به نوعی ضمیمه بودن گیلان به اراضی آذربایجان جنوبی را اثبات میکنند. به عنوان مثال، طبق نقشه سال 1349 کل استان گیلان فعلی جزء زنگان (زنجان) بوده، یعنی اراضی آذربایجان جنوبی. در مقاطع مختلف تاریخ نیز از جمله امپراتوری تُرک صفویان، گیلان به دلیل فرهنگ و هویت آذربایجانی توسط حاکمان تُرک اداره میشده است. تُرکان آذربایجانی دارای قدمت طولانی در گیلان هستند. ﺣﻀﻮﺭ تُرکان ﺩﺭ گیلان ﺑﻪ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺻﻔﻮﯾﺎﻥ ﻭ حتی ﺧﯿﻠﯽ ﻗﺒﻞ ﺗﺮ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻧﺴﺒﺖ داده میشود ﮐﻪ ﺑﺮﺭﺳﯽ این ﻣﻮﺿﻮﻉ بحث دیگری ﺍﺳﺖ.
در حال حاضر ﺟﻤﻌﯿﺖ تُرکان گیلان چه بومیان و چه مهاجرین، ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎﺭ، تبعیض نژادی و هجمههای ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ اتنیک فارس و ﮔﯿﻠﮏ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ. به عنوان نمونه، تمامی برنامههای صداوسیمای گیلان به زبان فارسی و گیلکی است و تُرکان در صداوسیمای گیلان سهمی ندارند.
[1] : استانداری گیلان – درباره استان گیلان
[2]: سه شهر پرجمعیت تُرکان در گیلان – محمد محمودیان (گوناز تی وی)
[3] : مرکز آمار جمهوری اسلامی ایران –سرشماری 1395
[4]: ﺑﺮﺭﺳﯽ ﺯﻧﺪﮔﯽ تُرکان ﺷﻬﺮ رشت به تحقیق کیومرث اسلامی
[5]: حداقل 30 درصد از شهروندان گیلان "آذربایجانی" هستند – کاظم دلخوش (گوناز تی وی)
[6]: الگوی جابجایی جمعیت ایران – مرکز آمار جمهوری اسلامی ایران
گوناز تی وی - الچین یوسفی
شهرداری ارومیه در آستانه رسیدن به فینال لیگ برتر والیبال
محمد کوچ: رژیم ایران درصدد از بین بردن جایگاه، نقش و نفوذ ترکها در سیاستهای این کشور است
گزارش سالانه موارد نقض حقوق بشر در آذربایجان؛ صدور دستکم ۸۱ سال زندان و بازداشت، احضار و سرکوب صدها فعال مدنی در سال ۱۴۰۲
خیابانهای تبریز با نوشتههایی به خط اورخون و دامغاهای ترکی مزین شد
رحیم آغبایراق در گفتگو با خبرگزاری آنادولو: تَمغاها میراث تاریخی تُرکهای ایران هستند
عضو شورای شهر تبریز: مستبدان ایرانشهری میگویند حتی در خانه نیز نباید ترکی حرف بزنید
استقبال باشکوه از آخرین فیلم ترکی «قولچاق» در تبریز
دیدار یوروش مهرعلی بیگلی و لطیف حسنی با حامد یگانه پور
اتحاد فاشیسم فارسی و کُردی بر علیه ترکها در تلویزیون ایراناینترنشنال
اعتراض پروفسور «براندا شفر» به ارسال پیام تبریک نوروزی به زبان فارسی توسط کامالا هریس
افشای سند همکاری خانواده امام جمعه خائن اورمیه با گروههای تروریستی کُردی
اداره اطلاعات تبریز خطاب به پدر برادران سیفخواه: «گوشی پسرت را تحویل بده تا دیگر او را شکنجه نکنیم!»
تروریستهای حملهکننده به سالن کروکوس مسکو اهل تاجیکستان هستند
ستیز با هویت تورکی؛ پروژه مشترک جمهوری اسلامی و سلطنتطلبان
مختار ابراهیمی از زندان شهر مراغه به مرخصی اعزام شد
احضار و تهدید تلفنی جبرائیل پاکروح توسط پلیس فتای آذربایجان شرقی
نیروهای امنیتی حکومت ایران تخممرغهای منقش به دامغاهای تورکان اوغوز را از تبریز برچیدند
مرتضی پروین به اندرزگاه ۴ زنداناوین منتقل شد
آزادی موقت عبدالله واحدی از زندان با قرار وثیقه
عصبانیت ایرانشهریها از نقاشی دامغاهای طوایف ۲۴ گانه تورکان اوغوز بر روی تخممرغ عید در تبریز
نیروهای امنیتی حکومت ایران تخممرغهای منقش به دامغاهای تورکان اوغوز را از تبریز برچیدند
خیابانهای تبریز با نوشتههایی به خط اورخون و دامغاهای ترکی مزین شد
اتحاد فاشیسم فارسی و کُردی بر علیه ترکها در تلویزیون ایراناینترنشنال
عضو شورای شهر تبریز: مستبدان ایرانشهری میگویند حتی در خانه نیز نباید ترکی حرف بزنید
آتشی که «فاطمه دادشزاده» دختر آذربایجانی به جان «پانفارس» و «ایرانشهری» انداخت – حسن راشدی
افشای سند همکاری خانواده امام جمعه خائن اورمیه با گروههای تروریستی کُردی
ستیز با هویت تورکی؛ پروژه مشترک جمهوری اسلامی و سلطنتطلبان
استقبال باشکوه از آخرین فیلم ترکی «قولچاق» در تبریز
آیا نوروز متعلق به ایرانیان است؟ - ابراهیم ساوالان
اعتراض پروفسور «براندا شفر» به ارسال پیام تبریک نوروزی به زبان فارسی توسط کامالا هریس
با حضور گستره اهالی سولدوز؛ جشن عید اوغوز در تپه باستانی سولدوز
تروریستهای حملهکننده به سالن کروکوس مسکو اهل تاجیکستان هستند
رحیم آغبایراق در گفتگو با خبرگزاری آنادولو: تَمغاها میراث تاریخی تُرکهای ایران هستند
محمد کوچ: رژیم ایران درصدد از بین بردن جایگاه، نقش و نفوذ ترکها در سیاستهای این کشور است
در حاشیه اعلان روز تولد زرتشت در تقویم فرهنگی جمهوری اسلامی ایران - دکتر توحید ملک زاده
پزیدنت علیاف و پوتین تلفنی گفتوگو کردند
هواداران والیبال اورمیه در تهران ؛ «اورمیه تورکون دی تورکون قالاجاق»
جلوه های سمبولیسم اندیشه ترکان در آثار آذربایجانی - دکتر توحید ملک زاده