GUNAZ.TV
صدای آزادی آذربایجان جنوبی
آمریکا: ایران از طریق مالزی تحریمهای نفتی را دور میزند
کارخانه پتروشیمی باروق شهرستان قوشاچای؛ آلودگی منطقه و تهدید جان اهالی
دکتر فاضل : تا 10سال آینده مجبوریم پزشک وارد کنیم
سیمونیان: شهروندان ارمنستان از روند تحدید حدود مرزها حمایت میکنند
کشورهای غربی مراسم تحلیف ولادیمیر پوتین را تحریم کردند
کمیسیون آزادی مذهبی آمریکا خواستار تشدید تحریمِ مقامات ایران بهدلیل سرکوب زنان شد
ارتش اسرائیل از کنترل بر بخش جنوبی نوار غزه در مرز مصر خبر داد
هر ۱۰ روز یک پزشک در ایران خودکشی میکند
موضوعات مورد بحث روسای امور خارجه آذربایجان و ارمنستان در آلماتی اعلام شد
باکو به عنوان «پایتخت ورزش» جهان انتخاب شد
وزارت خارجه آمریکا: ایران همچنان بزرگترین محرک درگیریها در غزه است
علی رضیزاده نادارلی از زندان اوین به مرخصی اعزام شد
آغاز چهارمین ماه بازداشت فعالین حرکت ملی آذربایجان محبوس در زندان اوین
دیداروزیران خارجه آذربایجان و ارمنستان در قزاقستان
طرح حکومت برای برخورد با کاربران فضای مجازی
پاشینیان در مراسم تحلیف پوتین شرکت نخواهد کرد
روسیه مدعی تصرف شهری کوچک در شرق اوکراین شد
آمریکا ارسال محموله تسلیحاتی به اسرائیل را تعلیق کرد
نتانیاهو: اسرائیل شرط حماس برای آتشبس را نخواهد پذیرفت
لوازمخانگی ساخت ایران گرانتر از برندهای برتر دنیا
احضار مرتضی پروین به حفاظت اطلاعات زندان اوین و تهدید وی بعد از برگزاری نمایشگاه نقاشی
از تبریز تا همدان؛ اعتصاب طلافروشان و تعطیلی بازار زرگران شهرهای آذربایجان در اعتراض به قانون جدید مالیات
تفتیش منزل و ضبط تلفن همراه آشقین امامی هنرمند آذربایجان توسط نیروهای امنیتی
اسرائیل حمله تلافیجویانه به ایران را تأیید کرد
هلاکت یکی از فرماندهان جهاد اسلامی حماس
فاجعه جنگلزدایی فندقلوی اردبیل
دیدار وزرای امور خارجه آذربایجان و ترکیه
پرواز اولین جنگنده اف-۱۶ مجهز به هوش مصنوعی
سنگاندازیهای ایران برای جلوگیری از صلح و تحدید مرزهای آذربایجان و ارمنستان
آیین باستانی «تپه نَنَه» در روستای پیرکندی خوی برگزار شد
«بدهی» دولت ایران به نیروگاههای برق خصوصی به «۹۰ هزار میلیارد تومان» رسید
نایب رئیس اتحادیه فروشندگان لوازمخانگی ایران: لباسشویی ۱۵ میلیون تومانی خارجی را در داخل مونتاژ میکنیم و ۲۵ میلیون تومان میفروشیم
ترکیه در پروژههای سرمایهگذاری خارجی به جایگاه چهارم اروپا رسید
گزارشی از سیل اخیر و خسارات وارده به شهرهای آذربایجان
ساخت و ساز در محوطه قلعه تاریخی اوْلتان این بنای تاریخی را درمعرض نابودی قرار داده است
انتقال «رویا ذاکری» دختر معترض آذربایجانی به بیمارستان اعصاب و روان رازی
نتانیاهو از طرح «غزه بدون حماس» رونمایی کرد: خودمختاری و تبدیل به قطبی جدید برای جذب سرمایه طی ده سال
سیل در شبستر چهار خودرو را با خود برد
بازدید میهمانان بین المللی از پل خداآفرین
برگزاری جشنواره بینالمللی فیلم «توران» در ازمیر
خودکشی یکی از فعالین جنبش دانشجویی آذربایجان در دانشگاه تهران
عباس لسانی در مراسم گرامیداشت دکتر صدیق در سال ۱۳۸۰؛ باغیمسیز بیر ائل بللیدیر شن یاشار
خبری تاسفبار برای فرهنگ دوستان آذربایجانی؛ انتشارات «اندیشهنو» تعطیل شد
سال۱۴۰۳ سال: لوی/ نهنگ ایلی ( سال نهنگ) میباشد - دکتر توحید ملک زاده
تقویم بسیار قدیمی حیوانات که در ایران بطور رسمی کاربردی حداقل ششصد ساله دارد پایهای ترکی دارد. قدیمی ترین اثر دال بر استفاده از این سیستم تقویمی در سنگنوشته های ترکی « اورخون» نوشته شده به زبان ترکی قدیم در ۱۳۰۰ سال قبل، موجود است. پس از اسلام در آثار ابوریحان بیرونی نیز به این سیستم تقویم اشاراتی شده ولی شرح آن به طور کامل در کتاب مشهور دیوان لغات الترک محمود کاشغری به شرح زیر آمده است: يكي از خاقانهاي ترك ميخواهد كه تاريخ وقوع جنگي را بداند، ولی ممكن نميشود. از اينروي با ملتش مشورت ميكند و در قورولتای اعلام ميدارد كه همانطور كه ما درباره تاريخ وقوع اين جنگ دچار سردرگمي شديم آيندگان نيز سردرگم خواهند شد. بنابراين ما اكنون به تعداد دوازده (ماه و) برج آسمان دوازده سال را نامگذاري ميكنيم، تا سالهایمان را از گذر اين تقویم بفهميم. اين در ميانمان يادگاري باشد. ملّت هم پيشنهاد خاقان را تأييد ميكند.
خاقان به اين مناسبت به شكار ميرود و فرمان ميدهد كه حيوانات را به سوي رود «ايلا» برانند. مردم حيوانات را به تنگنا انداخته به سوي رودخانه ميرانند. بعضي از اين حیوانات را شكار ميكنند و تعدادي از آنها خود را به آب ميزنند. دوازده حيوان از آن ميان از آب ميگذرند. نام هر يك از اين حيوانات به سالي داده ميشود. نخستين اين حيوانات سيچان (موش) بوده ... نام نخستين سال «سيچغان ييلي» (سال موش) گذاشته ميشود. بعد نام حيواناتي كه يكي بعد از ديگري از آب گذشته بودند به ترتيب به سالها داده ميشود: «اود ييلي» (سال گاو) و ...
تركمنها نیز روايت پندآميزي در مورد پيدايش سالشمار حيواني دارند. روزي تمامي حيوانات به پيشواز سال جديد ميروند. شتر كه به قد و بالاي خودمغرور شده بود گفت: «حتماً پيش از همه سال جديد را خواهم ديد.» امّا موش كوچك با زرنگي تمام روي سر شتر جهيده و پيش از همه، سال جديد را مي بيند. شتر كه مات و مبهوت مانده بود، از تمامي دوازده حيوان دوره كه موفق به مشاهده سال جديد شده بودند عقب ميماند و بدين ترتيب غرور شتر باعث مي شود كه جايي در دوره سالها نداشته باشد .اين روايت به مدد مايه اخلاقي و پندآميز آن كه نهي از غرور است، در ميان تركمنها نسل اندر نسل نقل شده و بصورت ضربآلمثل درآمده است: «دويه بوينونا بويسانيپ ييلدان كور قاليپدير!» يعني (شتر به علّت مباهات به گردنش از مشاهده سال جديد محروم ماندهاست).
عموما اعتقاد بر این است که سالها با ویژگی هر یک از حیوانات همراه می باشد.
نام سالهای دوازدهگانه حیوانی ترکی که در ایران به کار میرفته با تلفظ قدیمی، به ترتیب عبارت بوده است از:
سیچقان ایل (سال موش)
اود ایل (سال گاو)
بارس ایل (سال پلنگ)
توشقان ایل (خرگوش)
لوی ایل (سال نهنگ)
ایلان ایل (سال مار)
یوند ایل (سال اسب)
قوی ایل (سال گوسفند)
بیچین ایل (سال میمون)
تخاقوی ایل (سال مرغ )
ایت ایل (سال سگ)
تنغوز ایل (سال خوک)
این سیستم تقویمی از دوران صفویه رسما در تقویم ایران بکار رفت. در سال۱۳۰۴ شمسی با آغاز سلطنت پهلوی و در راستای مقابله با نشانه های ترکی در ایران، از تقویم رسمی خارج گردید. با اینحال هنوز هم بصورت غیررسمی براساس سنتی دیرین هر سال تقویم حیوانی در تقویمهای نجومی اعلام می گردد و اهالی آذربایجان و ایران برای تفال از این نامگذاری استفاده می کنند. لوی یا نهنگ ( ماهی بسیار بسیار بزرگ) در فرهنگ ترکان باستان نماد حیات، برکت و پرآبی می باشد.
۱۶اسفند ۱۴۰۲
گونازتیوی
SH.A
علی رضیزاده نادارلی از زندان اوین به مرخصی اعزام شد
آغاز چهارمین ماه بازداشت فعالین حرکت ملی آذربایجان محبوس در زندان اوین
سنگاندازیهای ایران برای جلوگیری از صلح و تحدید مرزهای آذربایجان و ارمنستان
آیین باستانی «تپه نَنَه» در روستای پیرکندی خوی برگزار شد
ساخت و ساز در محوطه قلعه تاریخی اوْلتان این بنای تاریخی را درمعرض نابودی قرار داده است
انتقال «رویا ذاکری» دختر معترض آذربایجانی به بیمارستان اعصاب و روان رازی
خودکشی یکی از فعالین جنبش دانشجویی آذربایجان در دانشگاه تهران
عباس لسانی در مراسم گرامیداشت دکتر صدیق در سال ۱۳۸۰؛ باغیمسیز بیر ائل بللیدیر شن یاشار
خبری تاسفبار برای فرهنگ دوستان آذربایجانی؛ انتشارات «اندیشهنو» تعطیل شد
وخامت حال کریم اسماعیل زاده در زندان تبریز
رنجش مردم در سایه بی تدبیری مسئولین حکومتی؛ ترافیک سنگین وصفوف طولانی کامیونها در گمرک آستار
بازداشت خشونتآمیز هوادار تراکتور آذربایجان؛ ممانعت از ورود دختربچه ۶ ساله به ورزشگاه سهند
برکناری شبانه دکتر احمد بایبوردی از سمت خود به دلیل اطلاعرسانی درباره تخریبات زیستمحیطی در آذربایجان
برگزاری نمایشگاه نقاشی (طراحی) مرتضی پروین در زندان اوین
علیاف: ما اجازه نمیدهیم برخی از کشورهای اروپایی با ملل دیگر به عنوان مستعمره رفتار کنند
شاپور انصاری جراح اهل آذربایجان جنوبی از پل خودآفرین دیدار کرد
پل تاریخی خَنهیی(خانقاه) مراغه در آستانه نابودی کامل
۳ فعال آذربایجانی بازداشت شده در بازی تراکتور به حبس تعلیقی محکوم شدند
تایید حکم حبس فعالین ملی «سالار طاهرافشار و میلاد جلیلی» توسط دادگاه تجدید نظر استان آذربایجان شرقی
با اعمال فشار و اجبار؛ خانه امن غیرولتی مهر شمس آفرید در اورمیه تعطیل شد
خودکشی یکی از فعالین جنبش دانشجویی آذربایجان در دانشگاه تهران
بازدید میهمانان بین المللی از پل خداآفرین
سنگاندازیهای ایران برای جلوگیری از صلح و تحدید مرزهای آذربایجان و ارمنستان
مراسم «بزرگداشت» عوامل ترور علیه دولت آذربایجان در قم
بسته شدن دفتر «صدا و سیما» در آذربایجان
شاپور انصاری جراح اهل آذربایجان جنوبی از پل خودآفرین دیدار کرد
ارمنستان: آماده بازگشایی تمامی مسیرها با آذربایجان هستیم
اتهامی که قلب حرکت ملی آذربایجان را نشانه رفت / توحید امیرامینی
برکناری شبانه دکتر احمد بایبوردی از سمت خود به دلیل اطلاعرسانی درباره تخریبات زیستمحیطی در آذربایجان
رقص آذربایجانی و کینه ایرانشهری! - حسن راشدی
سفر معاون وزیر دفاع آذربایجان به تهران
پرزیدنت علی اف: قطار بازگشت بزرگ به ایستگاه شوشا رسید
علیاف: ما اجازه نمیدهیم برخی از کشورهای اروپایی با ملل دیگر به عنوان مستعمره رفتار کنند
وزیر دفاع ترکیه: ایران مأمن تروریستهای پ.ک.ک شده است
خبری تاسفبار برای فرهنگ دوستان آذربایجانی؛ انتشارات «اندیشهنو» تعطیل شد
بازداشت خشونتآمیز هوادار تراکتور آذربایجان؛ ممانعت از ورود دختربچه ۶ ساله به ورزشگاه سهند
هشدار آذربایجان به فرانسه درخصوص دخالت در امور داخلی
بازداشت 31 ارمنی به دلیل ممانعت از تحدید حدود با آذربایجان