GUNAZ.TV
GÜNEY AZƏRBAYCANIN AZADLIQ SƏSİ
Zahidanda silahlı qarşıdurma- Ölən və yaralananlar var
Xaməneinin nümayndəsi amerikalı qadınlara görə narahatdır- İntihar sayı artıb
Qəzzada ölənlərin sayı 34 654 nəfərə çatıb
Xankəndi Şəhər Prokurorluğu yaradılıb
Azərbaycanla Türkiyə arasında gəlirlərə görə ikiqat vergitutma aradan qaldırılıb
Sosioloq: Xalqla hakimiyyət arasında uçurum dərinləşir
Universitet müəllimlərinə məhdudiyyətlər tətbiq edilib
Tanınmış baş məşqçi: Azərbaycana görə azərbaycanlılar qərar verməlidir
"İranın sanksiyaları kimsəni qorxutmur" Britaniyanın müdafiə naziri
İran daha bir rekorda imza atdı- 2023-cü ildə yazıçıların ikinci ən böyük həbsxanası olub
Britaniya- İran bölgədəki qeyri-sabitliyə görə məsuliyyət daşıyır
İran ilə Rusiya ticarət hesablaşmaları üçün yeni yollar axtarırlar
Şəbüstər rayonunda güclü daşqınlar yaşanıb
Təbrizdə 3 məhbus edam edildi
Güneyli aktivist intihar edib
Xankəndidə son bir həftədə tapılan silah-sursatın həcmi açıqlanıb
İran jurnalistlərin həbsinə görə dünyada ikinci yerdədir
Aİ Ukraynadakı müharibənin tez başa çatmasının yollarını açıqlayıb
Tehranda məşhur nəşriyyat bağlandı
İsrail kiber hücumlara qarşı elektron qübbə yaradır
Azərbaycan hərbçiləri Türkiyədə beynəlxalq təlimdə iştirak edəcək
Tehran Azərbaycana qarşı indi də afrikalılardan istifadə edir
Netanyahu açıqladı: Növbəti seçkilərdə ...
Rusiya MN Ukraynanın builki itkilərini açıqlayıb
Kreml Makron və Kameronun açıqlamalarını təhlükəli adlandırıb
İran İsraillə əlaqədar gəmi heyətinin azad etdiyini bildirib
Jurnalistələrə qarşı təzyiqlər davam edir - Daha bir jurnalistə qarşı cinayət işi açıldı
Azərbaycan müdafiə nazirinin müavini İrana səfər edib
Təbriz və Ərdəbildə məhkumlar edam edildi
Agentlik təsdiqlədi, Rafael Qrossi İrana səfər edəcək
Azad olunan torpaqlarda 134 min hektar ərazi mina və partlamamış sursatlardan təmizlənib
"İran PKK terroristlərinin sığınacaq yerinə çevrilib" - Türkiyə
Hikmət Hacıyev: Ermənistanın basdırdığı saysız-hesabsız minalar humanitar fəaliyyətə ciddi təsir edir
ABŞ: İrana bağlı qüvvələr ABŞ-a qarşı hücumlar planlaşdırmağa davam edir
Güneyli ativistin sağlamlığı təhlükəyə düşüb
İranda bəhailərin 4 obyekti bağlanılıb
14 gündə İran həbsxanalarında 63 nəfər edam edildi
Moləvi Əbdülhəmid sünnilərə qarşı ayrı-seçkiliyi qınayıb
Ümumdünya Mətbuat Azadlığı Günüdür, İran 176-cı yerdədir
Iranda dini azadlıqlar sistemli şəkildə pozulur
Blinkenin İsrail səfəri başa çatdı, nə razılaşdırıldı?
Pakistanda partlayış nəticəsində 1 nəfər ölüb, 20 nəfər yaralanıb
Ermənistan İranla hərbi anlaşma imzalamaq arzusundadır
GünAz TV: Avqustun 12-də Qazaxıstanın Aktau şəhərində Xəzəryanı dövlətlərin dövlət başçılarının V Zirvə toplantısında sənədlərin imzalanması mərasimi olub.
Mərasimdə Xəzərin hüquqi statusu ilə bağlı konvensiya imzalanıb.
Azərbaycan, Rusiya, Qazaxıstan, İran və Türkmənistanın dövlət başçılarının imzaladıqları sənəd onillərdən bəri həllini gözləyən çox ciddi geosiyasi problemi həll etməklə yanaşı, dəniz hövzəsindən istifadənin yeni qaydalarını müəyyənləşdirib.
Sənədə görə, beş sahilyanı ölkənin hər birinin Xəzərdəki sahil sularının sahəsi 15 dəniz milidir. Həmin ərazinin kənar hüdudları dövlət sərhədi sayılır. Ərazi sularına bitişik olan 10 millik zona balıqçılıq zonası elan olunub. 5 sahilyanı ölkənin hər birinin bu zonada balıq tutmaq hüququ var. Nərə və nərəkimi balıqların ovu istisnadır.
Xəzərin su sahəsinin əsas hissəsi sahilyanı ölkələrin ümumi istifadəsində qalacaq. Məsələn, onlar 500 metrlik təhlükəsizlik zonasına malik süni adalar yarada bilərlər. Sahilyanı ölkələr böyük layihələrin reallaşması zamanı ekoloji amilləri nəzərə almalıdır, çünki Xəzərin ekologiyasiyana ziyan dəydiyi təqdirdə məsuliyyət daşıyacaqlar.
Anlaşmanın əsas müddəalarından biri 5 Xəzəryanı dövlətə öz ərazisində sahilyanı sayılmayan ölkələrin silahlı obyektlərin yerləşdirilməsinin yasaqlanmasıdır.
Xəzərin resursları və dibi sahilyanı ölkələr arasında ikitərəfli anlaşmalar əsasında bölüşdürüləcək. Akvatoriyadan istifadə müətmadi olaraq XİN başçılarının müavinləri səviyyəsində müzakirə olunacaq. Yaxın yarım il ərzində ilk belə görüş keçiriləcək.
Digər əsas məqam Xəzərin nə dəniz, nə də göz sayılmasıdır. Xəzərin əlahiddə, xüsusi hüquqi statusu olacaq.
Xəzərin sahəsi 370 min kvadrat kilometrdir. Ən dərin yeri 1075 metr olan Xəzərdə neft ekvivalenti ilə 15 milyard tondan artıq neft və qaz ehtiyatları var. Həmin ehtiyatların 6,5 milyard tonu kəşf olunub və təsdiqlənib. ABŞ-ın "Energy Information Administration"un (EIA) hesabatına görə, Xəzərdəki neft-qaz ehtiyatlarının ümumi dəyəri 8 trilyon dollardır.
Son 20 il ərzində Xəzərin dəniz prinsipi əsasında sektoral bölgüsünə əsla razı olmayan yeganə bölğə İran idi. Belə bölgü çərçivəsində ona Xəzərin 10 faizi düşürdü.
Xəzərin göl sayılacağı təqdirdə isə İran 20 faizlik pay ala bilərdi.
Sahilyanı 5 ölkənin hər biri indiyədək şelfindəki neft-qaz yataqlarını rahatlıqla istismar edib. Xəzərin istənilən prinsip əsasında bölgüsündə bu yataqların mənsubluğu şübhə doğurmur. Lakin şelfin sərhədyanı sahələrindəki perspektiv neft-qaz blokları ciddi mübahisələrə səbəb olub.
Mübahisə edən tərəflərin arqumenti vardı: "Xəzərin statusu müəyyənləşmədiyindən bütün mübahisəli məsələləri 5 sahilyanı dövlət həll etməlidir".
Bundan sonra belə olmayacaq: qonşular arasındakı mübahisələr ikitərəfli qaydada çözüləcək.
İranın indi "yumşalması"nın səbəbi ABŞ-ın Tehrana qarşı sanksiyalarla embarqoları ağırlaşdırılması, nəticədə də ölkədə ciddi daxili böhranın yaranmasıdır. Eyni zamanda Suriyadakı savaş İranla Rusiyanı yaxınlaşdırıb.
İndi onlar Aktau konvensiyasında "bölgədə üçüncü ölkələrin hərbi qüvvələri yerləşdirilə bilməz" şərtini qanuniləşdirərək "arxa cəbhə"dən rahat olublar.
Xəzərin statusunun indiyədək müəyyənləşməməsi Türkmənistandan Azərbaycana çəkiləcək qaz boru kəmərinin (Transxəzər kəməri) reallaşmasının da qarşısını alırdı. Həmin kəmər Azərbaycanla Türkmənistana hər il Avropa Birliyinə 100 milyard kubmetr təbii qaz nəql etməyə imkan verəcək. Bu isə Avropa Birliyinin təbii qaza olan illik tələbatının təqribən 25 faizidir. Orxan Hun
Milli.Az
N.S
Qəzzada ölənlərin sayı 34 654 nəfərə çatıb
Tanınmış baş məşqçi: Azərbaycana görə azərbaycanlılar qərar verməlidir
İran daha bir rekorda imza atdı- 2023-cü ildə yazıçıların ikinci ən böyük həbsxanası olub
Britaniya- İran bölgədəki qeyri-sabitliyə görə məsuliyyət daşıyır
İran jurnalistlərin həbsinə görə dünyada ikinci yerdədir
Tehranda məşhur nəşriyyat bağlandı
Tehran Azərbaycana qarşı indi də afrikalılardan istifadə edir
Azərbaycan müdafiə nazirinin müavini İrana səfər edib
Azad olunan torpaqlarda 134 min hektar ərazi mina və partlamamış sursatlardan təmizlənib
14 gündə İran həbsxanalarında 63 nəfər edam edildi
Moləvi Əbdülhəmid sünnilərə qarşı ayrı-seçkiliyi qınayıb
Ermənistan İranla hərbi anlaşma imzalamaq arzusundadır
İsrailin Tehranda öldürdüyü terrorçunun kimliyi məlum oldu
Baş prokuror media əməkdaşlarını hədələdi
Urmu gölü barədə son məlumat açıqlandı
İranda son 80 ilin rekord inflyasiyası qeydə alındı
"Bələdiyyə əcnəbilərlə müqavilə bağlaya bilər, lakin gizli yox"- deputat
Netanyahu və Blinken Qüdsdə müzakirələrə başlayıb
Prezident: Biz imkan verə bilmərik ki, XXI əsrdə Avropanın bəzi ölkələri digər xalqlara müstəmləkə kimi yanaşsın
Marağada 400 illik tarixi abidə məhv olur
Urmu gölü yenidən quruyacaq - Ekoloq
Milli fəalların həbs qərarı qüvvədə saxlanıldı
Əl ilə toxunmuş ən böyük xalça təqdim olunub
Azərbaycanlı müəllim azadlıqda
Ermənistan İranla hərbi anlaşma imzalamaq arzusundadır
Azad edilən ərazilərdə ötən ay 332 mina, 2502 PHS aşkarlanıb
Azad edilmiş ərazilərdə daha 159 mina, 380 PHS aşkarlanıb
“İcbari hicab qadınların kəramətini və azadlığını pozur”- iranlı islamşünas
Tanınmış güneyli həkim-cərrah Şapur Ənsəri Cəbrayıl və Şuşaya səfər edib
Tərbiz şəhəri “Həsən Padşah” tarixi kompleksi baxımsız qalıb
Urmu gölü barədə son məlumat açıqlandı
Marağada 400 illik tarixi abidə məhv olur
Azərbaycanın qadın şahmatçısı Avropa çempionu olub
İranda son 80 ilin rekord inflyasiyası qeydə alındı
Prezident: Biz imkan verə bilmərik ki, XXI əsrdə Avropanın bəzi ölkələri digər xalqlara müstəmləkə kimi yanaşsın
Aktivistin müvəqqəti azad olunmasına icazə verilmir
"Bələdiyyə əcnəbilərlə müqavilə bağlaya bilər, lakin gizli yox"- deputat
Netanyahu və Blinken Qüdsdə müzakirələrə başlayıb