آخرین خبرها

گزارش ضد تُرک روزنامه ایران برای «تار» آذربایجان

۱۴۰۰.۰۷.۲۸, ۰۷:۳۶
گزارش ضد تُرک روزنامه ایران برای «تار» آذربایجان

Gunaz.tv

گوناز تی وی: روزنامه «ایران» که از نشریات مکتب پان فارسیزم است، با انتشار گزارشی ثبت «تار» در یونسکو به نام آذربایجان را امری غیر واقع خواند.

 

روزنامه ضد تُرک ایران در شماره روز یکشنبه (3 دی) مصاحبه‌ای با رامیز قلی ‌اوف از اساتید برجسته تار در جمهوری آذربایجان شمالی منتشر کرد. این مصاحبه با قلمی نژادپرستانه نوشته شده است.

 

در این مصاحبه که به دور از اخلاق رسانه‌ای تدوین شده، هویت موسیقی آذربایجان همواره زیر سؤال می‌رود. در ابتدای گزارش نیز برای سخنان رامیز قلی اوف جوابیه نوشته می‌شود.

 

این در حالی است که بر اساس شرط انصاف و قوانینی که برای حفظ حریم مصاحبه شونده در نظر گرفته می‌شود، هیچ روزنامه و رسانه‌ای حق ندارد جوابیه را در متن گفت‌وگو به چاپ برساند.

 

علاوه بر نقض این موارد، روزنامه ایران مصاحبه را به گونه تحریف کرده که جوابیه نسبت به سخنان رامیز قلی اوف مشروعیت دارد. همچنین سخنان رامیز قلی اوف بی‌اساس تعبیر می‌شود.

 

علیرغم اینکه تار در یونسکو به نام آذربایجان ثبت شده و کشورهای جهان آن را به عنوان موسیقی آذربایجان می‌شناسد، اما روزنامه ایران در جای جای این مصاحبه به «ایرانی» بودن تار تأکید دارد.

 

روزنامه ضد تُرک ایران همچنین ثبت شدن تار به نام آذربایجان را به رسمیت نمی‌شناسد و از آن به عنوان «سهل‌انگاری‌ها» سازمان میراث فرهنگی ایران قلمداد می‌کند.

 

 یونسکو پیش از این تار، نظامی گنجوی، موسیقی عاشیقلار، موسیقی موغام، هنر نگارگری،سیمرغ، نوروز، مهارت پخت نان، فرش بافی و غذای دلمه را به نام آذربایجان به ثبت رسانده است.

 

با این حال پاسخ صریح رامیز قلی اوف استاد تار آذربایجان به ادعای این روزنامه قابل تامل است. متن کامل مصاحبه روزنامه ایران به شرح ذیل است:

 

 

«رامیز قلی‌اف» استاد برجسته «تار» جمهوری آذربایجان در گفت و گو با «ایران»: تار ایرانی باید <آکادمیک> به دنیا معرفی شود.



سال 1391 ثبت جهانی «تار» به نام کشور آذربایجان حاشیه‌های بسیاری را با خود به همراه داشت. بعد از این ماجرا وزیر فرهنگ و گردشگری جمهوری آذربایجان درباره ثبت این ساز به نام کشور آذربایجان این ادعا را مطرح کرد که «تار ثبت شده آذربایجان در یونسکو، ساخته فردی به نام صادق‌جان است. این ساز از 5 سیم به 11 سیم تغییر پیدا کرده و خاص آذربایجان است و با ساز کشورهای دیگر متفاوت.»

 

 به هر صورت ساز «تار» که مشهورترین روایت تاریخی‌اش به دوران صفوی می‌رسد و نمونه منقوش و مستندش بر دیوارهای کاخ هشت بهشت اصفهان نمودی عینی و مصداقی دارد، امروز در تملک کشور آذربایجان قرار گرفته است. اگر چه ایران و آذربایجان اشتراکات فرهنگی بسیاری با هم دارند؛ اما این موضوع طی سال‌های اخیر باعث سهل‌انگاری ایرانی‌ها برای از دست دادن میراث فرهنگی خود شده است و نمونه این سهل‌انگاری‌ها البته کم نیست. «رامیز قلی‌اف» که برای اجرای کنسرت در تالار وحدت چند روزی میهمان ایرانی‌ها بود در نشست خبری کنسرتش در پاسخ به سؤالات خبرنگاران، تارِ (به گفته او) آذربایجانی را‌ سازی کامل و ساز ایرانی را‌ سازی محدود دانست که این محدودیت‌ها اجازه جهانی شدن به آن نمی‌دهد او در بخشی از صحبت‌هایش گفت: «با تار ایرانی نمی‌توان موسیقی سمفونیک اجرا کرد.» پس از اجرای رامیز قلی‌اف در تهران، با این چهره شناخته شده موسیقی جمهوری آذربایجان به گفت‌و‌گو نشستیم تا بیشتر از زبان او درباره مسأله ثبت جهانی تار و تفاوت‌های تارِ به گفته او «آذربایجانی» و «ایرانی» بشنویم. بدیهی است آنچه می‌خوانید تنها نظرات این نوازنده آذربایجانی است و بی‌شک فرصت برای موسیقی‌پژوهان و موزیسین‌های ایرانی نیز فراهم است تا فتح بابی دوباره شود بر این موضوع.


یکی از موزیسین‌های آذربایجانی به نام «فریدون خان شوشسکی» طی تحقیقاتی به این موضوع اشاره کرده که حدود 185 سال پیش شخصی به نام «میرزاعلی شیرازی» از ایران به شهر شوشا در جمهوری آذربایجان سفر می‌کند و در این شهر کلاسی برای آموزش تار برپا می‌کند. به نظر شما این موضوع گواهی بر قدمت تار ایرانی درکشور آذربایجان نیست؟


تاریخ پیدایش تارآذربایجان و تارایران یکی است و تقریباً خاستگاه آن همزمان با هم است. البته من این فردی که شما از آن حرف می‌زنید را ندیده‌ام اما بنا به آنچه در تاریخ روایت شده درقرن ششم نظامی گنجوی شاعر بزرگ گنجه در اشعار خود از ساز تارنام برده و به مرور زمان در اشعار شاعران دیگر چون محمد حسین شهریار ومحمد فضولی (شاعر و ادیب ترک) نیزازاین ساز نام برده شده است. مهد تمدن کشور آذربایجان و ایران از قدیم یکی بوده و محققان ایران و آذربایجان همپای یکدیگر این بررسی‌ها را انجام داده‌اند. تار در ایران، آذربایجان و حتی چین هم وجود دارد؛ اما سبک نوازندگی تار جمهوری آذربایجان کاملاً متفاوت با سبک نوازندگی تار ایران است و البته این دلیلی نیست که بگوییم این ساز تنها مختص آذربایجان بوده اگر امروز تار به ثبت جهانی رسیده به‌دلیل سبک اجرا و قابلیت تار جمهوری آذربایجان درهمنوا شدن با سازهای کلاسیک جهان است اما برای تار ایران این اتفاق نیفتاد. البته این هم دلیل نمی‌شود که بگوییم تار تنها برای آذربایجان است.


شما از تغییراتی در تار حرف زدید که هویت آن را به تار آذربایجانی تغییر داده. کمی بیشتر از این مسأله صحبت کنید.


حدوداً 200سال پیش «میرزا اسد صادق اوغلو» در بدنه تار تغییراتی ایجاد کرد. او با سبک‌تر کردن تار سنگین ایرانی تغییراتی به وجود آورد که سبب شد نوازندگان آذری بتوانند ساز را روی سینه قرار بدهند و بنوازند. نکته دیگر نت‌های تار ایرانی است که دارای 6 اوکتاو بود و این شخص با افزودن 5 اوکتاو دیگر تغییرات و تنظیماتی در پرده‌های موسیقی آن ایجاد کرد که قابل شنیدن و استفاده است. البته افزوده شدن این پرده‌ها به مرور زمان و بر اساس آوازهایی بوده که در ایران و آذربایجان با این ساز می‌خواندند. لازم به ذکر است در ایران هم هنرمندان بزرگی چون جلیل شهناز، محمد رضا لطفی و همچنین دیگر نوازندگان بزرگ تار توانستند این ساز را توسعه و رواج بدهند.


آیا اجرای متفاوت یا سبک‌های مختلف نوازندگی دلیل بر تمایز تار آذربایجان نسبت به تار ایرانی است؟


آذربایجان درگذشته جزئی از ایران بوده؛ اما مهم این است که چه کسی بهتر می‌تواند این ساز را بنوازد. 15 سال گذشته که به ایران آمدم در کلاس‌های موسیقی ایران شرکت کردم آن زمان متوجه شدم در ایران سلایق مختلف نوازندگی وجود دارد اما در آذربایجان اینگونه نیست. ایرانی‌ها نوازندگان خوبی در سبک ایرانی هستند اما نمی‌توانند به‌عنوان مثال یک موسیقی ایتالیایی را با این تار بنوازند.


اما به نظر «موضوع فیزیکی» تار بحثی علیحده از نوازندگی آن است. به‌عنوان مثال یک بازی که ایرانی‌ها مبدع آن هستند را به این دلیل که امروز در کشوری دیگری رونق پیدا کرده، بگوییم کشور دوم مبدع آن است. به نظر شما این بحث از اساس کمی شائبه برانگیز نیست؟


به جز بحث فیزیکی بحث‌های دیگری هم مشمول این قضیه هستند. مثلاً کوک کردن تار آذربایجانی با تار ایرانی متفاوت است. پرده‌های تار ایرانی فقط برای مقام‌ها و دستگاه‌های ایرانی است اما در تار آذربایجان می‌توان همه دستگاه‌های موسیقی و همچنین موسیقی کلاسیک غربی را نواخت و بهتر است بگوییم این یک ساز تکامل یافته است. درحقیقت مهم نیست که تار از کجا آمده مهم این است که بتوانیم به بهترین شکل ساز را بنوازیم. ما باید این ساز را به مانند دیگر علوم در دانشگاه‌ها تدریس کنیم و با علم و دانش جهان درارتباط باشیم. تار ایرانی باید به‌صورت آکادمیک به دنیا معرفی شود نه آنکه تنها به مقام‌ها و دستگاه‌های ایرانی اکتفا شود.


هدف شما از برگزاری مسترکلاس‌های موسیقی درایران چیست؟

 

من علاقه خاصی به کشور ایران دارم و هر زمان به ایران می‌آیم به صداها و نواهای موسیقی ایرانی گوش می‌دهم و تلاشم این است ملودی‌های ایرانی را با ملودی‌های آذربایجانی تلفیق کنم. البته نه موسیقی‌های غمگین. نیازی نیست که من بخواهم این ساز را تبلیغ کنم. امروز تار آذربایجان و تار ایران باهم در یک دریا شناور هستند و هرچقدر عمق این دریا عمیق‌تر و دوستی و محبت ما بیشتر باشد هنر متعالی ترخواهد شد. من دوستان زیادی درایران دارم و هر زمان که به این کشور سفر می‌کنم برای من ساز می‌نوازند و آثارم را گوش می‌دهند و قطعاً مطمئنم این آشنایی سبب نوآوری درموسیقی خواهد شد.

 

گوناز تی وی

E.Y

 

Similar News

اخبار منتخب

Most Read