GUNAZ.TV
GÜNEY AZƏRBAYCANIN AZADLIQ SƏSİ
Ekoloq- Urmu gölünün rənginin dəyişməsi göölün quruması ilə bağlıdır
Azad edilmiş ərazilərdə 37583 hektar ərazi mina və partlamamış döyüş sursatlarından təmizlənib
Türkiyəli nazir Zəngəzur dəhlizinin işə düşəcəyi tarixi açıqlayıb
İranda şagirdlərə qarşı zorakılıq faktları gizli saxlanılır
NATO-nun ən güclü 10 ordusu arasında Türkiyənin yeri açıqlandı
Məhbus fəalın həyat yoldaşı təhlükəszlik idarəsinə çağırılıb
İranda 15 bəhai qadına ağır həbs cəzası verildi
Tehran “Hizbullah”ı qabaqcıl hava hücumundan müdafiə ilə təmin edib - İsrail mediası
Təbriz və Urmu həbsxanalarında 6 nəfər edam edilib
Şəhriyar şəhərində 261 nəfər həbs edilib
Böyük Britaniya Şimali Koreyaya və Rusiyaya qarşı yeni sanksiyalar tətbiq edib
Əli Xamenei kitab sərgisində özünü rüsvay etdi
Amerika və İran Omanda danışıqlar aparıb
Məlikanda məhkumun şallaq cəzasının icra edilib
Urmu həbsxanasında etiraz aksiyası keçirilib
Belarus Qarabağda 420 ailəlik yaşayış məntəqəsi tikəcək
İsrail ordusu Qəzzanın Cəbəliyə bölgəsində şiddətli döyüşlərin getdiyini açıqlayıb
Milli Məclis Lüksemburq Deputatlar Palatasının qətnaməsini sülh prosesinə maneə cəhdi kimi dəyərləndirib
Təbrizdə ekoloji problem- Zərərli tibbi tullantılar yeraltı su qaynaqlarını çirkləndirib
Putin: Rusiya hazırda Xarkovu ələ keçirməyi planlaşdırmır
Prezident İlham Əliyev və Lukaşenko Şuşaya səfər ediblər
"Traxtur" komandası seçmə kubokundan kənarda qaldı
Rəsmi Bakı: Fransa üzr istəməsə, bu, münasibətlərdə daha mənfi təsirlərə gətirib çıxaracaq
Evin həbsxanasında saxlanılan siyasi məhbusların həyatı təhlükədədir
Deputat: Ermənistanın 4 mindən çox itkinimizi məcburi əməyə cəlb etməsinə dair çoxsaylı məlumatlar vardı
XİN: Azərbaycanın İrandakı səfirliyinin yeni məkanı artıq müəyyən edilib
Təbrizdə məhbus fəallara dəstək posterləri yayılıb - Azərbaycan üçün birləşək!
Azərbaycan və Ermənistan parlamentlərinin sədrləri Cenevrədə görüşüb
Kəraçidə İrana bağlı terrorçular həbs edilib
Təbrizin mərkəzində avtomat silahlardan atəş açılıb
İranla Ermənistan arasındakı ticarət dövriyyəsi artıb
Şərqi Azərbaycan mədən ehtiyatlarına görə birinci yerdədir
Prezident: Azad edilmiş ərazilərin bərpasında Belarus şirkətlərinin iştirakına şad olardıq
Tikantəpədə tarixi abidənin bərpasına vəsait ayrılmır
ABŞ Qırmızı dənizdə Husilərin texnikasını ələ keçirib
“Hicab ümumi tələb deyil” - məclis deputatı
Nobel mükafatı laureatları İranı cavabdehliyə çağırdılar
İran rejiminin Şimali Koreya ilə əməkdaşlığa can atmasının səbəbi nədir?
Azərbaycan XİN Fransa daxili işlər nazirinə cavab verib
Azərbaycan və Belarus prezidentlərinin təkbətək görüşü olub
"İstədiyimiz vaxt İranı vura bilərik"- İsrail həbçisi
İran sünnilərinin lideri Türkiyəyə getdi
Neftayırma zavodunun işçiləri aksiya keçirir
Hekayə
Yuxularımda ara-sıra göyümsov, qara oturacaqlı, üç təkərli sürgəcimi (velosiped) görürəm. Onu sürdüyüm, üzərində oturub şıltaqlıq etdiyim günlərin alatoranlığı bir duman kimi çökür düşlərimə. Dumanı yara-yara, əylənərək, iləriyə doğru qoşuram, qoşdururam sürgəci. Sevincdən doğan, yüksələn gülüşümün səsi havada bir irmaq açır. Məndən də yeyin, məndən də qıvraq iləriyə doğru qoşur gülüşüm. Gülüş səsimin ardında bir mən qalıram bir də sürgəc.
Köksümün dustağından dışarıya qopmuş səsim, baramasından yenicə çıxmış kəpənəklər kimi ağacdan-ağaca, budaqdan-budağa, yapraqdan-yaprağa və çiçəkdən-çiçəyə qonub-qalxırdı. Barmaqlarım saza çevrilmiş yelbizinin tellərini çalar andaca gövdələr mahnısı duyulmağa başlayırdı. Qulağımda alov həniri beynimin qopalağını götürəcəkdi az qala. Ürəyim çırpınmağa başlamışdı. Qapını yerindən çıxarmaq istəyən kimi döyən, yumuruğa çevrilmiş əl deyil tini (ruhu) yanmaqda olan bir dəli başı idi sanki. Köksümün enib qalxması bu suqlu qoç süsəşməsindən (buynuzlaşmasından) olmalı idi, gərək. Hələ yarın yuxudan oyanar-oyanmaz “gecə üç təkərli sürgcini gördüm” deyibən, məni şaşırdacaqdı anam.
Neçə il keçmişdi o ağır günlərdən? Dilimi itirdiyim günlərin qaranlıq tülü gözlərim önünə çəkildi. Dilsizlik sorğusu qarşımda dikəlməyə başladı. Anamın, o günləri hankı amacla və nədən andırdığını kirt (heç) avarmadım. Mürgülü gözlərim yenidən bağlanacaqdı birazdan. Anamın səsi getdikcə eşidilməyəcəkdi. Gözlərimdəki son işıq qığılcımı öləziməkdə idi.
Gülüş donunu geyimiş oynağan söz alayı, dumanlığın köksündə şırımlar açaraq, çevrəyə çökmüş sayxınlığın yuxusunu diksindirirdi. Səssizlik dik atılırdı. Ayağa uru durur, boyunu ucaldır, əllərini açır, kölgəsini üzərimə-içərimə salırdı. Kölgə içimə sarılınca mən də səssizlikdən hörülmüş bir sayxınlığa (sükuta) çevrilirdim. Kölgəsi çevrəmi sardığı an “toxdağam-dincəm” deyirdim, öz-özümə.
Mağarasının içi islaq, alovlu və yumuşaq idi. İlkin bir ər qanı dolaşırdı damarlarımda. Bir Şahsevən (elat) dəliliyi var idi məndə. Qanüzlü Qocabəyli ayamasını elə yalnız soyğunla-çapğınla deyil həm də oramızın ərənliyi, yarağımızın təpəri ilə qazanmışdıq. Muğan ovalığında biləngin gücü elə oranın gücündən qaynaqlanır. Mağarasının içinə daldıqca damarımda axan qanın kişnərtisi gözlərimi bərəltmiş, köhülün içinə işıq çiləyəcəkdi birazdan.
Yuxularımı onunla bölüşüb paylaşdığımdan neçə il keçirdi. Bir əl məni onun qucağından ayırmağa çalışırdı. Anamın qısqanclıqdan qartal caynağına dönmüş sevgili əli.
Ancaq, bir göz qırpımında qopan gülüş səsi səssizliyi torpaqdan və çevrədən silə-silə qənşərə doğru ilərləyirdi. Gülüş səsi səssizliyi toz kimi üfürməkdə idi. Mən üfürülmüş gülüş səssizliyindən başqa bir nəsnə deyildim. Yoxluğun çirkin gerçəkliyi qırtlağımdan tutduğu hovuru (vaxt-an-) anarcasına donuxub qalmışdım. Məni kim dilə gətirə bilərdi? Kim dilimi aça bilərdi? Bir öpüş qığılcımından başqa otağıma işıq gətirə biləcək bir nənsə bulunmazdı.
Dilimin açılmasının yolunu qarı Tükəzban bulmuşdu. Bitiyi yazıb, heyva ağacına bağlamışdı. Sonra “bunun sürgəcini tapıb gətirən kimi dili açılacaq” demişdi. Ancaq, “yuxudan diksindirib sürgəcini göstərdiyinizdən sonra dilə gələcək” deyib, yaylığı ilə boğazımı sarıb boşarqı bağlamışdı. Öylə də olmuşdu elə. Yalnız, məni diksindirib dilimi açmışdılar. Gözüm açılan kimi sürgəc sözü dilimdən yerə düşmüşdü. Sözüm sürgəcə çevrilmişdi. Ondan sonra uşaqlar mənə “sürgəc” deyərdilər.
Harama toxunurdusa ayağım daha çox bataqlığa batırdı. Dodağımı açıb astaca qımıldanır, dilimdən bir söz çıxınca isə bataqlığın ayaqlarımın altından tinimi (ruhumu) sümürdüyünü duyurdum. Mən tini sümürülmüş səssizlikdən başqa bir nəsnə deyildim. Telinin qoxusundan ayrılalı neçə il olmuşdu görən ? “Saçımın tellərini saxlama, gözlərimi az öp. Bu işlərin ayrılıq gətirər” deyirdi.
Ayağım büdrəyib bataqlığa düşdüyümdən neçə il, neçə ay və neçə gün keçdiyini kirt (heç) bilmirəm. Ancaq, qaraşın gövdəsinin günəş işığı altında necə lam, necə də əzilərək qıvrıldığını anırdım. Qollarımın gücünü döyüşdə-vuruşda deyil onun “sümüklərim sındı, yavaş” dediyi gün anladım. Çəliyi əyər, daşı əzər gücündə olduğumu sanırdım onun qollarım arasında yuva qurduğu gecələr də. Kişinin təpəri qadın ölkəsi içində anlam qazanır. Təpər sözü qadın varlığından alınan bir qavramdır. Qadınsız kişi sümsük köpəkdən başqa bir nənsə deyilmiş.
Dilimi itirdiyim andan sonra arxama baxmağa alışmışdım. Çiynimə toxuna biləcək özgə barmaqların ağırlığı, könül sıxıcılığını, diksindiriciliyini duymamaq üçün sürəkli arxamı güdməli idim. Bağırmaq-çığırmağa öylə tamarzı qalmışdım ki gəl görəsən. Güclü əllərin ayası çiynimi sıxmasın deyə ayıq olmaq gərəkirmiş. Dilsizləşdikdən sonra düşlərimi yuxu boyunca deyil mürgüləyincə görməyə üstünlük verəcəkmişəm.
“Yol uzunu uyumaq yasaqdır” deyirdim, yuxu boyunca. Düzənlikdə qurduğum, ucaltdığım evə yetişməyincə yuxuya dayan deyəcəkmişəm. Yuxumdaki göyümsov sürgəci yontac (heykəltaraş) barmaqlarımla yonub-yonub Muğan ovalığının Qurdugəl düzünün bənizi üstə seyrək xallar kimi qurduğumuz alaçıqların sağ qolunda dirçəldəcəyimdən soraq tutmamışdım hələ.
Gecələr boyu yuxuya dalmağı çox sevirdim. İtirdiyim ana dilimi yuxuda tapırdım. Ana dilimi oyaq olduğumda itirmişdim, ancaq yuxuya daldığımda onu yenidən bulurdum. Yuxu yeni buluşlar üçün tanrının yaratdığı ölkədir.
Yuxu düşkünlüyümdan soraq tutan siçanlar ayaq barmaqlarımı incəcik dırnaqları, kiçicik dişləri ilə gəmirdiyi an dik atılmışdım. İnsan yuxudan dik atıldığı an ölüm və qorxu ilə tanışır. Bayğınlığımı yorğanla-otağın boşluğu arasına buraxıb dışarıya sıçrayırdım. Qapını açmaq görəcəyim birinci iş idi. Kəndimi günəşə ya da aya yoxlatmalı idim. Siçanların iyrənc əlləri məni yoxlamadan öncə qoy günəş məni yoxlasın, qoy ay məni yoxlasın.
Boynumu sağıma-soluma çevirib, gözlərimin qırağı ilə arxamı süzməyə çalışırdım. Boyun sümükləri, gəmirçəkləri qanrılınca beynimə sızan qan fışqırtısı damarlarımı zoqquldatacaqdı. Getdikcə döyünən, getdikcə çırpınan ürəyimin göz yaşları alnımdan-kürəyimdən axmağa başlayacaqdı. Alın təri istidən-bürküdən deyil ürək çırpıntısındandır.
Sürəkli arxamdan bayquş səsi duyurdum. Kölgələrin boy atması, dil açması, gözlərimin qorxunc adaxlısına çevrilmişdi. Çevrəmdəki qaraltılar və içimdəki sayıqlamalara öyrənmişdim. Qorxunu mənimsədiyim üçün otağımdaki qaranlığın bir yoldaşı, bir soydaşı sanırdım özümü.
Anamın qısqanc qartal caynağına çevrilmiş sevgili barmaqları qırtlağımdan yapışıb məni diksindirib sürgəci göstərdiyi andaca dilim açılmışdı. Mən artıq danışırdım, yaradana Tanrı adı, yaşadana su adı vermişdim. Mən artıq sürgəcə çevrilmişdim.
Ekoloq- Urmu gölünün rənginin dəyişməsi göölün quruması ilə bağlıdır
NATO-nun ən güclü 10 ordusu arasında Türkiyənin yeri açıqlandı
Məhbus fəalın həyat yoldaşı təhlükəszlik idarəsinə çağırılıb
Tehran “Hizbullah”ı qabaqcıl hava hücumundan müdafiə ilə təmin edib - İsrail mediası
Əli Xamenei kitab sərgisində özünü rüsvay etdi
İsrail ordusu Qəzzanın Cəbəliyə bölgəsində şiddətli döyüşlərin getdiyini açıqlayıb
Milli Məclis Lüksemburq Deputatlar Palatasının qətnaməsini sülh prosesinə maneə cəhdi kimi dəyərləndirib
Təbrizdə ekoloji problem- Zərərli tibbi tullantılar yeraltı su qaynaqlarını çirkləndirib
Evin həbsxanasında saxlanılan siyasi məhbusların həyatı təhlükədədir
XİN: Azərbaycanın İrandakı səfirliyinin yeni məkanı artıq müəyyən edilib
Azərbaycan və Ermənistan parlamentlərinin sədrləri Cenevrədə görüşüb
ABŞ Qırmızı dənizdə Husilərin texnikasını ələ keçirib
İran rejiminin Şimali Koreya ilə əməkdaşlığa can atmasının səbəbi nədir?
"İstədiyimiz vaxt İranı vura bilərik"- İsrail həbçisi
Neftayırma zavodunun işçiləri aksiya keçirir
"Qüds" qüvvələrinin komandiri Avropa ölkələrini təhdid etdi
Tehranda Azərbaycan türkcəsində olan kitablar sərgidən yığışdırılıb
Ərdəbil prokuroru sahibkarları təhdid etdi - Cəzalandırılacaqlar
2 terrorçu qruplaşmanın lideri Tehranda görüşdü
İranda Azərbaycana qarşı təbıiğat genişlənib
Azərbaycannın Kirmana daşınan illik sərvətinin məbləği açıqlandı- 1 milyard 200 milyon dollar
Türkmən etniklərin tərkibini dəyişmə siyasəti davam etdirilir
“PKK İraqın Türkmən Cəbhəsinə bir hədədir” cəbhənin sədri
Urmu gölünün durumunu əks etdirən son peyk fotosu yayıldı
ABŞ Ukrayna üçün 2 milyard dollar dəyərində silah müqaviləsi elan edib
Suya görə İranla Əfqanıstanın gərginliyi artır
Yevgeni Nikiforov: Rusiya sülhməramlıları qarşıya qoyulmuş vəzifələri yüksək səviyyədə yerinə yetiriblər
Qərbi Azərbaycanda yer adları dəyişdirilir
Tanınmış rejissor məhbus sənətçinin əsərləri yaydı
İranda öldürülən qadınlar barədə statistikası açıqlandı
Ucanda tarixi qala məhv olmaq üzrədir
2 terrorçu qruplaşmanın lideri Tehranda görüşdü
Azərbaycan və Ermənistan XİN başçıları danışıqları davam etdirməyə razılaşıblar
Çinin şərqində 2 gəmi İran neftini limanda boşaldırlar
ABŞ Hindistanla İran arasındakı razılaşmadan narahatdır
İranda Azərbaycana qarşı təbıiğat genişlənib
Sünni lider bəluç müğənninin öldürülməsini qınayıb
Hərbi vəzifəlilərin təlim toplanışında növbəti tapşırıqlar icra edilir