GUNAZ.TV
GÜNEY AZƏRBAYCANIN AZADLIQ SƏSİ
Peskov: Erməni tərəfinin xahişi ilə Rusiya sərhədçiləri Ermənistan-Türkiyə, Ermənistan-İran sərhədində qalacaq
"Vətən naminə Tavuş" hərəkatının iştirakçıları İrəvana çatıblar
Husilər SEPAH-ın mərkəzində təlim keçib
Tanınmış rejissora ağır həbs cəzası verildi
Xaməneinin müşaviri təhdid etdi: Nüvə doktrinamızı dəyişə bilərik
Stoltenberq: NATO Ukraynaya qoşun göndərməyəcək
Beynəlxalq Əfv Təşkilatı məcburi hicabla bağlı İrana çağırış etdi
İcmalar Palatası SEPAH-ın terrorist təkilat kimi tanınmasını qərara alıb
Urmu və daha iki şəhərdə 7 məhbus edam edildi
Güney Azərbaycan Tələbə Hərəkatının il dönümü münasibəti ilə bildirişlər paylanıb
Şərqi Azərbaycanda işsizlərin sayı açıqlanıb - Ekspertlər isə təkzib edir
Rusiya XİN Britaniyanın anti-Rusiya addımlarına sərt cavab veriləcəyini vəd edib
Pakistanda İrana müxalif siyasi fəal öldürülüb
Güneyli aktivist Astara həbsxanasına köçürülüb
Kanada Parlamenti SEPAH-ı terrorçu elan etməyə çağırdı
İran rejiminin proksi qrupları hərəkətə keçib
İranda daha 4 məhklum edam edilib
İran dəstəkli Husi terrorçuların iki pilotsuz təyyarəsi vurulub
Zəhərləndiriciləri olan və vaxtları ötmüş 47 min ton yağ bazara buraxılıb
Sünnilərə qarşı təzyiqlər davam edir- Din xadimləri dindirildi
Kreml: Putinlə Paşinyanın görüşü hər iki tərəfə lazımdır
Rusiya Almatıda Azərbaycan-Ermənistan XİN başçılarının görüşünü alqışlayır
Güney Azərbaycan Tələbə Günüdür
“Bizim problemimiz apteklərdə hicaba riayət olunmaması deyil, dərman çatışmazlığıdır”- əczaçılar birliyi
Əli Xaməneinin Məkkədə aksiyaya çağırışı etirazlara səbəb oldu
Azərbaycan və Bolqarıstan arasında Strateji Tərəfdaşlığın gücləndirilməsi haqqında Birgə Bəyannamə imzalanıb
Fransa İran hakimiyyətini girov götürmə və bac almaqda ittiham edib
Sahibkarlar "uyğunsuz" geyim satdıqlarına görə həbs edilib
Muğanda tarixi qala məhv olmaq üzrədir
"İranın hal-hazrıda nüvə işinin vəziyyəti qənaətbəxş deyil" - Qrossi
Güneyli aktivistlər Əli Rəzeyzadə Nadarlı ilə görüşüblər
Güneyli şair Məhəmmədtağı Tağızadə dünyasını dəyişib
Litva Ukraynaya hərbçi göndərməyə hazır olduğunu açıqlayıb
Mərənddə hökumət məmurları həbs edilib
Zelenskiyə sui-qəsd cəhdinin qarşısı alınıb
Daha 3 məhkum edam edildi
Həmasın təklif etdiyi, İsrailin isə rədd etdiyi təklifdə nə yazılıb?
Birinci Qarabağ müharibəsində itkin düşmüş, 30 il sonra kimliyi müəyyən edilən şəhidin qalıqları Xaçmazda dəfn olunub
Argentina Azərbaycan və Ermənistan arasında delimitasiya prosesini alqışlayır
Putin Rusiya hökumətinin istefasını qəbul edib
Paşinyan: Ermənistan və Azərbaycan arasında sülh müqaviləsi noyabra qədər imzalana bilər
İranda mobil telefon oğurluğu artıb
İran Ermənistandakı mədəniyyət attaşesi: Erməmistnada fars dilinin inkişafına çalışırıq
Zəngəzur mahalı əski çağlardan bəri Qafan, Gorus, Qarakilsə, Mehri, Zəngilan, Qubadlı və Laçın rayonlarını əhatə edib.
Zəngəzur dəhlizi haqqında
Zəngəzur mahalı əski çağlardan bəri Qafan, Gorus, Qarakilsə, Mehri, Zəngilan, Qubadlı və Laçın rayonlarını əhatə edib.
Azərbaycanın əski oruqlarının (tayfaları) içərisində yer alan Sanqı və yaxud Zəngi, Qamır, Qut, Suvar, Saqa (İşğuz və yaxud İçoğuz) və sair oruqların adları tarixdə qeyd olunmuşdur.
Bir sıra dil mütəxəssislərinə görə Zəngəzurun sonunda gələn “-zur” sonluğu qaya, dağ və divar anlamındadır. Bəzilərinin fikrincə isə dərə anlamındadır.
Zəngi sözü ilə ilgili olan adlara Azərbaycanın çox yerlərində tuş gəlmək olur. O cümlədən, Zəngiçay, Zəngitəpə, Zəngərik, Zəngişamlı, Zəngibasar. Zəngilan və Zəngan (Zəncan) və sair bu kimi adları vurğulamaq olar.
Zəngi oruğu Atabəylər və Səfəvilər hakimiyyətində əsas tayfa hesab olunur.
Ziya Bünyadov təlif etdiyi "Azərbaycan Atabəyləri Dövləti" kitabında xəlifə və müsülün (Müsel) çox nüfuzlu Atabəyi olmuş Zəngi ilə olan münasibətdən söz açıb.
Qacar-Rus müharibəsindən sonra bağlanmış anlaşmalara əsasən ikiyə bölünən Azərbaycanın quzey hissəsinin tərkibində yer alan Zəngəzur iyirminci yüzilliyin başlanğıcında qanlı hadisələr görmüşdür.
1918-ci ildə bağımsız dövlət qurmağı bacaramış Quzey Azərbaycanın torpaq sərhədlərində Zəngəzur da yer alıb.
Lakin Birinci Dünya Müharibəsində ərsəyə gələn Britaniya Osmanlı dövlətini parçalamaq planı ilə yanaşı bölgədə Xristian (məsihi) dövlətlərinin yaranması planını da cızmışdır.
Elə bu əsasla Güney Azərbaycanın batısı, başqa sözlə Urmu və çevrəsində olan şəhərlərin yerləşdiyi bölgədə Aşşur dövləti, Quzey Azərbaycan və Osmanlı torpaqlarının doğusunda isə Ermənistan dövlətinin yaradılması qarşıya məqsəd quyulmuşdur.
Britaniya tarixən türk torpaqları olan Türkiyə və Azərbaycan arasında özünə asılı kiçik dövlətlər yaradaraq həmin arakəsici rol oynayacaq kiçik dövlətlərin vasitəsi ilə bu iki ölkənin birləşik coğrafiyasını pozub türklərin ərazi yapışıqlığını pozmaq niyyətində olub.
Britaniya və eyni niyyətli müttəfiq dövlətlər Atatürkün siyasətləri əsasında bu məqsədlərinə Türkiyədə çata bilməsələr də, heç olmasa Zəngəzur planını reallaşdırmaqla bu mahalı Ermənistanın ərazisi tərkibinə qata bildilər.
Britaniyanın Qafqazda Diplomatik Təmsilçiliyinin başçısı general Tamson İrəvanda Ermənistan hökumətinin 1919-cu ilin mart ayında keçirilmiş toplantısında demişdir: “Zəngəzur Erməni Milli Şurası tərəfindən idarə ediləcək.
Ona görə də erməni silahlı dəstələri Azərbaycanın yüzlərlə dinc əhalisini öldürüb etnik təmizləmə siyasəti ilə bölgədən köçməyə məcbur etmişdir. Azərbaycanın milli hökuməti bunların qarşısını müəyyən qədər ala bilsə də çox sayda insan itkisinin qarşısını almağı bacara bilməyib.”
Quzey Azərbaycan 1920-ci ildə Sovet İttifaqı tərəfindən işğala məruz qalır və müstəqilliyini itirir. Həmçinin işğalın davamında ruslar da, İngiltərənin siyasətinə əsasən hərəkət edərək Zəngəzurun idarə edilməsini Ermənistan Respublikasının sərəncamına ötürür.
Beləliklə Azərbaycanın tarixi və strateji önəmə malik bölgəsi onun tərkib hissəsindən çıxarılır. 1990-cı ilin başlanğıcında Sovet İttifaqının dağılması nəticəsində Ermənistan, Qarabağ və ətraf rayonlarda ermənilərin başlatdığı müharibə ilə, Azərbaycan Respublikasının 20 faizdən artıq ərazilərini işğal edib.
Xocalıda soyqırım törətmiş və nəticədə 1 milyondan artıq azərbaycanlının öz yürdlarından məcburi köçmələrinə səbəb olmuşdur.
2020-ci il 44 günlük Qarabağ müharibəsində qələbə çalan Azərbaycan ordusu 30 il işğal altında qalmış torplaqlarını azad edərək Azərbaycan dövləti Rusiyanın nəzarəti ilə 2 ölkə arasında bağlanmış sülh müqaviləsində Zəngəzur dəhlizinin açılması şərtini də qeyd etdirmişdir.
Bir sıra dünya güclərinin marağında olan və böyük yol xəritələrində yer alan Zəngəzur dəhlizi türk dünyası üçün daha gərəkli olmaqla önəmli mahiyyətə malikdir.
Həmin dəhliz və yaxud bölgə türk dünyasını bir birinə bağlayan körpü kimi rola malik olacaq. İran və bir sıra Qərb dövlətləri dəhlizin açılmasına qarşı çıxaraq Azərbaycan və Türkiyə ərazilərinin aralı və qopuq qalması niyyətində olub, bu iki dövlətin hansısa dövlətlərdən asılı olmalarını və böyük yol xəritəsindən kənarlaşdırılmalarını istəsələr də, lakin bölgə güclərinin və türk dünyasının iradəsi ilə həmin dəhliz gerçəkləşdirilə və Azərbaycanın tarixi ərzaisi Naxçıvanı öz doğma yurduna qovuşdurula bilər.
Yazan: Siyamək Mirzai
Müasir Azərbaycan əlifbasına köçürdü: Taymaz
Peskov: Erməni tərəfinin xahişi ilə Rusiya sərhədçiləri Ermənistan-Türkiyə, Ermənistan-İran sərhədində qalacaq
Beynəlxalq Əfv Təşkilatı məcburi hicabla bağlı İrana çağırış etdi
Güney Azərbaycan Tələbə Hərəkatının il dönümü münasibəti ilə bildirişlər paylanıb
İran rejiminin proksi qrupları hərəkətə keçib
İran dəstəkli Husi terrorçuların iki pilotsuz təyyarəsi vurulub
Güney Azərbaycan Tələbə Günüdür
Muğanda tarixi qala məhv olmaq üzrədir
Güneyli aktivistlər Əli Rəzeyzadə Nadarlı ilə görüşüblər
Həmasın təklif etdiyi, İsrailin isə rədd etdiyi təklifdə nə yazılıb?
Paşinyan: Ermənistan və Azərbaycan arasında sülh müqaviləsi noyabra qədər imzalana bilər
Hicab bayrağımızdır- Polis komandanı
Israilin Rəfah keçid məntəqəsini ələ keçirməsi nə anlama gəlir?
İsrail ordusu RƏFAH keçidini nəzarətə aldığını bildirib
Ərdəbildə su böhranı - Sudan istifadədə qənaət etməyə çağırıldı
Qaşqay türkləri Azərbaycana dəstək verdi - Bu, bizə qarşı təhdiddir
MAQATE rəhbərini İrana gətirən səbəb bəlli oldu!
Medvedev: Ukraynaya qoşun göndərilsə, Vaşinqton, London və Parisə nüvə zərbəsi endiriləcək
Putinin sözçüsü Fransanın Ukraynaya qoşun göndərməsi barədə məlumatı şərh edib
Qrossi Teharan gəlib
İsrail Rəfah bölgəsini evakuasiya etməyə çağırdı
Ermənistan İranla hərbi anlaşma imzalamaq arzusundadır
İsrail kiber hücumlara qarşı elektron qübbə yaradır
Baş prokuror media əməkdaşlarını hədələdi
Tehran Azərbaycana qarşı indi də afrikalılardan istifadə edir
İsrailin Tehranda öldürdüyü terrorçunun kimliyi məlum oldu
Tanınmış baş məşqçi: Azərbaycana görə azərbaycanlılar qərar verməlidir
14 gündə İran həbsxanalarında 63 nəfər edam edildi
İran daha bir rekorda imza atdı- 2023-cü ildə yazıçıların ikinci ən böyük həbsxanası olub
Azərbaycan müdafiə nazirinin müavini İrana səfər edib
Qəzzada ölənlərin sayı 34 654 nəfərə çatıb
Azad olunan torpaqlarda 134 min hektar ərazi mina və partlamamış sursatlardan təmizlənib
Ərdəbildə su böhranı - Sudan istifadədə qənaət etməyə çağırıldı
Moləvi Əbdülhəmid sünnilərə qarşı ayrı-seçkiliyi qınayıb
Britaniya- İran bölgədəki qeyri-sabitliyə görə məsuliyyət daşıyır
İran jurnalistlərin həbsinə görə dünyada ikinci yerdədir
Tehranda məşhur nəşriyyat bağlandı
Qubadlıda mina təmizləmə zamanı kəllə sümüyü tapılıb
Pakistanda partlayış nəticəsində 1 nəfər ölüb, 20 nəfər yaralanıb