SON XƏBƏRLƏR

Yaxın Şərqdə sabitlik üçün Trampa bacarıqlı tərəfdaşlara ehtiyacı var

2025.01.19, 12:29
Yaxın Şərqdə sabitlik üçün Trampa bacarıqlı tərəfdaşlara ehtiyacı var

2024-cü ildə Yaxın Şərqin xəritəsi yenidən çəkildi.

Gunaz.tv

Bayden administrasiyasının İsraili məhdudlaşdırmaq səylərinə baxmayaraq, mühasirəyə alınmış xalq az adamın düşündüyünə nail oldu: Terrorçuları məhv etdi. Tehranın hüdudlarından kənara çıxmasına töhvə verən proksi qüvvələrinə ağır zərbələr endirdi.

GünazTV xəbər verir ki, Donald Tramp dönəmində Azərbaycan-ABŞ münasibətlərini, Yaxın Şərqdə geopolitik vəziyyətin dəyişməsini və bu dövrdə Azərbaycanın önəmini şərh edən ABŞ ordusunun təqaüdə çıxmış polkovniki Ues Martin bildirib.

Tramp Ağ Evə qayıdarkən, İranın təməllərini daha da sarsıdaraq İsraili gücləndirəcək və yeni Yaxın Şərq sabitliyini formalaşdırmağa hazırlaşır.

Bu vizyonun uğur qazanması üçün Birləşmiş Ştatlar hökumətinin İsraildən başqa regionda bacarıqlı tərəfdaşlara ehtiyacı var. ABŞ-ın liberallar tərəfindən dəstəklənən və Amerika maraqlarına zidd hərəkət edən köhnəlmiş müttəfiqlərə ehtiyacı yoxdur.

 

Trump backs out of '60 Minutes' primetime interview, CBS says | CNN Business

 

Ağ Ev, faktiki olaraq Amerikanın böyüklüyünü inkişaf etdirməyə kömək edə biləcək müttəfiqlərə qarşı çıxan lobbi qruplarına da qulaq asmamalıdır.

Yaxın Şərqin şimal ucuna qədər uzanan Azərbaycan bu meyarlarına görə uyğun ölkədir. Bununla belə, Bayden dövründə Azərbaycanın Amerika və İsrailə sarsılmaz dəstəyinə baxmayaraq, münasibətlər pozulub. Azərbaycan yəhudi dövlətində səfirlik yaradan yeganə şiə xalqı olaraq qalır.

Bundan əlavə, Azərbaycan İsrailin neftə olan tələbatının 40%-ni təmin edir, bu da İsrailin enerji təhlükəsizliyini təmin edir. Yanacaq ilə zəngin Ərəb ölkələri İsraili tanımaqdan boyun qaçırdıqları üçün Azərbaycan İsrail üçün enerji təhlükəsizliyinin təmin edilməsi baxımından olduqca önəmlidir.

Azərbaycan cənub-şərq qonşusu olan İranla da dost deyil. Azərbaycanın İsraillə sıx diplomatik, hərbi və kəşfiyyat əlaqələri Tehranda şübhə doğurur.

 

Iran continues to scheme against Azerbaijan – Aze.Media

 

Bu arada, İranın böyük etnik azərbaycanlı əhalisi - ümumi əhalinin təxminən beşdə birini təşkil edir - mollaların sarayında təşviş yaradır.

Hər iki ölkənin əsasən şiə-müsəlman olmasına baxmayaraq, Azərbaycan qətiyyətlə dünyəvidir və İranın teokratiya modelinə və regionda ideoloji təsirə meydan oxuyur.

Bütün bunlar Azərbaycanı Ayətullahlar üçün təhlükəyə çevirir. Ölkə geosiyasi müstəvidə böyüdükcə, iqtisadiyyatı və ordusu gücləndikcə, İran bunu özündə təhlükə mənbəyinin ağırlaşması kimi dəyərləndirir.

Buna cavab olaraq İran şimal sərhədində hərbi təlimləri artırıb. Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevin sözlərinə görə, Azərbaycanın Tehrandakı səfirliyinə qarşı səfirliyin mühafizə xidmətinin rəhbərinin qətlə yetirilməsi və iki mühafizəçinin yaralanması ilə nəticələnən terror aktının arxasında da məhz İran hakimiyyəti dayanır.

 

Azərbaycanın İrandakı səfirliyinə hücum anının GÖRÜNTÜLƏRİ

 

Azərbaycanın strateji mövqeyi və geosiyasi uyğunluğu baxımından ABŞ üçün təbii tərəfdaş kimi görünür.

Bununla belə, Bayden Amerika maraqlarının əsaslarına diqqət yetirməkdənsə, ABŞ-Azərbaycan münasibətlərinə Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin obyektivindən baxıb.

Ermənistan 1990-cı illərdə Azərbaycan ərazisinin beşdə birini işğal edəndən bəri iki ölkə uzun müddətdir düşməndir.

Bununla belə, son illərdə Azərbaycan işğal olunmuş əraziləri azad edəndə, Bayden Vaşinqtondakı diaspor lobbisinin təzyiqinə boyun əyərək Ermənistanın tərəfinə keçdi – bu, onun Ukrayna müharibəsi və ərazi bütövlüyünü dəstəkləməsi ilə bağlı mövqeyi ilə birbaşa ziddiyyət təşkil edirdi.

 

Aliyev admits Azerbaijan started the Second Nagorno-Karabakh War

 

Prinsipial xarici siyasət heç vaxt onun güclü tərəflərindən biri olmadığı üçün Bayden Administrasiyası 907-ci maddədən imtinanı təxirə saldı.

1992-ci ildə erməni lobbisinin ən böyük nailiyyətlərindən biri kimi qəbul edilən 907-ci maddə, Ermənistanın işğalçı olmasına baxmayaraq, Amerikanın Azərbaycana yardımını qadağan etdi.

11 Sentyabr hadisəsindən sonra terrora qarşı qlobal müharibədə və Əfqanıstandakı əməliyyatlarda Azərbaycanın ABŞ üçün strateji əhəmiyyəti nəzərə alınaraq, 907-ci bənddən hər il imtina edilir.

Azərbaycan təkcə ABŞ-a öz ərazisindən kritik nəqliyyat və logistika xətləri üçün istifadə etməyə icazə verməklə kifayətlənməyib, Əfqanıstanda sülhməramlılıq və təhlükəsizlik vəzifələrini yerinə yetirmək üçün qoşunlarını göndərib.

Əfqanıstandan faciəvi şəkildə geri çəkildikdən sonra, Bayden Azərbaycanın ABŞ-ın maraqları üçün artıq vacib olmadığını hesab etdi.

İmtinanın təxirə salınması hərbi yardımı faktiki olaraq dayandırdı. Baydenin "yalnız bizim üçün bir şey edə bildiyiniz müddətcə sizə dəstək olacağıq" siyasətinin dürüst və uzaqgörən olmadığının sübutudur.

 

Colorado Democrats are dangerously dishonest about Biden • Colorado Newsline

 

Reallıq ondan ibarətdir ki, Azərbaycan Yaxın Şərqə sabitlik gətirməkdə Amerikanın ən güclü müttəfiqlərindən biri ola bilər.

Bayden Administrasiyası susarkən, Ermənistan Rusiya və İran tərəfindən dəstəkləndi.

Türkiyənin dəstəyi ilə Azərbaycan 2-ci Qarabağ müharibəsində qalib gəldi.

İndi Azərbaycan hər iki xalqın fəal iştirak etdiyi Əsəddən sonrakı Suriyada qarşıdurmanın qarşısını almaq üçün İsrail və Türkiyə arasında vasitəçi rolunu oynayır.

Bu iki Aralıq dənizi ölkəsi arasında gərgin münasibətlər və dərin inamsızlıq toqquşma riskini artırır.

Təhdidi azaltmaq üçün Azərbaycan mühüm kommunikasiya kanallarının yaradılması istiqamətində addımlar atdı.

Azərbaycanın ABŞ ilə münasibətləri Trampın ilk administrasiyası dövründə güclü əməkdaşlıq, qarşılıqlı hörmət və sabitliklə yadda qalıb.

Prezident İlham Əliyev 2024-cü ilin noyabrında ABŞ-da keçirilmiş prezident seçkilərdə kimin qalib gəlməsinə üstünlük verdiyini açıq şəkildə bildirdi. Bu da Baydenin rəhbərliyi altında münasibətlərin necə olduğunu açıq şəkildə göstərdi.

İlham Əliyev Trampın Qərbin 2-ci Dünya Müharibəsindən sonrakı qlobal nizamına meydan oxumaq istəyini təriflədi. Trampın ənənəvi dəyərlərə hörmətinin Azərbaycanda müsbət qarşılandığını bildirdi.

 

Ilham Aliyev attended reception hosted by US President Donald Trump and his  wife » Official web-site of President of Azerbaijan Republic

 

İlham Əliyev Tarmpın bu siyasətinin Azırbaycan xalqı tərəfindən də müsbət qarşılandığını bildirdi: “Azərbaycan xalqının mütləq əksəriyyəti nəinki bu mövqeni bölüşür, həm də onu fəal şəkildə təbliğ edir və həyata keçirir”.

Baydenin xarici siyasətində əsas ziddiyyət Ukraynanın ərazi bütövlüyünə tam dəstək versə də, Azərbaycana dəstək vermədi.

Trampın yanaşması Amerikanın uzunmüddətli maraqlarını və qlobal sabitliyə nail olmağı nəzərdə tutur.

Amerika, Baydenin müttəfiqləri manipulyasiya etməsi fəlakətindən xilas olaraq məqsədlərinə çatmağa kömək edə biləcək tərəfdaşları müəyyənləşdirməlidir.

Azərbaycan nəinki istəkli tərəfdaş olduğunu, həm də bacarıqlı tərəfdaş olduğunu sübut etdi.

 

 

Ş.E

OXŞAR XƏBƏLƏR

SEÇİLMİŞ XƏBƏRLƏR

Çox oxunanlar