GUNAZ.TV
GÜNEY AZƏRBAYCANIN AZADLIQ SƏSİ
Sünni lider bəluç müğənninin öldürülməsini qınayıb
Hərbi vəzifəlilərin təlim toplanışında növbəti tapşırıqlar icra edilir
Azərbaycan Prezidenti: Şuşanın tarixi simasının bərpası istiqamətində fəal işlər gedir
Rusiya Xarkov vilayətinin bir neçə yaşayış məntəqəsini ələ keçirib
"Yenə deyirəm ki, İran nüvə silahı istehsal etməyə yetərincə urana malikdir"- Rafel Qrossi
Din xadimi İranda sünnilərə qarşı repressiyaları pislədi
Azərbaycan və Ermənistan XİN başçıları danışıqları davam etdirməyə razılaşıblar
Ermənistanda kütləvi itaətsizlik aksiyaları başlayıb, İrəvanda 40-dan çox aksiyaçı saxlanılıb
KİV: Aİ Ukraynaya hərbi kontingent göndərməyi nəzərdə tutmur
DİN və ANAMA mina təhlükəsi ilə bağlı müraciət edib
Çinin şərqində 2 gəmi İran neftini limanda boşaldırlar
Ucanda tarixi qala məhv olmaq üzrədir
İranda öldürülən qadınlar barədə statistikası açıqlandı
Suya görə İranla Əfqanıstanın gərginliyi artır
Buşəhrdə hicaba görə iş yerləri bağlandı
Polşa-Belarus sərhədində fortifikasiya qurğuları quraşdırılır
Türkmən etniklərin tərkibini dəyişmə siyasəti davam etdirilir
Qaşqay fəal həbs edildi
Malayziya ABŞ-ın İrana qarşı təklifi ilə razılaşmayıb
Urmu gölünün durumunu əks etdirən son peyk fotosu yayıldı
Azərbaycan və Ermənistan XİN başçıları Almatıda danışıqları bu gün davam etdirəcək
Təbrizdə parlament seçkilərində anti-rekord, iştirakçı sayı açıqlandı
"İnternetin deyil, şəbəkəyə qoşulma sürəti artıb"- keçmiş nazir
Tanınmış rejissor məhbus sənətçinin əsərləri yaydı
Mahmud Abbas: "Fələstin BMT-yə tam üzv olmaq üçün səylərini davam etdirəcək”
Dövlət Departamenti Rusiyanın yeni hücum planı ilə bağlı proqnozunu açıqlayıb
Urmu gölü ətrafında daha bir ekoloji problem - Yolqun ağacları məhv edilib
Hər 6 saatdan bir İranda 1 məhbus edam edilir
Məşhur aktivist şantaj edilmələr barədə müraciət edib
Mirzoyan: Almatı görüşü Azərbaycanla sülh müqaviləsinin razılaşdırılmasına yönəlib
Ceyhun Bayramov sülh danışıqlarına dəstəyə görə Qazaxıstana təşəkkür edib
"Artıq insanlar hətta aşağı vəzifəli rəsmilərə qarşı şikayət etməkdən qorxur" - məclis deputatı
İsfahanda iki hökumət məmuru öldürüldü
Almatıda Azərbaycan və Ermənistan XİN rəhbərlərinin görüşü başlayıb
Rəisi: Hicabla bağlı islamın təlimatlarını icra edirik
Ukraynada 20 minə qədər məhkum orduya cəlb edilə bilər
Körpəyə yanlış müdaxilə onurğa beyninin qırılması ilə nəticələnib
Netanyahu HƏMAS-ı bitirməyə AND İÇİB!
Etirazçılar Ermənistan-İran yolunu bağlayıb
İranda parlament seçkilərinin ikinci turu keçirilir
Təbrizdə Azərbaycan dilində tamaşa icra olunacaq
İranın keçmiş prezidentinin Macarıstana səfəri narazılıq yaratdı
Prinston Universitetində federal təhqiqat aparılması təklif edilib
GünAz TV: Nuru Paşanın xilaskar ordusu 100 il öncə Bakını işğalçılardan azad edib.
Sentyabrın 15-də Bakının bolşevik hərbi birləşmələri, yadelli işğalçılar və daşnak quldurlardan azad edilməsinin 100-cü ili tamam olur. Bu, Azərbaycan xalqına aid ən şərəfli tarixlərdən biridir. 15 sentyabr 1918-cil tarixinin yazılmasında Nuru Paşanın rəhbərlik etdiyi Qafqaz İslam Ordusunun xüsusi rolu olub. Bu ordu Bakının azad edilməsində böyük şücaətlər göstərib, onun tərkibində vuruşan yüzlərlə türk əsgəri şəhidlik zirvəsinə yüksəlib.
... 100 il öncə, 1918-ci il mayın sonlarında Zaqafqaziya Seymi dağılmış, mayın 28-də Azərbaycan müstəqilliyini elan etmişdi. Həmin vaxt Azərbaycan Demokratik Respublikasını (ADR) tanıyan ilk dövlət Türkiyə oldu.
Müstəqilliyini elan etdikdən sonra ADR-in paytaxt məsələsi gündəmə gəldi. O zaman Bakı işğal altında olduğundan milli hökumətin müvəqqəti olaraq Gəncədə fəaliyyətə başlaması barədə qərar qəbul edildi. Milli hökumətin ixtiyarında cəmi 600 nəfərlik hərbi qüvvənin olması Gəncəni işğalçılardan azad etməyə imkan vermirdi. Belə bir ağır vəziyyətdə Azərbaycan milli hökumətinin kömək istəyə biləcəyi yeganə dövlət Türkiyə idi. Və belə bir kömək üçün qardaş dövlətə müraciət edildi. 1918-ci il mayın sonunda Türkiyənin hərbi naziri və ali baş komandan müavini Ənvər Paşa bu xahişləri nəzərə alaraq öz qardaşı Nuru Paşaya rəhbəri olduğu hərbi hissələrlə birlikdə Təbriz ətrafından Gəncəyə doğru hərəkət etmək barədə əmr verdi.
Mayın 28-dən əvvəl türk ordu hissələrinin gəncəyə girməsi Azərbaycan hökumətinin şəhərə daxil olması üçün zəmin yaratdı.
Müvəqqəti olaraq Gəncədə yerləşən milli hökumətin qarşısında duran başlıca məqsəd isə paytaxt Bakını işğalçılardan azad etmək idi.
Yeri gəlmişkən, 1918-ci il iyunun 4-də Azərbaycan hökuməti ilə Osmanlı dövləti arasında «Qarşılıqlı yardım və dostluq haqqında müqavilə imzalandı. Həmin müqavilənin 4-cü bəndinə əsasən, Osmanlı hökuməti ehtiyac olduğu halda Azərbaycana hərbi yardım göstərməyi öhdəsinə götürmüşdü.
Nuru paşanın rəhbərlik etdiyi Qafqaz İslam Ordusunun Bakıya doğru irəliləməsi Azərbaycan paytaxtına göz dikən yadelli qüvvələrə rahatlıq vermirdi. Bu ordunun tərkibini Osmanlı və Azərbaycan türkləri təşkil edirdi. O dövrə aid tarixi mənbələrin məlumatına görə, Bakı işğaldan azad edilənədək, şəhər bir neçə dəfə yadelli qüvvələr tərəfindən əldən-ələ keçmişdi. 1918-ci ilin iyulunda Bakıda Xalq Komissarları Soveti iflasa uğradı. Bu həmin hökumət idi ki, onun vaxtında Bakı və ətraf ərazilərdə ermənilər tərəfindən Azərbaycan türklərinə qarşı ağılasığmaz soyqırım siyasəti həyata keçirilmişdi. Soyqırımın həyata keçirilməsində bolşevik hökumətinə rəhbərlik edən Stepan Şaumyanın xüsusi rolu olmuşdu:
«1918-ci ilin avqustunda Denstervilin komandanlıq etdiyi ingilis qoşunları Bakını zəbt etdi və şəhərdə Sentrokaspi adlı hökumət quruldu. Sentrokaspinin həyata keçirdiyi siyasət mahiyyət etibarilə Bakı Xalq Komissarları Soveti kimi antiazərbaycan xarakteri daşıyırdı. Çünki Bakı neftinə sahib çıxmaq, Xəzər dənizini ələ keçirmək, Mərkəzi Asiyaya gedən yola nəzarət etmək niyyəti güdən bu hökumət ermənilərə və digər yad qüvvələrə arxalanırdı»-deyə tarixçi Musa Qasımlı bildirir.
M.Qasımlının sözlərinə görə, Bakı uğrunda mübarizə aparan yalnız Sentrokaspi deyildi, Rusiyadakı bolşevik hökuməti də türklərin Azərbaycan paytaxtına daxil olmasını istəmirdi.
1918-ci ilin iyulundan Qafqaz islam Ordusu artıq Bakının azad edilməsi istiqamətində hərəkətə keçmişdi. 1918-ci il sentyabrın 15-də-Qurban bayramı günündə Bakı işğalçılardan azad edildi. Şəhər uğrunda döyüşlər heç də asan getmədi. Bəzi məlumatlara görə, bu döyüşlərdə mindən artıq türk əsgəri və zabiti həlak oldu. Yerli əhalidən isə şəhidlərin sayı 5 mindən artıq idi.
Tarixçi alim M.Qasımlının sözlərinə görə, Qafqaz islam Ordusu Bakının mühasirəsini çox dəqiqliklə həyata keçirmişdi: «Hətta ingilis qoşunlarının komandanı Denstervil xatirələrində etiraf edirdi ki, türk topçuları çox dəqiqliklə atəş açırdılar. Onların atəşi Bakıdakı memarlıq abidələrinin heç birinə ziyan vurmadı».
Qardaş Türkiyənin hərbi dəstəyilə Bakının azad edilməsi Azərbaycan tarixinə daha bir zəfər gününün yazılması demək idi. Bu, eyni zamanda dahi Mustafa Kamal Atatürkün «Azərbaycanın kədəri kədərimiz, sevinci sevincimizdir!» fikrinin əyani təsdiqi idi. Bakının azad edilməsindən iki gün sonra Azərbaycan hökuməti müvəqqəti paytaxt olan Gəncədən Bakıya köçürüldü. Bu isə ölkədə tamamilə yeni bir şərait yaratdı. Bundan sonra Azərbaycan hökuməti özünün elm, mədəniyyət, incəsənət mərkəzinə qovuşmuş oldu.
Bakının azad edilməsinin böyük əhəmiyyəti vardı. Çünki Azərbaycanı Bakısız təsəvvür etmək olmazdı. Milli hökumətin Bakıya köçməsilə şimali Azərbaycan bütövləşdi. Tarixçilərin fikrincə, əgər 1918-ci ilin sentyabrında Bakı azad edilməsəydi, bu şəhərin indi Azərbaycanın paytaxtı olması sual altında qalardı. Axı bolşeviklər Bakını Azərbaycandan ayıraraq onu muxtar şəhərə çevirməyi planlaşdımışdılar. Bir sözlə, Bakının xilası, onun milli şəhər simasının bərpa edilməsi Azərbaycan adlı dövlətin əbədi varlığına hesablanmış tarixi zəfər idi.
N.S
Azərbaycan və Ermənistan XİN başçıları danışıqları davam etdirməyə razılaşıblar
Suya görə İranla Əfqanıstanın gərginliyi artır
Türkmən etniklərin tərkibini dəyişmə siyasəti davam etdirilir
Urmu gölünün durumunu əks etdirən son peyk fotosu yayıldı
Tanınmış rejissor məhbus sənətçinin əsərləri yaydı
Hər 6 saatdan bir İranda 1 məhbus edam edilir
Mirzoyan: Almatı görüşü Azərbaycanla sülh müqaviləsinin razılaşdırılmasına yönəlib
İsfahanda iki hökumət məmuru öldürüldü
Netanyahu HƏMAS-ı bitirməyə AND İÇİB!
İranda parlament seçkilərinin ikinci turu keçirilir
Təbrizdə Azərbaycan dilində tamaşa icra olunacaq
ABŞ: İranın heç vaxt nüvə silahı əldə etməyəcəyinə zəmanət veririk
Ümummilli Lider Heydər Əliyevin anadan olmasının 101-ci ildönümüdür
Peskov: Erməni tərəfinin xahişi ilə Rusiya sərhədçiləri Ermənistan-Türkiyə, Ermənistan-İran sərhədində qalacaq
Xaməneinin müşaviri təhdid etdi: Nüvə doktrinamızı dəyişə bilərik
Beynəlxalq Əfv Təşkilatı məcburi hicabla bağlı İrana çağırış etdi
Güney Azərbaycan Tələbə Hərəkatının il dönümü münasibəti ilə bildirişlər paylanıb
İran rejiminin proksi qrupları hərəkətə keçib
İran dəstəkli Husi terrorçuların iki pilotsuz təyyarəsi vurulub
Güney Azərbaycan Tələbə Günüdür
İran daha bir rekorda imza atdı- 2023-cü ildə yazıçıların ikinci ən böyük həbsxanası olub
Tanınmış baş məşqçi: Azərbaycana görə azərbaycanlılar qərar verməlidir
Qəzzada ölənlərin sayı 34 654 nəfərə çatıb
Ərdəbildə su böhranı - Sudan istifadədə qənaət etməyə çağırıldı
İran jurnalistlərin həbsinə görə dünyada ikinci yerdədir
Britaniya- İran bölgədəki qeyri-sabitliyə görə məsuliyyət daşıyır
Tehranda məşhur nəşriyyat bağlandı
Qubadlıda mina təmizləmə zamanı kəllə sümüyü tapılıb
MAQATE rəhbərini İrana gətirən səbəb bəlli oldu!
Fındıqlı meşələrində "yaşıl soyqırım", minlərlə nadir ağac növü kəsilib
Xaməneinin nümayndəsi amerikalı qadınlara görə narahatdır- İntihar sayı artıb
Güneyli aktivist intihar edib
Medvedev: Ukraynaya qoşun göndərilsə, Vaşinqton, London və Parisə nüvə zərbəsi endiriləcək
Xaməneinin müşaviri təhdid etdi: Nüvə doktrinamızı dəyişə bilərik
Qaşqay türkləri Azərbaycana dəstək verdi - Bu, bizə qarşı təhdiddir
Universitet müəllimlərinə məhdudiyyətlər tətbiq edilib
Hicab bayrağımızdır- Polis komandanı
Qrossi Teharan gəlib