PPK ləğv edilir, bəs İranın dəstəklədiyi PJAK?

SON XƏBƏRLƏR

PPK ləğv edilir, bəs İranın dəstəklədiyi PJAK? - ARAŞDIRMA

2025.05.13, 15:27

KCK, tam adı “Kürdüstan İcmaları Birliyi” olan qurum Öcalanın nəzəriyyəsini irəli sürdüyü “demokratik konfederalizm” çərçivəsində qurulan çətir təşkilatıdır. KCK-ya PKK, PYD (Suriya), PJAK (İran) və PCDK (Suriya) kimi terror təşkilatları daxildir.

Gunaz.tv

2025-ci il mayın 12-də PKK-nın verdiyi bəyanat təşkilatın fəaliyyətinə son qoyduğunu və strukturunu buraxdığını elan etməsi regionda uzun illər davam edən münaqişə fonunda əhəmiyyətli rezonans doğurub.

Bu qərar terror təşkilatının qurucusu İmralı həbsxanasında saxlanılan Abdullah Öcalanın 27 fevral 2025-ci il tarixdə öz tərəfdarlarına ünvanladığı yazılı müraciətdə “silahı yerə qoyun” çağırışı əsasında verildi.

Terror təşkilatı PKK-nın silahlarının təhvil verilməsi prosesi 3 ay davam edəcək. PKK-nın Suriyadakı qolu olan YPG-nin də silah buraxması isə Şam hökuməti ilə birlikdə həyata keçiriləcək. Türkiyə və Suriya başından bəri suriyalı olmayan YPG üzvlərinin ölkədən çıxarılmasını, yerli üzvlərin isə Şam hökumətinə inteqrasiya olunaraq qanuni siyasi fəaliyyətə başlamasını dəstəkləyir. Bu çərçivədən kənar, Suriyanın şimalında hər hansı muxtar və ya silahlı strukturun qurulmasına qəti şəkildə icazə verilməyəcək.

Terrorçuların tərksilah edilməsi ilə bağlı Türkiyənin təkliflərinə Suriyanın keçid hökumətindən müsbət siqnallar verilib. PKK-nın İranda qanadı olan PJAK terror qruplaşmasının taleyi necə olacaq? Tehran Ankaranın gözləntiləri qarşısında hansı yanaşmanı sərgiləyəcək?

GünazTV xəbər verir ki, politoloq Oqtay Qasımov “Teleqraf” İnformasiya Agentliyinin mövzu ilə bağlı suallarını cavablandırıb. Oqtay Qasımov bildirib ki, İran da PKK-nı dəstəkləyən ölkələr arasındadır. Təsadüfi deyil ki, PKK-nın bir qolu da İran ərazisində fəaliyyət göstərir:

"İran təhlükəsizlik qüvvələri onları hansısa formada zərərsizləşdirmək imkanlarına malikdir, amma Tehran PJAK-ın saxlanılmasında ona görə maraqlıdır ki, bundan Türkiyəyə qarşı təsir vasitəsi kimi istifadə edir. İran Qərb və ABŞ ilə üzdə nə qədər “düşmən” kimi görünsə də, PKK və bəzi digər məsələlərlə bağlı ortaq mövqeyə malikdirlər. Təsadüfi deyil ki, bir müddət öncə ABŞ və İran nümayəndələri Süleymaniyyədə (İraq) PKK təmsilçiləri ilə bir araya gəlmişdilər."

Politoloq bildirib ki, İran terrorun bitməsini və destruktiv fəaliyyətindən əl çəkmək istəyirsə, PJAK-ın fəaliyyətinə son qoyulmalıdır. Amma İranın bunda maraqlı olacağını düşünmür: "İran öz ərazisində PJAK və ya kürd separatizminə göz yummasının səbəblərindən biri də Güney Azərbaycanla bağlıdır. Tehran bu qruplaşmalardan istifadə edərək, Güneydəki soydaşlarımızı Türkiyə ilə sərhədlərdən uzaqlaşdırır. İranın güney azərbaycanlıların Türkiyə ilə əlaqələrinin əngəllənməsi baxımından, orada bir “bufer zona” yaratmaq kimi niyyətləri də var."

Qeyd edək ki, İran Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü İsmail Bəqayi İranın PKK-nın tərk silah edilməsini və qruplaşmanın ləğvi ilə bağlı yaydığı bəyanatını dəstəklədiyini ifadə etdi. Lakin 2004-cü ildə İranda yaradılan və PKK-nın İran qolu kimi fəaliyyət göstərən PJAK-a qarşı hansı səviyyədə mübarizə aparıldığına dail heç bir açıqlama vermədi.

Türkiyə mediasında PKK-nın səhnədən çəkilməsi ilə PJAK üçün yeni və çox qatlı yol xəritəsinin ortaya çıxdığı bildirilib. PJAK qarşıdakı dövrdə silahlı mövcudluğunu tamamilə dayandırmadan “aktiv gözləmə” strategiyasını həyata keçirə bilər. Yəni silahlı qüvvələrini ləğv etmədən siyasi və diplomatik kanallarla legitimləşdirmə səylərini sürətləndirə bilər.

Şahin Elxanoğlu